صنعت آلومینیوم در منطقه خلیج‌فارس همواره درحال رشد است

به‌گزارش باشگاه آلومینیوم، محمود دیلمی، دبیرکل شورای آلومینیوم خلیج‌فارس و معاون اجرائی اسبق شرکت آلبا (ALBA)، یکی از شناخته‌شده‌ترین چهره‌های صنعت آلومینیوم در منطقه خلیج‌فارس است. دیلمی که 40 سال است که به‌عنوان چهره صنعت آلومینیوم در این منطقه شناخته می‌شود، مؤلف کتاب " درک تنوع فرهنگی در منطقه خلیج‌فارس" می‌باشد.

دیلمی طی مصاحبه‌ای با خبرگزاری آل-سرکل، در پایان سال 2023 به موارد ذیل اشاره نمود:

• صنعت آلومینیوم در کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس طی سال 2023 به چه صورت گذشت؟

علیرغم نامشخص‌بودن شرایط بازار به‌دلیل جنگ در اروپا، طی سال 2023، تولید آلومینیوم در منطقه GCC (کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس) با ظرفیت کامل صورت گرفت و اختلالی در تولید ایجاد نشد. تولید آلومینیوم اولیه در سال 2023، بیش از سال 2022 بوده است.

برای ما مهم‌ترین پارامتر، اعمال استراتژی‌هایی است که طی آن تولید آلومینیوم همراه با کاهش کربن یا کربن‌زدایی صورت پذیرد.

بسیاری از تولیدکنندگان، استراتژی کاهش آلاینده تولیدشده در فرآیند ذوب آلومینیوم را پیش گرفته‌اند به این مفهوم که قرار است کربن تولیدشده به صفر نزدیک شود. این استراتژی، اولویت عملکرد شرکت‌ها در سال 2024 نیز خواهد بود.

• منطقه GCC تمایل زیادی به استفاده از انرژی "سبز" نشان داده است. به‌نظر شما صنعت آلومینیوم چگونه با این مهم کنار آمده و به‌سمت جلو حرکت می‌کند؟

یکی از مهم‌ترین موارد، اقداماتی است که تولیدکنندگان آلومینیوم اولیه در راستای دکربنیزاسیون یا کربن‌زدایی صنعت آلومینیوم انجام داده‌اند. این حرکت دسته‌جمعی بوده و در کوتاه‌مدت یا بلندمدت نهایتاً برای هر شرکت صورت خواهد پذیرفت.

اگا (اماراتز گلوبال آلومینیوم) نخستین شرکتی است که با استفاده از انرژی خورشیدی تولیدشده در یکی از بزرگترین نیروگاه‌های تولید انرژی تجدیدپذیر، آلومینیوم تولید کرده است.

انرژی خورشیدی امکان تولید 50 هزار تن آلومینیوم را در سال 2022 ممکن ساخت و قرار است در آینده تولید آلومینیوم ازطریق انرژی خورشیدی افزایش یابد.

شرکت اگا طی همکاری که با شرکت جنرال‌الکتریک دارد، درحال سرمایه‌گذاری برروی پروژه‌های متعددی است که از آن جمله می‌توان به پروژه استفاده از هیدروژن به‌عنوان سوخت و راه‌های کاهش تولید کربن، جذب کربن و یا استفاده مجدد از کربن اشاره نمود.

شرکت اگا به‌تازگی یک نیروگاه جدیدی را تکمیل کرده که امکان تولید برق با ظرفیت 600 مگاوات را دارد. این نیروگاه، موجب کاهش گازهای گلخانه‌ای در واحد ذوب جبل‌علی به‌میزان 10 درصد خواهد شد. این میزان کاهش آلودگی معادل کاشت 17 میلیون درخت در سال خواهد بود و همزمان عامل کاهش 58 درصدی گازهای NO_X خواهد بود. این رقم معادل حذف‌کردن 850 هزار خودرو از سیستم حمل‌ونقل می‌باشد.

شرکت آلبا نیز به‌دنبال نصب یک پروژه 6 مگاواتی خورشیدی است که در فضایی به مساحت 37 هزار مترمربعی گسترده خواهد شد. همزمان نیروگاه آلبا ارتقاء یافته و درحال‌حاضر می‌تواند 30 درصد از نیاز خود را از سوخت هیدروژنی تأمین کند که این رقم پتانسیل ارتقا به 100 درصد را نیز دارد.

شرکت معادن به‌تازگی با مجموعه گالف کریو (Gulf Cryo) همکاری مشترکی را تعریف کرده است. این همکاری با هدف کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی و تولید CO₂ خالص جهت کاربرد در صنعت گاز داخل کشور می‌باشد. این ابتکار زنجیره اقتصادی ماده اولیه کربن را در داخل کشور تقویت خواهد کرد و درنهایت منتهی به حل بحران‌های زیست‌محیطی در داخل کشور خواهد شد.

شرکت قط‌آلوم تولید انرژی خود را ارتقاء داده تا هم راندمان خود را افزایش دهد و هم آلایندگی زیست‌محیطی را در حد ممکن از بین ببرد.

شرکت صحار آلومینیوم (Sohar Aluminium) برنامه دکربنیزاسیون خود را به‌تازگی تکمیل کرده که طی سال‌های آتی اجرای آن کامل خواهد شد.

شرکت بالکسکو (BalexCo) نیز یکی از بزرگترین شرکت‌های اکسترودکار در منطقه خلیج‌فارس است که تصمیم دارد نیروگاه خورشیدی احداث کرده و 30 درصد از نیاز الکتریسیته خود را از این طریق تأمین نماید.

علاوه بر موارد ذکرشده، تولیدکنندگان آلومینیوم در منطقه GCC (شورای همکاری خلیج‌فارس) به‌دنبال کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی مستقیم در درون واحد ذوب هستند. شرکت آلبا درحال همکاری با شرکت EMEA (Mitsubishi Heavy Industries) در راستای کاهش ردپای کربنی تولید آلومینیوم است. این اقدام ازطریق جذب CO₂ گاز دودکش در بخش تولید آند صورت خواهد پذیرفت.

از سوی دیگر می‌توان مشاهده کرد که در عربستان‌سعودی، همکاری مشترک میان شرکت معادن و شرکت گلس پوینت (Glass Point) در راستای احداث بزرگترین نیروگاه خورشیدی جهان در کنار واحد تصفیه آلومینای معادن، همه را شگفت‌زده کرده است. این نیروگاه دارای ظرفیت تولید 1500 مگاوات برق بوده و انتظار می‌رود بتواند آلاینده‌های کربنی را سالانه 600 هزار تن در سال کاهش دهد. این پروژه منتهی به کاهش بیش از 50 درصد ردپای کربنی واحد تصفیه آلومینای معادن خواهد شد.

شرکت اگا درحال احداث یک واحد 150 هزار تنی بازیافت ضایعات آلومینیومی است و این اقدام در کنار گسترش واحد بازیافت معادن و افزایش ظرفیت آن به 150 هزار تن صورت خواهد گرفت.

شرکت گارمکو پروژه 50 میلیون دلاری خود را با نصب سه کوره باز ذوب جهت بازیافت ضایعات آلومینیومی تکمیل کرد.

شرکت اگا و کشور امارات، یکی از مهم‌ترین دستاوردهای خود را کربن‌زدایی در صنایع مختلف دانسته و معتقدند که از این طریق می‌توانند ردپای کربنی در صنایع هوا-فضا، آلومینیوم، شیمیایی، بتن، حمل‌ونقل، ‌فولاد و سایر صنایع را کاهش دهند.

• آموزش نیروی انسانی همواره یکی از سه چالش اصلی صنایع آلومینیومی بزرگ در جهان است. این معضل در منطقه خلیج‌فارس تا چه اندازه اهمیت دارد؟

نیروی کاری در منطقه خلیج‌فارس چند ملیتی است. ما در این منطقه نیروی کاری از اقصی نقاط جهان داریم. شرایط از دهة هفتاد و آغاز توسعه اقتصادی در این منطقه به همین منوال بوده و پیش‌بینی می‌شود که در آینده هم همین شرایط حاکم باشد. بر این اساس به‌راحتی می‌توان مشاهده کرد که صنایع استعدادهای درخشان را از کشورهای مختلف در اقصی نقاط جهان جذب خواهند کرد. این بدان معنا نیست که نیاز به آموزش نیروهای متخصص و متبهر در منطقه وجود ندارد. سرمایه‌گذاری برروی آموزش نیروهای ماهر در صنعت آلومینیوم کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس سالانه 20 میلیون دلار هزینه دارد. دولت‌های منطقه کاملاً از این سرمایه‌گذاری حمایت کرده و سیاست‌های طرح آموزش و جذب استعداد را تشویق می‌کنند.

• لطفاً به چند پروژه اساسی تحول‌آفرین در صنعت آلومینیوم منطقه GCC اشاره بفرمایید.

صنعت آلومینیوم در کشورهای خلیج‌فارس همواره درحال تکامل است و یکی از نقاط برجسته تولید آلومینیوم در خارج از کشور چین به‌شمار می‌رود. تقاضا برای این فلز همواره درحال افزایش است و پیش‌بینی می‌شود که منطقه خلیج‌فارس در آینده‌ای نزدیک یکی از بزرگترین عرضه‌کنندگان آلومینیوم اولیه باشد.

درحال‌حاضر چندین پروژه آلومینیومی در منطقه خلیج‌فارس در مرحله مطالعات امکان‌سنجی قرار دارند که از آن جمله می‌توان به پروژه خط 7 ذوب شرکت آلبا در بحرین، واحد ذوب جدید در عمان و افزایش ظرفیت معادن اشاره نمود. در رابطه با پروژه‌های مذکور، هنوز تصمیم نهایی اتخاذ نشده و لازم است که ابتدا تصمیم‌گیری صورت پذیرد.

هم‌اکنون احداث واحد بازیافت 150 هزار تنی شرکت اماراتز گلوبال (EGA) آغاز شده و پیش‌بینی‌ می‌شود که تا سال 2025 فعال‌سازی صورت گیرد.

کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس مصرف انرژی تجدیدپذیر را افزایش داده‌اند و پروژه‌هایی نظیر جذب کربن آلاینده و استفاده از تکنولوژی هیدروژنی، بخشی از اقدامات صورت‌گرفته‌ در منطقه است.

• به‌نظر شما محرک‌ها و چالش‌های اصلی صنعت آلومینیوم در سال 2024 چه گزینه‌هایی است؟

لازم به‌ذکر است که 65 درصد از تولید آلومینیوم اولیه در خلیج‌فارس به سراسر جهان صادر می‌شود. استراتژی ما شامل افزایش تلاش جهت ارتباط مستقیم با شرکت‌های جهان است. علیرغم سیاست‌های محافظه‌کاران حاکم در منطقه، ما ارتباطمان را با کشورهای جهان حفظ خواهیم کرد و این به‌معنای بهبود تکنولوژی و ارتقاء واحدهای ذوب‌ ما خواهد بود. جهت همپایی با سایر کشورها، لازم است صنعت آلومینیوم با سایر کشورهای جهان همخوان شود و پابه‌پای تکنولوژی جهان پیش رود.

نیروی کاری ما یکی از کارآمدترین نیروهای کاری در جهان است که کاملاً بر کار اشراف دارد. هم‌اکنون مهم‌ترین چالش ما کاهش آلاینده کربنی و به‌کارگیری تکنولوژی است که در این راستا گام‌های لازم را بردارد.

از هم‌اکنون تا سال 2050، تقاضا برای فلز آلومینیوم در جهان 25 میلیون تن افزایش خواهد یافت. قرارداد پاریس در راستای کاهش تولید آلاینده کربنی در اولویت کاری ما قرار دارد اما دقیقاً نمی‌دانم که چطور بر این هدف نائل شویم. استفاده از انرژی تجدیدپذیر به‌تنهایی چالش پیش‌رو را برطرف نخواهد کرد و از سوی دیگر استفاده از انرژی هسته‌ای هزینه‌بر بوده و همه‌جا در دسترس نخواهد بود.

• آیا صنعت آلومینیوم منطقه، انتظار ابتکار جدیدی در سال 2024 را خواهد داشت؟

در منطقه GCC تمرکز بر استفاده تمام و کمال از همه پتانسیل‌های صنعتی وجود دارد. ریسک‌پذیری بخشی از این پتانسیل است و صنعت آلومینیوم استفاده همه‌جانبه از این پتانسیل خواهد کرد.

هدف اصلی صنعت آلومینیوم خلیج‌فارس در سال 2024 همکاری و متحدسازی شرکت‌های تولیدکننده آلومینیوم اولیه در راستای کاهش آلاینده، ارتقاء تجهیزات، ارتقاء استانداردهای تولید خواهد بود.

ما اهدافمان را می‌شناسیم و از بهترین کارشناسان جهت ارتقاء صنعت آلومینیوم خلیج‌فارس استفاده خواهیم کرد.

هدف اولیه ما ایجاد ارتباط نزدیک میان تولیدکنندگان آلومینیوم خلیج‌فارس و هدف ثانویه ما گسترش ارتباط با جهان است.

ما به کنفرانس عربال (ARABAL) به‌عنوان مهم‌ترین رویداد مرتبط برپا‌شده در خلیج‌فارس در راستای نیل به این اهدافمان نگاه می‌کنیم.