جای خالی آلومینیوم آلیاژی برای تامین نیاز صنایع غذایی

به گزارش باشگاه آلومینیوم به نقل از صمت، «تامین مواد اولیه موردنیاز برای قوطی‌های نوشابه و آبمیوه» موضوعی است که این روزنامه با آقای بابک محمدی‌تشکری مدیر شرکت تالک ایرانیان در میان گذاشته و نظر ایشان را جویا شده است؛ متن این گفتگو را در ادامه می‌خوانید:

ماده اولیه قوطی‌های آلومینیومی چیست و تا پیش از این چگونه این ماده اولیه تامین می‌شد؟
مواد اولیه قوطی آلومینیومی، کویل آلومینیوم است. کویل از شمش به‌دست می‌آید. شمش وارد واحد کویل‌سازی شده و آلیاژ‌سازی می‌شود. کویل شمش خالص آلومینیوم نیست و موادی چون منیزیم، منگنز، تیتانیم و آهن و... به آن اضافه می‌شود. در مجموع این آلیاژ تبدیل به مواد اولیه موردنظر می‌شود که پس از گروه‌بندی در صنایع مختلف مورداستفاده قرار می‌گیرد. از آنجا که در داخل ایران، کارخانه کویل‌سازی که مواد اولیه قوطی‌های نوشابه و آبمیوه به‌شمار می‌رود را نداریم، در تامین مواد اولیه با مشکل روبه‌رو شده‌ایم. البته چندان عجیب نیست که ایران از این فناوری برخوردار نیست، چراکه در سطح جهان ۱۰ کشور تولیدکننده کویل آلومینیوم هستند. البته تا پیش از این، این آلیاژ را از کشورهایی مانند ژاپن، آلمان و چین به‌راحتی وارد می‌کردیم اما به دلیل تحریم‌های امریکا تامین آن برای ما دشوار شده است. از این‌رو تولید این چند کارخانه که به کویل نیاز دارند، با مشکل روبه‌رو شده است. از سوی دیگر برخی شرکت‌های فروشنده راضی به فروش به ما شده‌اند اما بانک‌های این کشورها راضی به مبادله نیستند؛ چراکه به محضی که نام آلومینیوم به میان می‌آید، در برابر ما موضع می‌گیرند که آلومینیوم ایران تحریم شده است. اگرچه در معاملات خود برخی فروشندگان خارجی را متقاعد کرده‌ایم که این مواد اولیه برای تولید در صنایع غذایی است اما همچنان بانک‌های این کشورها با ما همراهی نمی‌کنند، یا حتی ارزها مبادله شده را به یوآن و ین نیز تغییر دادیم اما همواره با مشکلاتی برای مبادله روبه‌رو هستیم. در هر صورت، در سال جنگ اقتصادی به‌سر می‌بریم و بخش خصوصی نیز باید با تمام توان بتواند از این سال عبور کند.

شرکت‌های تولید‌کننده در تامین مواد اولیه برای تولید قوطی با مشکل روبه‌رو نیستند؟
یکی از مشکلات‌مان این است که مواد اولیه ما در فهرست نخست تحریم‌های امریکا قرار گرفته است و شرکت با سختی بسیار مواد اولیه خود را تامین می‌کند.

آیا ایجاد یک واحد کویل‌سازی آلومینیوم نیاز به فناوری خاصی دارد که تولید آن در جهان در دست چند کشور است؟

 کویل‌سازی صنعت گرانی به‌شمار می‌رود. البته در حوزه فولاد، فولاد مبارکه کویل گالوانیزه یا آهن تولید می‌کند اما در آلومینیوم آلیاژی واحدی برای تولید کویل آلومینیوم نداریم. از آنجا که صنعت کویل‌سازی نیاز به سرمایه‌گذاری بالا دارد، بخش خصوصی از عهده آن برنمی‌آید و نیازمند سرمایه‌گذاری دولتی در این زمینه است. اگر این سرمایه‌گذاری انجام شود، تمام واحدهای قوطی‌سازی خودکفا خواهند شد و علاوه بر تولید داخل، به سمت صادرات هم پیش خواهند رفت، در حدی که کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و کشورهای سی‌آی‌اس را می‌توانند زیرپوشش خود قرار دهند.

چه کشورهایی در آسیا کویل آلومینیومی تولید می‌کنند؟ 

چین، تایلند، ژاپن و عربستان در آسیا کویل آلومینیوم تولید می‌کنند.

آیا کارخانه کویل‌سازی بیشتر از یک کارخانه تولید شمش‌‌ آلومینیوم نیاز به سرمایه‌گذاری دارد؟
یک کارخانه کویل‌سازی بیشتر از یک کارخانه شمش‌ نیاز به سرمایه‌گذاری ندارد، اما زیرساخت‌های لازم و سرمایه برای ایجاد یک واحد کویل‌سازی در کشور وجود ندارد و بخش خصوصی نیز از عهده ایجاد چنین واحدی برنمی‌آید.

جدا از سرمایه‌گذاری آیا ایجاد یک واحد کویل‌سازی نیاز به فناوری یا دانش خاصی دارد که در داخل از عهده آن برنمی‌آییم؟

فناوری کویل‌سازی قابل دسترس است و در ایران نیز دانشمندان، مهندسان و کارشناسان بسیار قوی در این صنعت آلیاژی وجود دارند که بتوانند چنین واحدی را راه‌اندازی کنند، از این‌رو با مشکل دانش فنی روبه‌رو نیستیم، اما با مشکل زیرساخت تامین ماشین‌آلات و تامین سرمایه روبه‌رو هستیم.
 این درحالی است که اگر چنین کاری انجام شود سبب پیشگیری از خروج ارز بسیاری از کشور می‌شود و این امر نیازمند قراردادی است که بتوان ماشین‌آلات آن را تهیه کرد.

برای ایجاد کویل‌سازی درخواستی داده‌اید یا ضرورت ایجاد تاسیس این واحد را مطرح کرده‌اید؟
بارها به وزارت صنعت، معدن و تجارت این موضوع را اعلام کرده‌ایم. سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) می‌تواند در این زمینه سرمایه‌گذاری کند. البته چندی‌پیش و در زمان آقای نعمت‌زاده از طریق سازمان ایمیدور با دنیلی ایتالیا سمینار و همایشی برای ایجاد چنین واحدی برگزار کردند و بازار مصرف آن نیز مورد بررسی قرار گرفت حتی ایتالیایی‌ها از مجموعه ما به عنوان یکی از مشتری‌های‌ این محصول دیدن کردند، اما درنهایت این سرمایه‌گذاری انجام نشد. این درحالی است که اگر این سرمایه‌گذاری انجام شود بسیار عالی خواهد بود چراکه مواد اولیه موردنیاز کویل‌سازی یعنی شمش آلومینیوم را در اختیار داریم.

در زمینه دانش فنی و فناوری نیز با مشکلی روبه‌رو نیستیم. از این‌رو تولید کویل می‌تواند با توجیه اقتصادی بالایی همراه باشد. اگر چنین اتفاقی روی دهد صنایع مختلف ازجمله آرایشی و بهداشتی، صنایع رنگ‌سازی و صنایع غذایی و در کل هر صنایعی که از قوطی استفاده می‌کنند، از تامین این ماده اولیه بی‌نیاز می‌شوند و پس از آن واحدهای تولیدکننده می‌توانند با قدرت به سمت صادرات پیش بروند. در زمینه صادرات نیز می‌توانیم به کشورهای منطقه چون ترکمنستان، عراق، روسیه، افغانستان و آذربایجان صادرات داشته باشیم، چراکه این کشورها همواره مشتری و متقاضی این کالا به‌شمار می‌روند.

آیا کارخانه‌دارها با اجماع دولت و بخش خصوصی قادر به ساخت واحد کویل‌سازی آلومینیومی خواهند بود؟ 

ما جزو صنایع میانی واسط به‌شمار می‌رویم و تامین‌کننده کارخانه‌های نوشیدنی و آشامیدنی در ایران هستیم. اگر این سرمایه‌گذاری ازسوی ایمیدرو و بخش خصوصی انجام شود، با تحریم‌ها در زمینه تامین مواد اولیه در صنعت ما با مشکل خاصی روبه‌رو نمی‌شویم. 

کارخانه ما حتی از شرکت‌های آلومینیوم چندین‌بار دعوت کرده اجماعی را ایجاد و چنین کارخانه‌ای تاسیس کنیم. البته باید برای ایجاد چنین کارخانه‌ای زیرساخت‌ها مهیا شود، اگر چنین اتفاقی روی دهد، با انقلابی در پایین دست صنعت آلومینیوم رو‌به‌رو خواهیم بود.