تولید از میدان رقابت کنار رفت

به گزارش باشگاه آلومینیوم، یک فعال صنعت آلومینیوم در گفت‌و‌گو با فلزات آنلاین بیان کرد: متاسفانه به سبب وجود مشکلات فراوان در مسیر تولید، مجموعه از سال ۱۳۹۹ غیرفعال شده و ما دیگر فعالیت تولیدی نداریم؛ از جمله مشکلاتی که باعث شده تا دیگر قادر به ادامه فعالیت نباشیم، افزایش قیمت مواد اولیه، مسائل مالیاتی، کمبود نیروی انسانی، عدم حمایت دولت از تولیدکنندگان، کمبود نقدینگی، عدم اعطای وام و تسهیلات کم‌بهره و… بود. باید اذعان کنم که نیروی کار ایرانی تمایلی به فعالیت در مشاغل سخت نداشته و تنها به دنبال شغلی با شرایط کاری آسان و با درآمد بالا است؛ در این شرایط تولیدکنندگان به ناچار مجبور هستند تا برای رفع نیاز خود از نیروی کار خارجی استفاده کنند اما اگر کارشناسان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان بیمه تامین اجتماعی در بازدید از واحدهای صنعتی متوجه این موضوع شوند، کارفرما ملزم به پرداخت جریمه‌های سنگین شده و باید از نیروی کار ایرانی استفاده کند. گفتنی است که ما هم در سال ۱۳۷۵ به دلیل عدم تمایل نیروی کار ایرانی، مجبور به به‌کارگیری اتباع خارجی در خطوط تولید شدیم اما پس از بازرسی کارشناسان، جریمه شده و ملزم به استفاده از نیروی کار ایرانی به تعداد کافی در کارگاه شدیم. در این شرایط برای اثبات این موضوع که نیروی کار ایرانی تمایلی به فعالیت در واحدهای صنعتی ندارد، ۴۰ نفر را جذب کرده و با این تعداد که حتی فضای کافی برای فعالیت آن‌ها به دلیل مساحت کوچک کارگاه وجود نداشت، به تولید ادامه دادیم اما همان طور که از قبل پیش‌بینی کرده‌‍ بودیم، بعد از گذشت یک هفته به سرعت تمام این افراد منصرف شده و مجموعه را ترک کردند؛ این در حالی بود که قبل از جذب نیروهای جدید، حدود هشت نفر نیروی کار خارجی در مجموعه فعالیت داشتند که حتی دو نفر از آن‌ها به صورت پاره وقت مشغول به‌کار بودند. به همین دلیل می‌توان نتیجه گرفت که مشاغلی مانند ریخته‌گری، برشکاری، نوردکاری، دامداری و… که سختی کار بالایی دارند، نیازمند افراد سرسخت و با پشتکار هستند که در حال حاضر نیروی کار ایرانی مناسب برای فعالیت در این مشاغل نیست. اگرچه برخی از کارفرمایان در این زمینه اقدامات مناسبی انجام نداده و نیروی کار خارجی نیز رویه‌ای مشابه نیروی کار ایرانی را در پیش گرفته است؛ در حالی که در گذشته نیروی کار خارجی برای حفظ شغل خود بسیار محتاطانه عمل می‌کرد و دائما نگران بود که مبادا سازمان‌های مربوطه مانع ادامه فعالیت وی شوند.

پیش‌بینی که به حقیقت پیوست

وی با بیان اینکه شمش آلومینیوم مواد اولیه مورد استفاده در این مجموعه برای تولید محصولات بود، گفت: آخرین باری که ما قبل از تعطیل شدن مجموعه شمش آلومینیوم خریداری کردیم، قیمت آن ۳۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم بود اما اکنون شمش آلومینیوم با قیمتی حدود ۱۱۸ تا ۱۲۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم به فروش می‌رسد. به عنوان مثال اگر در آن زمان برای خرید مواد اولیه مورد نیاز خود به حدود یک تا دو میلیارد تومان سرمایه نیاز داشتیم، اکنون برای خریداری شمش آلومینیوم باید سرمایه‌ای بیش از ۱۰ میلیارد تومان در اختیار داشته باشیم. لازم به ذکر است که در سال‌های‌ ابتدایی فعالیت این مجموعه که قیمت شمش ۲۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم بود، ما پیش‌بینی می‌کردیم که روزی قیمت آن به ۵۰ هزار تومان خواهد رسید اما اکثر همکاران ما این پیش‌بینی را جدی نگرفته و باور نمی‌کردند که شاهد افزایش بیش از دو برابری قیمت آلومینیوم باشیم؛ اگرچه در یک برهه زمانی قیمت آلومینیوم به ۱۶۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم رسید. متاسفانه عملکرد بورس کالای ایران نه‌تنها در عرضه شمش آلومینیوم، بلکه در خصوص سایر محصولاتی که در این تالار صنعتی عرضه شده و به فروش می‌روند، مناسب نیست زیرا اقدامات تولیدکنندگان بزرگ تعیین‌کننده قیمت‌ها بوده و هر زمان که آن‌ها بخواهند، قدرت تغییر شرایط به نفع خود را دارند. علاوه‌ بر چالش نوسان قیمت‌ آلومینیوم، شرایط بازار مصرف نیز بسیار نامناسب بود و تا به امروز هم بهبود نیافته است. گفتنی است که پس از تعطیل شدن مجموعه از طرق دیگر در صنعت آلومینیوم فعالیت داشته و از وضعیت بازار آگاه هستیم. به طوری که شمش آلومینیوم را خریداری کرده و به کارگاه‌های فعال که گرده آلومینیومی تولید می‌کنند، تحویل می‌دهیم؛ سپس گرده‌های آلومینیومی را به تولیدکنندگان ظروف می‌فروشیم اما حدود پنج ماه است که این تولیدکنندگان تمایلی به خرید ندارند زیرا به دلیل افت میزان تقاضای محصولات و کاهش توان خرید مشتریان، ظروف تولید شده به فروش نرفته و در انبارها ذخیره شده‌اند؛ به همین دلیل به ما اعلام می‌کنند که نیازی به خرید مجدد گرده آلومینیومی برای تولید ظروف ندارند.

این تولیدکننده گرده آلومینیومی در همین راستا ادامه داد: تمام این مشکلات دست به دست یکدیگر داده و مانع از ادامه فعالیت ما در مسیر پرفرازونشیب تولید شدند؛ در این شرایط ما هم برای امرار معاش و کسب درآمد، واسطه‌گری را انتخاب کردیم اما مهم‌ترین مشکلی که باعث شد تا ما و سایر تولیدکنندگان از گردونه رقابت خارج شده و در این مسیر قدم بگذاریم، عدم حمایت دولت از تولیدکنندگان است که سنگینی بار همین موضوع با تمام معضلات برابری می‌کند. به عنوان مثال علی‌رغم اینکه کارگاه ما اکنون غیرفعال است، سازمان صمت به ما اعلام کرده که یا مجموعه را مجددا راه‌اندازی کنیم و یا ماهانه دو میلیون تومان به عنوان بهای برق بپردازیم. زمانی که ما فعالیت نداشته و محصولی را تولید نمی‌کنیم، پرداخت این مبلغ چه ضرورتی دارد؟ ضمن اینکه در گذشته هزینه ماهانه برق این کارگاه، حداکثر چهار میلیون تومان بود و افراد زیادی به طور مستقیم و غیرمستقیم از فعالیت مجموعه منتفع می‌شدند. استدلال این سازمان این است که برقی که در اختیار واحدهای صنعتی قرار می‌گیرد شامل یارانه بوده و در صورت عدم فعالیت، هزینه برق این مجموعه باید بر اساس نرخ بخش تجاری محاسبه شود.

خزان تولید سر رسیده است!

این فعال صنعت آلومینیوم اذعان کرد: در حال حاضر ادامه فعالیت‌های تولیدی امری دشوار بوده و افراد ترجیح می‌دهند با سپرده‌گذاری در بانک‌ها و یا واسطه‌گری و سرمایه‌گذاری در حوزه‌هایی که ریسک کمتری دارند، سود بیشتری به دست آورند. متاسفانه این اتفاق در سال‌‎های ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۰ بسیار مشاهد می‌شد و تولیدکنندگان یکی پس از دیگری به فعالیت خود خاتمه می‌دادند و اکنون نیز مجددا این اتفاق در حال تکرار شدن است. لازم به ذکر است که این مجموعه در شهرک صنعتی شمش‌آباد واقع شده و ما هر روز با طی کردن مسافت طولانی خود را به کارگاه می‌رساندیم تا دستگاه‌ها را روشن کرده و به تولید بپردازیم اما طی این سال‌ها هیچ‌گاه دولت نه از ما و نه از سایر تولیدکنندگان که موتور محرکه صنعت کشور هستند، تقدیر نکرد؛ متاسفانه صنعتگران تلاش و زحمات فراوانی برای رشد تولید و تحقق اهداف تعیین شده می‌کشند اما در این بین فقط برخی از افراد از امتیازاتی برخوردار می‌شوند.

وی در رابطه با قطعات اصلی به‌کار رفته در دستگاه‌های نورد، اظهار داشت: غلتک‌ها جز اصلی دستگاه‌های نورد بوده و ما از غلتک‌های آلمانی برای نورد ورق و تولید گرده استفاده می‌کردیم؛ در حال حاضر واردات غلتک‌های آلمانی به کشور انجام نشده و در صورت خرابی این قطعه، تولیدکنندگان باید از غلتک‌های دست دوم آلمانی استفاده کنند. اگر هم صنعتگران با وجود شرایط دشوار واردات به دنبال خرید یک جفت غلتک جدید آلمانی در اندازه یک متر و ۲۵ سانتی‌متر باشند، باید حدود ۱۰ میلیارد تومان هزینه صرف کنند. اگرچه غلتک‌های ایرانی، اوکراینی و چینی در بازار وجود دارند اما کیفیت مناسبی نداشته و باعث ایجاد خطوطی روی سطح ورق و یا موج‌دار شدن آن می‌شوند؛ با افت کیفیت ورق، گرده‌ آلومینیومی تولید شده نیز از کیفیت قابل ‌قبولی برخوردار نبوده و باید مجددا با صرف‌ هزینه‌های بیشتر ذوب شود. گفتنی است که بدنه دستگاه‌های نورد در داخل تولید شده و ماشین‌سازان ایرانی ماشین‌آلات باکیفیتی را تولید می‌کنند اما مسئله اصلی اینجاست که قیمت قطعات یدکی بسیار افزایش پیدا کرده بود؛ به عنوان مثال اگر یکی از دنده‌های کوچک دستگاه دچار آسیب می‌شد، هزینه تراشکاری آن حدود ۱۵۰ میلیون تومان بود و یا هزینه تعویض قطعه شفت حدود ۸۰ میلیون تومان بود.