توسعه تولید؛ شاه‌بیت کنترل تورم

به‌گزارش باشگاه آلومینیوم، سعید فتحی در گفت‌وگو با فلزات آنلاین بیان کرد: شرکت فرآوری آمیژه‌های رنگین فتح (فارکو) در زمینه تولید قطعات غیرآهنی به‌ویژه از جنس آلومینیوم و زاماک فعالیت می‌کند. این قطعات در صنایع خودروسازی، لوازم ‌خانگی، یراق‌آلات، در و پنجره و سیستم‌های تعبیه روشنایی کاربرد دارند که به دو صورت ریخته‌گری دایکست و ریژه تولید می‌شوند. خوشبختانه شرایط تولید و فروش محصولات شرکت طی پنج‌ماهه ابتدایی امسال کمی بهبود یافته است اما درحال‌حاضر با معضل کاهش چشمگیر نیروی انسانی در تولید مواجه هستیم و نمی‌توانیم نسبت به اجرای تعهدات خود عمل کنیم. متأسفانه تعداد نیروی انسانی فعال در بخش تولید طی ماه‌های اخیر به‌شدت افت پیدا کرده است و ادامه فعالیت نیروهای انسانی شاغل در کارگاه‌های صنعتی و ریخته‌گری نیز مقرون‌به‌صرفه نیست. اگرچه درآمد نیروی انسانی در سال جاری حدود 57 درصد افزایش یافته است اما تورم و فشار اقتصادی حاکم در جامعه، منجر به تغییر نگرش نیروی انسانی به بخش تولید و تمایل به ادامه فعالیت در مشاغل غیرمولد و کاذب مانند تاکسی‌های اینترنتی، ساخت‌و‌ساز و ... شده است. درحالی‌که این مشاغل نیز مشکلات مرتبط با خود را دارد اما ازآنجایی‌که دغدغه مالی و اقتصادی نیروی انسانی به‌‌شدت رشد پیدا کرده است، بنابراین افراد تنها به‌دنبال کسب درآمد روزانه و یا هفتگی جهت رفع مشکلات روزمره خود هستند.

افزایش قیمت حامل‌های انرژی طی یک سال اخیر

وی در ارتباط با افزایش قیمت گاز واحدهای صنعتی، عنوان کرد: بهای گاز مصرفی تولیدکنندگان مواد اولیه آهنی و غیرآهنی مانند شمش آلومینیوم، درحدود پنج تا 10 برابر افزایش یافته است. یکی از مشکلاتی که از ابتدا در پروانه بهره‌برداری شرکت فارکو به‌صورت سهوی وجود داشته است، ثبت شرکت به‌عنوان تولیدکننده شمش آلومینیوم بوده و درحالی‌که فعالیت اصلی مجموعه، ریخته‌گری آلومینیوم است. پس از افزایش قیمت گاز واحدهای صنعتی، طی هشت ماه اخیر به‌دنبال رفع این معضل بوده‌ایم و نماینده سازمان صمت نیز پس از حضور در کارخانه، اعلام کرده است که فارکو شمش آلومینیوم تولید نمی‌کند اما افزایش قیمت گاز از ابتدای سال گذشته درحالی اعمال شده است که ما محصولات خود را در قالب ریخته‌گری تولید کرده‌ایم و به‌فروش رسانده‌ایم. متأسفانه برای پرداخت این افزایش 10 برابری قیمت گاز که حدود 180 میلیون تومان بود، ناچار به تعدیل تعدادی از نیروهای انسانی کارآمد و قدیمی خود شده‌ایم و مسئولان اداره گاز و همچنین سازمان صمت استان، همکاری لازم جهت رفع مشکل شرکت را به‌عمل نمی‌آورند.

مدیرعامل شرکت فرآوری آمیژه‌های رنگین فتح درخصوص تأمین نقدینگی موردنیاز واحدهای صنعتی، تصریح کرد: درحال‌حاضر، بسیاری از تولیدکنندگان با کمبود نقدینگی در تأمین مواد اولیه موردنیاز خود مواجه هستند و زمانی‌که برای دریافت تسهیلات به بانک مراجعه می‌کنیم، با بهانه‌های مختلف مسئولان مواجه می‌شویم. درحالی‌که دولت بر حمایت جدی از تولیدکنندگان در زمینه تأمین مواد اولیه و ماشین‌آلات با اعطای تسهیلات بانکی تأکید کرده است، بانک‌ها و مؤسسات مالی شرایط مختلفی را درخصوص دریافت وام مطرح می‌کنند. برای مثال، طبق بخشنامه به 5/1 برابر میانگین مانده حساب تولیدکنندگان طی 6 ماه گذشته، تسهیلات اعطا می‌شود. برای مثال، اگر موجودی حساب شرکت 200 میلیون تومان باشد، این مبلغ 300 میلیون تومان خواهد شد که جوابگوی کمتر از 10 روز نیاز ما به مواد اولیه است! ضمن اینکه دریافت همین میزان تسهیلات نیز شرایط دشوار خود را دارد و نتیجه مثبتی در تولید و سوددهی شرکت حاصل نخواهد شد. یک تولیدکننده واقعی نباید 6 ماه از زمان خود را صرف دریافت وام و بروکراسی‌های اداری مرتبط با آن کند و این درحالی است که در اکثر کشورها، دولت تمام قد از بخش تولید حمایت می‌کند و تولیدکنندگان دغدغه تأمین نقدینگی موردنیاز خود را ندارند.

با کمبود اپراتور دایکست در داخل مواجه هستیم

فتحی ضمن اشاره به اهمیت آموزش نیروی انسانی، مطرح کرد: واقعیت امر این است که جای خالی آموزش نیروهای ماهر و متخصص در بخش‌های مختلف تولید مانند ریخته‌گری دایکست به‌شدت احساس می‌شود. در حال حاضر عدم وجود نیروی کاری به بحران تبدیل شده است و با توجه به سیاست‌هایی که می‌بینیم به زودی شاید تعطیلی بسیاری از کارخانجان بزرگ به دلیل عدم وجود نیروی کاری مواجه خواهیم شد چرا که کار در کارخانجات و به خصوص کارخانجات ریخته‌گری کار سختی محسوب می‌شود. بر همین اساس ما ناچار هستیم از نیروی انسانی غیرمتخصص بی‌تجربه و یا کم تجربه که به‌واسطه در گذر زمان موفق به یادگیری این شیوه از ریخته‌گری شده است، استفاده کنیم. متأسفانه اپراتور دایکست در داخل کشور تربیت نمی‌شود و شاید یک دوره آموزشی کوتاه‌مدت توسط برخی انجمن‌ها و شرکت‌ها در این زمینه برگزار شود که چندان هم تأثیرگذار نیست. ظرفیت پذیرش دانشگاه‌ها طی سالیان اخیر به‌شدت افزایش و میزان بهره‌وری لازم نیز کاهش یافته است و دلیل اصلی اکثر جوانان برای حضور در دانشگاه‌های پولی و کم اعتبار نیز به تعویق انداختن اعزام به خدمت سربازی شده است. این درحالی است که علاوه بر مراکز فنی و حرفه‌ای شاهد تعدد دانشگاه‌ها اعم از دولتی، آزاد و ... هستیم بدون اینکه مهارت‌های مناسبی به این جوانان آموزش داده شود. در ادامه، بخش صنعت و معدن کشور با خیل عظیم فارغ‌التحصیلان جویای کاری مواجه می‌شود که متأسفانه تنها تحت آموزش تئوری در دانشگاه‌ها قرار گرفته‌اند و هیچگونه آموزش حین انجام کار نداشته‌اند. نکته جالب اینکه همین افراد به‌دنبال دریافت حقوق و مزایای بالا در واحدهای تولیدی هستند و زمانی‌که از میزان درآمد در این شرکت‌ها مطلع می‌شوند، از حضور در این عرصه منصرف شده و درنتیجه به جمعیت فارغ‌التحصیلان بیکار در داخل کشور افزوده می‌شود.

وی در ادامه به نوسان قیمت آلومینیوم در بازارهای جهانی و قیمت‌گذاری آن در بازارهای داخلی اشاره کرد و گفت: قیمت آلومینیوم همراه با سایر فلزات مانند مس طی پنج تا 6 ماه اخیر با نوسان همراه بوده است. به‌دنبال جنگ دو کشور روسیه و اوکراین و ازآنجایی‌که بزرگ‌ترین شرکت تولیدکننده آلومینیوم جهان در روسیه قرار دارد، قیمت این فلز به حدود 3800 دلار به‌ازای هر تن در بورس فلزات لندن رسید اما در ادامه با کاهش مواجه شد و حدود 2300 دلار به‌ازای هر تن قیمت‌گذاری شد. درحال‌حاضر نیز با افزایش نرخ‌های بهره بانک‌های مرکزی معتبر جهان به‌منظور کنترل تورم، قیمت آلومینیوم کاهش یافته و حدود 2450 دلار به‌ازای هر تن قیمت‌گذاری شده است. درخصوص نحوه محاسبه نرخ آلومینیوم و فرمول‌های قیمت‌گذاری در داخل کشور، باید گفت که نمی‌توان این فرایند را به‌طور وابسته به قیمت‌گذاری در بورس فلزات لندن دانست. برای مثال، بسیاری از تولیدکنندگان توانایی خرید 500 تن آلومینیوم از بورس کالا را ندارند و ترجیح می‌دهند از بازار آزاد، ماده اولیه موردنیاز خود را تأمین کنند اما واسطه‌هایی که قدرت خرید بیش از این مقدار آلومینیوم از بورس کالای ایران را دارند، می‌توانند شمش و بیلت آلومینیومی خریداری شده را به‌راحتی در بازار آزاد به قیمت دلخواه بفروشند. علاوه ‌بر این، چندین بار در طول یک سال، نحوه قیمت‌گذاری آلومینیوم در تالار صنعتی بورس با نرخ جهانی این فلز متفاوت بوده است؛ به‌طوری‌که گاهی برعکس یکدیگر، کاهش یا افزایش قیمت داشته‌اند. بنابراین ساز و کار تعیین قیمت آلومینیوم چه در بورس کالا و چه در بازار آزاد، به‌طور تقریبی مستقل از بورس فلزات لندن است.

بر همین اساس، این موضوع باعث شده است تا نتوانیم هیچگونه پیش‌بینی مشخصی در زمینه قیمت مواد اولیه داشته باشیم. بورس کالای ایران، هفته گذشته اقدام به افزایش 5 درصدی قیمت شمش عرضه شده در این تالار صنعتی کرد و باعث رشد رقابت‌پذیری در تأمین ماده اولیه موردنیاز فعالان صنعت آلومینیوم شد. این مسأله درحالی به تولید واحدهای کوچک مقیاس آسیب خواهد رساند که این مجموعه‌ها ملزم به پرداخت مالیات هنگفت هستند و باید تورم ایجادشده از سوی دولت نیز در قیمت نهایی مواد اولیه لحاظ شود. افزایش قیمت مواد اولیه درنهایت منجر به افزایش قیمت کالاهای عرضه‌شده در بازار و به ضرر مصرف‌‌کننده تمام خواهد شد و بر همین اساس باید کارشناسی‌های لازم برای افزایش قیمت مواد اولیه در بورس انجام شود تا ضرر کمتری متوجه تولیدکننده و مصرف‌کننده باشد.

تولید انواع قطعات خودرویی با ریخته‌گری دایکست

مدیرعامل شرکت فرآوری آمیژه‌های رنگین فتح درخصوص انواع فرایندهای ریخته‌گری در این مجموعه، اذعان کرد: به‌صورت کلی، ریژه در اصطلاح به‌معنای ریخته‌گری ثقلی است. یعنی درواقع برای تولید قطعه، هیچ فشاری پشت دستگاه وارد نخواهد شد. این نوع ریخته‌گری به روش قالب دائمی است؛ به این شکل که قالبی در دستگاه قرار داده شده و نصب می‌شود. ماده مذاب بر اثر نیروی وزن داخل قالب‌ ریخته می‌شود و آن‌را پر می‌کند. بنابراین هیچگونه فشار حداقلی و یا حداکثری برای پرشدن کامل قالب وجود ندارد. این نوع ریخته‌گری بیشتر برای تولید قطعاتی به‌کار می‌رود که ضخامت بیشتر از پنج میلی‌متر دارند و لازم است بعد از انجام عملیات سایزینگ و ریخته‌گری، در دمای محیط خنک شوند. در روش ریخته‌گری دایکست، مواد مذاب درون قالب به‌سرعت توسط فشار حداقلی یا حداکثری تعیین شده برای دستگاه، خنک می‌شوند و اگر قطعات ضخیم به این روش تولید شوند، داخل آن‌ها، فرورفتگی و یا برآمدگی ایجاد می‌شود و کیفیت و کارایی محصول کاهش می‌یابد. بنابراین این موضوع می‌تواند درخصوص قطعات حساس، مشکل ایجاد کند. از ویژگی‌های ریخته‌گری ریژه این است که قطعه زمان بیشتری برای خنک‌شدن دارد و این مهم بر خواص مکانیکی قطعه تأثیر مثبت دارد. لازم به‌ذکر است که برخی از پیمانکاران صنعت خودرو، قطعات موردنیاز خود را از این شرکت سفارش می‌دهند. عمده قطعات خودرویی تولیدشده در این شرکت، بیشتر شامل آینه‌ خودروها مانند خودروی نیسان و یا قطعات موتوری خودروی پراید و تیبا و همچنین اجزای در و بدنه است. ضمن اینکه یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان قطعات ریژه در صنعت برق و ارائه‌دهنده قطعات موردنیاز وزارت نیرو هستیم. البته به‌صورت مستقیم با این نهاد در ارتباط نیستیم؛ درواقع، پیمانکاران وزارت نیرو از کارفرمایان این شرکت در تأمین مقاطع خطوط انتقال هستند و محصولات ما را برای تحویل به این وزارتخانه خریداری می‌کنند. همچنین در روزهای اخیر نیز موفق به تولید قطعات موردنیاز بخش آب و فاضلاب شده‌ایم و در این عرصه حضور پیدا کرده‌ایم.

فتحی در ادامه ضمن انقاد از حمایت‌نکردن دولت از تولید، تصریح کرد: متأسفانه دولت از تولیدکنندگان بخش خصوصی حمایت نمی‌کند و به همین علت، بسیاری از سرمایه‌گذاران تمایلی به فعالیت در این بخش ندارند. قانون‌گذاری‌های نادرست در بخش‌های مختلف به‌ویژه بیمه و مالیات باعث شده است بسیاری از تولیدکنندگان با مشکلات فراوانی در این زمینه مواجه شوند و این مسأله بر تولید تأثیر منفی گذاشته است. تعدادی از نیروهای انسانی به‌دنبال اخذ بیمه بیکاری از سازمان تأمین اجتماعی و همزمان، دریافت حقوق از یک واحد تولیدی هستند تا بتوانند جهت رفع مشکلات خود، درآمدهای مجزا از بیمه و کارفرما داشته باشند. درحالی‌که این مسأله برخلاف قانون است و هیچ نظارتی نیز در این زمینه وجود ندارد. ریخته‌گری آلومینیوم در واحدهای غیرمجاز اطراف شهرک‌های صنعتی انجام می‌شود و رقابت‌پذیری در سطح بازار را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار داده است. جالب اینکه خبری از نظارت واحدهای مرتبط هم نیست و امیدوار هستیم در ادامه اقدامات لازم در این زمینه انجام شود.

توانایی رقابت در بازارهای خارجی را داریم

وی در ارتباط با رقابت‌پذیری در بازار محصولات آلومینیومی، اذعان کرد: درحالی صادرات محصولات آلومینیومی به کشورهای عراق و افغانستان صورت می‌پذیرد که تولیدکنندگان داخلی، از دستگاه‌ها و ماشین‌آلات قدیمی و دسته دوم در خط تولید خود استفاده می‌کنند. درحالی‌که اگر ما به‌دنبال رقابت در بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی هستیم، باید از دانش و تکنولوژی روز در تولید محصولات خود استفاده کنیم و همچنین نسبت به واردات ماشین‌آلات جدید اقدام کنیم. خوشبختانه توانایی و بار علمی لازم جهت تولید انواع محصولات آلومینیومی در کشور وجود دارد و اگر دولت از تولیدکنندگان داخلی حمایت کند، موفق به صادرات به کشورهای معتبر اروپایی خواهیم شد.

مدیرعامل شرکت فرآوری آمیژه‌های رنگین فتح در پایان یادآور شد: با توجه به وضعیت اقتصادی نابسامان و وجود مشکلات متعدد در بخش‌های مختلف صنعت کشور، قادر به اجرای برنامه توسعه‌ای نیستیم. در تولید، با چالش‌های زیادی روبه‌رو هستیم و با دست‌ و پنجه نرم کردن با آن‌ها به فعالیت خود ادامه می‌دهیم و امیدواریم با بهبود شرایط در آینده، بتوانیم تولید خود را توسعه دهیم.