بررسی تأثیر کوید-۱۹ بر بازار جهانی فلزات

گزارش باشگاه آلومینیوم به نقل از پایگاه خبری بازار سرمایه(سنا)، سال ۲۰۲۰ در حالی شروع شد که جو خوشبینی حاکم بر تجارت جهانی با امضاء " فاز اول" توافق تجاری آمریکا و چین تقویت شد، در حالیکه در بیشتر اوقات در طول سال ۲۰۱۹،  فشار سنگین ناشی از جنگ تجاری و تعرفه ای فزاینده این دو کشور بر سر بازار کالاهای صنعتی و محصولات فلزی، همانند سایر بازارها، سایه افکنده بود. همچنین، انتخابات ۲۱ دسامبر در انگلستان و هموار شدن مذاکرات برگزیت برای خروج این کشور از اتحادیه اروپا، سطح دیگری از عدم ابهام را از بازارها برطرف کرده و در نتیجه، بسیاری از کامودیتی ها از جمله فلزات اساسی، در ابتدای سال ۲۰۲۰ شاهد رشد قابل توجهی بودند.

از سوی دیگر، انتشار ناگهانی اخبار مربوط به شیوع ویروس کرونا در ووهان، پایتخت استان هبی در کشور چین، و قرنطینه شهر مزبور و تمدید مدت زمان تعطیلی کارخانجات در ادامه تعطیلات سال نو چینی، موجب شد تا روند تغییرات قیمت انواع کامودیتی ها از جمله فلزات پایه (مس، آلومینیوم، روی و ...) به سرعت روند نزولی بخود بگیرد.  

به موازات انتشار اخبار مربوط به شیوع این ویروس در مرزهای خارج از چین و در واقع "جهانی شدن شیوع COVID-۱۹"، به همراه برخی اتفاقات دیگر از جمله کاهش شدید قیمت نفت، سرعت افت قیمت ها تشدید شد. در حال حاضر، "ویروس کرونا"  قویا" کل اقتصاد جهان و بازارهای مختلف از جمله "بازار فلزات اساسی" را متاثر ساخته است و چشم انداز رشد اقتصاد جهانی و چشم انداز انواع بازارهای کامودیتی را دچار ابهام کرده است. برای روشن شدن بیشتر اثرات ویروس کرونا بر بازار فلزات اساسی، به  برخی از موضوعات مهم ذیربط بشرح ذیل اشاره می شود:

کندی رشد اقتصاد جهانی

به موجب گزارش UNCTAD، بحران "ویروس کرونا" قبل از هر چیز یک تهدید برای سلامت عمومی است، اما این ویروس، به طور فزاینده ای یک تهدید اقتصادی نیز خواهد بود. شوک به اصطلاح "Covid-۱۹" باعث رکود اقتصادی در برخی از کشورها و کاهش رشد سالانه جهانی به زیر ۲.۵درصد خواهد شد، که اغلب به عنوان آستانه رکود اقتصادی برای اقتصاد جهانی در نظر گرفته می شود.

مدت و عمق بحران ویروس کرونا به سه متغیر بستگی دارد: میزان و سرعت سرایت ویروس، مدت زمانی که طول خواهد کشید تا واکسن این ویروس ساخته شود و سومین متغیر عبارتست از اینکه، اثربخشی سیاست گذاران در کاهش آسیب های جسمی و اقتصادی به چه میزان خواهد بود. عدم اطمینانی که در اطراف هر یک از این متغیرها وجود دارد، بر اضطراب  مردم  خواهد افزود، که خود این عامل، چهارمین متغیری است که نتایج این را بحران را شکل خواهد داد.

طبق برآوردهای انجام شده، با کاهش یک درصدی رشد اقتصاد جهانی، حدود ۹۰۰ میلیارد دلار درآمد از دست میرود، بیشتر پیش بینی ها، میزان کاهش درآمد جهانی در سال جاری میلادی را یک هزار میلیارد دلار برآورد کرده اند و اگر رشد اقتصاد جهانی به سطح ۱.۷ درصد کاهش یابد، هزینه ویروس نزدیک به ۲ تریلیون دلار خواهد بود. طبیعی است به موازات کندی رشد اقتصاد جهانی و کاهش درآمدها، تقاضا و قیمت فلزات از جمله مس و آلومینیوم تحت فشار قرار خواهد گرفت.

قیمت نفت                  

در ششم مارس سال جاری میلادی، وقتی روسیه و اعضای اوپک سهمیه تولید را کنار گذاشتند، قیمت نفت خام، به کمترین حد طی حدود دو هه اخیر رسید و موجب فشار مضاعف بر قیمت انواع کالاها از جمله فلزات اساسی شد. هر چند، بازارهای جهانی به دنبال توافقات بعدی تولیدکنندگان برای کاهش تولید از ۱۰ تا ۱۵ میلیون بشکه در چارچوب یک برنامه مشخص، شاهد صعودی شدن مجدد روند تغییرات قیمت نفت بوده است. لکن با توجه به کندی رشد اقتصاد جهانی و انتظار کاهش تقاضای نفت در سال ۲۰۲۰، لذا احتمال افزایش قابل توجه قیمت نفت و پایداری آن ضعیف ارزیابی می شود.

روند تغییرات قیمت آلومینیوم

مروری بر روند تغییرات قیمت آلومینیوم در بورس فلزات لندن نشان می دهد که به دنبال شروع خوب بازار و قیمت آلومینیوم در سال ۲۰۲۰، قیمت نقدی آلومینیوم در تاریخ ۱۰ ژانویه ۲۰۲۰  به سطح  یک هزار و ۸۱۰ دلار/تن افزایش یافت. ولیکن قیمت فلز مزبور، در تاریخ ۸ آپریل ۲۰۲۰ به سطح یک هزار و ۴۲۲ دلار/تن کاهش یافت که این قیمت در مقایسه با پیک قیمتی در ماه ژانویه، حدود ۲۱ درصد کاهش نشان می دهد و قیمت های سه ماهه هم افتی در حدود ۱۶.۶۸ درصد داشته است و در واقع در روزهای آغازین ماه آپریل، سطح قیمت ها به کمترین حد طی چند سال اخیر رسید.

گفتنی است، موجودی آلومینیوم در انبارهای بورس فلزات لندن، طی هفته های اخیر با رشد همراه بوده است.

تغییرات قیمت آلومینا

قیمت پودر آلومینا، تحت تاثیر کاهش تقاضای خرید، به ویژه افت واردات توسط چین و چشم انداز ضعیف بازار، طی چهار هفته اخیر بیش از ۲۰ درصد افت داشته است. 

روند تغییرات قیمت مس

مروری بر روند تغییرات مس کاتد در بورس فلزات لندن نشان می دهد که به دنبال شروع خوب بازار و قیمت فلز مزبور در سال ۲۰۲۰ به دلیل جو مثبت ایجاد شده از توافقات تجاری آمریکا و چین، قیمت نقدی مس در تاریخ شانزدهم ژانویه ۲۰۲۰  به سطح ۶ هزار و ۳۰۰  دلار/تن افزایش یافت. ولیکن قیمت فلز مزبور، درتاریخ بیست و سوم مارچ ۲۰۲۰ به سطح چهار هزار و ۶۱۸ دلار/تن کاهش یافت که این قیمت در مقایسه با پیک قیمتی مس کاتد در ماه ژانویه، حدود ۲۷ درصد کاهش نشان می دهد. در روزهای ابتدایی ماه آپریل هم مس کاتد در بورس فلزات لندن با قیمت های پایین تر از پنج هزار دلار/تن مورد معامله قرار می گیرد.

لازم  به ذکر است، موجودی مس در انبارهای بورس فلزات لندن، طی هفته های اخیر در مجموع با افزایش همراه بوده است.

چشم انداز بازار در سه ماهه  دوم سال ۲۰۲۰

کامودیتی های صنعتی و فلزات اساسی  در شرایطی سه ماهه دوم سال ۲۰۲۰ را شروع کردند که از لحاظ شرایط اقتصادی در بدترین وضعیت از سال ۱۹۳۰ قرار دارند. هر چقدر که مدت زمان کنترل ویروس کرونا بیشتر طول بکشد و در گوشه و کنار کره زمین گسترش یابد، هزینه های مالی افزایش خواهد یافت. در حال حاضر، ابهامات بسیاری زیادی در خصوص چشم انداز شرایط اقتصاد جهانی وجود دارد و طبعا این شرایط پیش بینی ها را به مراتب سخت تر کرده است، ولی آنچه که مسلم است اثرات این ویروس بر اقتصاد جهانی و بازارهای کالایی برای مدت طولانی باقی خواهد ماند و انتظار می رود که فشار بر قیمت ها در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۰ ادامه یابد تا زمانی که با تداوم کاهش تولید و افت موجودی انبارها، قیمت ها به کف برسد. البته باید توجه داشت که بازار شاهد نوسانات قیمت در سه ماه دوم سال ۲۰۲۰ و بعد از آن خواهد بود. در حالی که کندی رشد اقتصادی و کاهش شدید تقاضا از یک سو موجب فشار بر قیمت ها خواهد شد. از سوی دیگر، سیاست های تورمی برای مواجه با آثار مالی ویروس کرونا در کشورهای مختلف و همچنین افت شدید تولید و عرضه، در جاده دو طرفه قیمت، موجبات نوسانات قیمت را فراهم خواهد کرد و ریسک فعالیت و تجارت افزایش خواهد یافت.

پیش بینی قیمت آلومینیوم: موسسه Fitch Ratings  در آخرین گزارش خود  پیش بینی کرده است که به دلیل کاهش تولید اتومبیل و ساخت و ساز و نیز افزایش ظرفیت تولید آلومینیوم اولیه و قیمت تمام شده پایین تولید، در چین، بازار جهانی آلومینیوم با مازاد عرضه مواجه خواهد شد. از طرفی با کاهش قیمت انرژی و کاهش ارزش ارزهای داخلی، توان رقابتی تولیدکنندگان آلومینیوم را بالا خواهد برد و در نتیجه، حداقل در کوتاه مدت قیمت آلومینیوم بشدت تحت فشار باقی خواهد ماند. موسسه مزبور میانگین قیمت آلومینیوم در سال های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ به ترتیب یک هزار و ۵۶۰ دلار/تن و یک هزار و ۶۰۰ دلار/تن پیش بینی کرده است.

پیش بینی قیمت مس: موسسه Fitch Ratings  در آخرین گزارش خود  پیش بینی کرده است به استناد شرایط ضعیف حاکم بر اقتصاد جهانی، تقاضای جهانی مس نسبت به سال قبل حدود ۶ درصد کاهش یابد. هر چند، اختلال و توقف تولید در کشورهای پرو، شیلی، مکزیک و کانادا موجب خواهد شد حجم قابل توجه مس از بازار خارج شود. در مجموع، موسسه یادشده معتقد است که بازار جهانی مس دارای مازاد عرضه خواهد بود. موسسه مزبور میانگین قیمت مس در سال های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ به ترتیب پنج هزار و ۳۰۰ دلار/تن و پنج هزار و ۸۰۰ دلار/تن پیش بینی نموده است.

چشم انداز بازار داخلی آلومینیوم و مس

با توجه به تاثیر پذیری بازار داخلی آلومینیوم و مس در ایران از روند تغییرات بازار جهانی این فلزات و نیز شرایط اقتصادی کشور و چشم انداز آن با توجه به اثرات منفی شیوع کرونا و تحریم اقتصادی، در مجموع عوامل منفی موثر بر بازار خواهد بود. تنها عامل حمایت کننده می تواند کاهش بیشتر ارزش ریال باشد، مشروط بر اینکه کاهش تقاضای جهانی برای فلزات و محدودیت لجستیکی و حمل و نقل ناشی از شیوع ویروس کرونا، موجب کاهش صادرات این فلزات نشود.