تولید در اولویت قرار ندارد!

به گزارش باشگاه آلومینیوم رشاد حسین‌پور در گفت‌وگو با فلزات آنلاین در رابطه با چالش‌ها و مشکلات تولیدکنندگان در کشور، بیان کرد: در حال حاضر به دلیل عدم وجود مراودات تجاری بالا با سایر کشورها و تحریم‌هایی که علیه ایران وضع شده، صنعتگران داخلی امکان بهره‌مندی از ماشین‌آلات و تکنولوژی‌های به‌روز را ندارند؛ همچنین واردات برخی ملزومات ریخته‌گری، مانند بوته‌های گرافیتی باکیفیت از هند و پاکستان نیز با اما و اگرهای فراوانی همراه شده است. از سوی دیگر شرایط بازار دائما در حال نوسان بوده و تجاری که اقدام به واردات بوته می‌کنند، از تخصص کافی در این حوزه برخوردار نبوده و محصولات بی‌کیفیتی را که قیمت بالایی دارند، در بازار عرضه می‌کنند؛ همچنین نحوه حمل، انبارش و توزیع این بوته‌ها به درستی صورت نگرفته و همین موضوع باعث افت بیشتر کیفیت محصولات شده است. گفتنی است که این چالش‌ها‌ مختص به صنعت ریخته‌گری آلومینیوم نبوده و اکثر صنایع در کشور امکان واردات ملزومات و ماشین‌آلات پیشرفته را ندارند. لازم به ذکر است که ما از شمش و ضایعات آلومینیومی استفاده کرده و شمش مورد نیاز خود را از بورس کالا و بازار آزاد خریداری می‌کنیم. با توجه به اینکه خلوص آلومینیوم شمش‌های خریداری شده از بازار متفاوت است، ما از طیف گسترده‌ای از آمیژان‌ها برای آلیاژسازی و تثبیت ترکیب آلیاژ آلومینیوم استفاده می‌کنیم؛ بدین صورت که این شمش‌ها پس از آنالیز عناصر، مجددا احیا شده و میزان آلیاژ‌های موجود در آن‌ها به حد استاندارد رسانده می‌شود. یکی از مشکلاتی که ما اکنون با آن دست به گریبان هستیم، تامین مواد اولیه است زیرا در سازوکارهای بورس کالا رانت وجود داشته و عرضه‌های نامنظم و تقاضای کاذب شمش در این تالار صنعتی، به مشکلات بازار و تولیدکنندگان دامن زده است؛ طی سال‌های اخیر راهکارهای بسیاری برای رفع معضلات موجود در بورس کالا ارائه شده اما هیچ‌کدام به بهبود شرایط کمکی نکرده است.

وی در همین راستا ادامه داد: ضایعات آلومینیومی که ما برای ذوب استفاده می‌کنیم، براده‌های ایجاد شده از تراشکاری قطعات خودرو است که در حال حاضر به دلیل واردات محصولات چینی و افت میزان تولید و تراشکاری قطعات در کشور، میزان براده‌های ایجاد شده در کارگاه‌ها به نصف کاهش یافته است به طوری که میزان براده ایجاد شده در کل کشور حداکثر به ۲۰۰ تا ۵۰۰ تن در سال می‌رسد و این در حالی است که در گذشته شرکت‌های فعال در صنعت خودروسازی براده‌های زیادی ایجاد می‌کردند؛ به همین دلیل باید اذعان کنم که صنعت کشور به جای تولید قطعات، به سمت مونتاژ حرکت کرده و همین موضوع روی قیمت براده آلومینیومی بسیار تاثیر‌گذار بوده است. قطعی برق در تابستان و قطعی گاز در زمستان هم یکی از چالش‌های بی‌شمار تولید در کشور بوده که اکثر واحدهای صنعتی با آن مواجه هستند. در فصل تابستان برق این مجموعه دو روز در هفته قطع می‌شد که یک روز آن بدون اطلاع‌رسانی قبلی صورت می‌گرفت؛ در زمینه انرژی گاز هم زمستان سال گذشته ما حدود ۲۵ تا ۳۰ روز با قطعی گاز روبه‌رو بودیم و اکنون که فصل زمستان فرا نرسیده، شرکت گاز به ما اعلام کرده که باید تانکرهای گازوئیل تهیه کنیم. علاوه‌براین، به‌کارگیری افراد غیرمتخصص در سازمان‌های دولتی مانند سازمان امور مالیاتی کشور و سازمان تامین اجتماعی باعث شده تا موانع مسیر تولید افزایش یابد زیرا قوانین وضع شده بیشتر به نفع شرکت‌های تجاری بوده و تولیدکنندگان در اولویت قرار ندارند؛ متاسفانه مسئولان و دولت وعده‌های فراوانی در خصوص حمایت از تولید و تولیدکنندگان می‌دهند اما نتیجه اقدامات و برنامه‌ریزی‌های کلان کشور نشان می‌دهد که جایگاه تولید پایین‌تر از تجارت قرار دارد. همچنین بروکراسی‌های اداری و ناهماهنگی که بین سازمان‌های دولتی وجود دارد، باعث سردرگمی تولیدکنندگان شده زیرا علی‌رغم وجود درگاه‌های آنلاین و سایت‌‌ها، افراد باید برای انجام امور خود به طور حضوری به نهادهای مربوطه مراجعه کنند؛ به عنوان مثال ما برای اخذ سهمیه گازوئیل، از طریق وزارت صمت و وزارت نفت اقدام کردیم اما بروکراسی‌های اداری به قدری طولانی و پیچیده شد که از ادامه کار منصرف شده و تامین سوخت از بازار آزاد را ترجیح دادیم. باید اضافه کنم که سازمان حفاظت محیط زیست هم در کنار سازمان‌های دولتی دیگر به سنگ‌اندازی در مسیر تولید پرداخته و با مانع‌تراشی‌های فراوان از سرعت حرکت صنعتگران می‌کاهد.

این فعال صنعتی در رابطه با ماشین‌آلات و ملزومات مورد استفاده در خطوط تولید، تصریح کرد: ماشین‌سازان نیز مانند صنعتگران درگیر چالش‌های داخلی بوده و از شرایط کنونی مستثنی نیستند اما مسئله اصلی که به آن اشاره شد، عدم هماهنگی سازمان‌های دولتی و تغییر دائم شرایط است؛ به همین دلیل صنعتگران مطمئن نیستند که آیا خرید ماشین‌آلات ایرانی به صرفه‌تر است یا ماشین‌آلات خارجی. ضمن اینکه دستگاه‌های داخلی از کیفیت خوبی برخوردار نبوده و زمان تحویل طولانی دارند اما دستگاه‌های خارجی کیفیت مناسبی داشته و مشکلات زیادی در زمان خرید ندارند؛ کیفیت ماشین‌آلات ایرانی قابل قیاس با ماشین‌آلات هندی، ترک و اروپایی نبوده و تولیدکنندگان خارجی هم در زمینه ماشین‌سازی و هم در زمینه ریخته‌گری از ما جلوتر هستند. لازم به ذکر است که ما از ماشین‌آلات ساخت داخل استفاده می‌کنیم اما برخی از ملزومات خارجی هستند. به عنوان مثال فیلترهای به‌کار رفته در بگ فیلترها که برای جلوگیری از ورود آلودگی به محیط زیست استفاده می‌کنیم، باید از جنس نانو باشند؛ این نانو فیلترها تنها در کشورهای آلمان و هلند تولید می‌شوند اما به سبب وجود تحریم ما مجبور به خرید فلیترهای چینی و ایرانی شده‌ایم که کارایی بالایی ندارند.

آینده صنعت در هاله‌ای از ابهام

حسین‌پور در خصوص چالش نیروی انسانی، ابراز کرد: باید گفت که نیروی کار در کشور وجود داشته و مشکل اصلی کارکنان و کارفرمایان بر سر مسائل فرهنگی است زیرا آموزش‌های لازم در خصوص فرهنگ کار، نظم و انظباط در مدارس و یا خانواد‌ه‌ها به افراد داده نمی‌شود؛ به دلیل اینکه فرهنگ‌سازی درستی در این زمینه صورت نگرفته، شرکت‌ها و واحد‌های منابع انسانی هرچقدر به دنبال آموزش کارکنان باشند، باز هم مفهوم اصلی کار در ذهنیت افراد شکل نمی‌گیرد. همچنین به سبب افزایش نرخ تورم، شاهد تغییرات بسیاری در فرهنگ جامعه هستیم که در این شرایط حفظ فرهنگ کار نیز بسیار دشوار بوده و نمی‌توان انتظار داشت که نیروی انسانی آن را ارتقا دهد. متاسفانه صنعت کشور به نقطه‌ای رسیده که به سبب رکود بازار و نرخ بالای تورم، پرداخت حقوق‌های بالا برای تولیدکنندگان مقرون به صرفه نیست و در مقابل افزایش حقوق‌ها جوابگوی نیاز نیروی انسانی نیست. لازم به ذکر است که زمینه اشتغال حدود ۲۴ نفر را فراهم کرده‌ایم اما برنامه ما در سال جدید این بود که برای ۱۰۰ نفر اشغال‌زایی داشته باشیم که به سبب وجود مشکلات فراوان، امکان سرمایه‌گذاری بیشتر فراهم نشد. زمانی که تمرکز صنعتگران روی فرایندهای تولید نبوده و انرژی آن‌ها برای رفع مشکلات صرف می‌شود، حرکت واحدهای تولیدی در مسیر توسعه نخواهد بود؛ همچنین زمانی که به سبب نرخ بالای تورم، افراد با سرمایه‌گذاری در حوزه‌های دیگر سود بیشتری نسبت به سرمایه‌گذاری در تولید به دست می‌آورند، نمی‌توان به آینده تولید امیدوار بود.

خشت اول را نهاد معمار کج

وی با اشاره به شرایط صنعت کشور ترکیه، اظهار داشت: با توجه به اطلاعاتی که از نمایشگاه‌های برگزار شده در ترکیه به دست آورده‌ایم، صنعت این کشور در وضعیت مناسبی قرار داشته و تولیدکنندگان ترک از تکنولوژی‌های به‌روز و پیشرفته استفاده می‌کنند؛ همچنین با بازدید از واحدهای تولیدی کشور ترکیه، متوجه شدیم که صنعتگران ترک تعاملات زیادی با کشور آلمان دارند. باید اضافه کنم که ترکیه یکی از بزرگ‌ترین خریداران ضایعات در جهان بوده و در مقابل واردات ضایعات آلومینیومی و فولادی به ایران، علی‌رغم کمبود آن ممنوع است؛ در صورتی که یکی از روش‌های کاهش هزینه‌های تولید در صنعت ریخته‌گری، استفاده از ضایعات است. بی‌شک تولیدکنندگان ترک به سبب دسترسی به مواد اولیه در تناژ بالا و باکیفیت، از ما جلوتر هستند و تنها مزیتی که تولیدکنندگان ایرانی را سرپا نگه داشته، قیمت پایین حامل‌های انرژی است. البته هزینه تمام شده سوخت برای دولت بسیار بیشتر از قیمت کنونی آن بوده و همین موضوع باعث طرح این سوال می‌شود که دولت این مابه‌التفاوت را چگونه جبران می‌کند؟ به همین دلیل باید گفت که مشکل اصلی اقتصاد کشور وجود همین پارادوکس‌ها است که دولت می‌توانست به جای افزایش قیمت‌ها، کاهش ارزش پول ملی، چاپ پول و… قیمت سوخت را افزایش دهد اما به سبب عدم برنامه‌ریزی‌های صحیح این امکان را ندارد.