چرا ایران در ماراتن آلومینیوم از عرب‌ها جا ماند؟

به گزارش باشگاه آلومینیوم به نقل از عصر معدن، صنعت آلومینیوم ایران حدود 40 سال پیش در منطقه حرف اول را می‌زد اما متاسفانه امروز کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس با سرمایه گذاری در این صنعت گوی سبقت را از ایران گرفته اند اما بی تردید با برنامه ریزی می توان به اهدف پیش بینی شده دست پیدا کرد.

شاید در گام اول بهتر باشد مشکلات صنایع بالادستی و پایین دستی در صنعت آلومینیوم را مشخص کرد و سپس با نقشه راه در مسیر توسعه حرکت کرد.

شاید عیب یابی در این مرحله کار دشواری نباشد زیرا تمام صنایع به طور تقریبی با مشکلاتی مشترک مواجه هستند. در این باره مهندس هوشنگ گودرزی رییس سندیکای صنایع آلومینیوم ایران گفت: یکی از این مشکلات کوچک بودن ظرفیت تولید شرکت ها است. تمامی شرکت های ما بالادستی یا پایین‌دستی از نظر میزان ظرفیتی کوچک هستند. بدون شک کوچک بودن آنها منجر به افزایش قیمت تمام شده محصول می‌شود، زیرا به هر میزان که تولید افزایش پیدا کند، هزینه های های ثابت کمتر شده و قیمت تمام شده کاهش می یابد. به همین دلیل است که امروز ایران که اولین تولیدکننده آلومینیوم در خاورمیانه به میزان 40هزارتن در دهه 40 بود، امروز تنها 300 الی 400تن تولید دارد.
جالب است بدانید که در کشورهای عربی میزان تولید از 5 میلیون تن گذر کرده است. درواقع آنها تنها با در اختیار داشتن مزیت گاز به سراغ این صنعت رفته اند، این درحالی است که ایران علاوه بر در اختیار داشتن انرژی، نیروی کارارزان و متخصصان خوبی در اختیار دارد.
اما چرا در این ماراتن ما از کشورهای عربی عقب مانده‌ایم؟ بی‌تردید نمی توان چندان درباره این موضوع بحث کرد زیرا شاخص‌های بسیاری در آن دخیل هستند که نمی‌توان از آن به راحتی گذر کرد. البته در نگاه کلی خواهیم داد، طی 40 سال گذشته توجه به صنایعی همچون فولاد و مس بسیار بیش از آلومینیوم بوده و این صنعت در صنعت در اولویت‌های بعدی قرار گرفته است. گودرزی در این باره نیز اظهار کرد: 40سال گذشته با توجه به امکانات موجود، همچنین تخصیص امکانات به صنایعی و در اختیار بودن مواد اولیه صنعت فولاد، مس و به ویژه روی در کشور، توجه به این صنایع بسیار بوده است، در شرایط فعلی نیز از آنجایی که صنایع آلومینیوم  به دلیل آنکه قسمت عمده ای از مواد اولیه آن به صورت وارداتی تامین می شود، تا حدودی مورد کم لطفی قرار گرفته و نمی‌توان گفت این موضوع اشتباه است، زیرا باید امکانات را سنجید و سپس این مقایسه را انجام داد.
اما بحث دیگر که شاید دیگر صنایع معدنی در آن دچار مشکل هستند، قدیمی و فرسوده بودن ماشین آلات و تجهیزات است. متاسفانه تجیهزات قدیمی زمان و هزینه تولید را افزایش داده است. سرمایه گذاری در این بخش می‌تواند برخی از مشکلات را حل کند اما در کنار این موضوع، وضع تحریم ها باعث شد تا خرید ماشین‌آلات نیز با مشکل همراه شود، اما خوشبختانه صنعت با کمک متخصصان عزم خود را در بومی سازی تجهیزات جزم کرده است. البته در کنار این اتفاق با نوسازی تجهیزات تعداد کارکنان نیز با میزان تولید متناسب خواهد شد. زیرا در چرخه تولید، بالا بودن تعداد کارکنان که بیشتر از نیاز تولیدی است، تنها افزایش هزینه را به همراه ندارد، بلکه زمانی که تعداد پرسنل افزایش می یابد کارایی کاهش پیدا می‌کند. البته می‌توان با افزایش ظرفیت تولید، تا حدودی این مشکل را حل کرد و از این پرسنل استفاده بهینه داشت.

بی‌تردید یافتن راهکاری برای این مشکلات نیازمند عزم دولت و همراهی تشکل ها خواهد بود تا صنعت آلومینیوم را به جایگاه واقعی خود برساند.