متنوع‌سازی محصولات، راهکار مناسبی نیست!

به گزارش باشگاه آلومینیوم، محمد حاجی‌زاده در گفت‌و‌گو با فلزات‌آنلاین با اشاره به وضعیت صنعت پروفیل آلومینیومی در سال ۱۴۰۲، بیان کرد: خوشبختانه شرایط این صنعت در سال گذشته، نسبت به سال‌های قبل از آن یعنی ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ مناسب‌تر بود اما باید توجه داشت که این موضوع برای تمامی واحدهای تولیدی صدق نمی‌کند و این احتمال وجود دارد که هرکدام از تولیدکنندگان، شرایط مختلفی را تجربه کرده باشند. به عنوان مثال ممکن است در یک برهه زمانی صنایع ‌پایین‌دستی و مصرف‌کننده برای افزایش میزان تولید، نیاز بیشتری به خرید مواد اولیه داشته باشند و میزان فروش صنایع بالادستی افزایش یابد اما در سال بعد با اشباع بازار و کاهش تقاضای مشتریان، میزان مصرف این صنایع و میزان تولید واحدهای بالادستی کاهش یابد. شایان ذکر است که صادرات محصولات نهایی یکی از مولفه‌های تاثیر‌گذار بر میزان تقاضاست زیرا با رونق آن، میزان تولید واحدهای صنعتی به خصوص واحدهایی که محصولات تکمیل‌کننده برای صنایع پایین‌دستی تولید می‌کنند، روند صعودی به خود می‌گیرد.

شرایط نامعلوم بازار پروفیل

وی در خصوص شرایط بازار پروفیل آلومینیومی در سال جاری، عنوان کرد: در حال حاضر تعطیلات نوروزی به تازگی به اتمام رسیده و تا پایان ماه رمضان به دلیل اینکه خریدوفروشی توسط مشتریان و تولیدکنندگان صورت نمی‌گیرد، شرایط بازار و قیمت‌ها مشخص نیست. در نتیجه بازار مصرف در فروردین ماه راکد بوده و واحدهای تولیدی فعالیت خاصی ندارند؛ این در حالی است که این موضوع در سایر نقاط جهان مشاهده نمی‌شود و اقتصاد و بازار یک کشور به مدت یک ماه در شرایط نامعلومی قرار نمی‌گیرد. البته با توجه به روند افزایشی قیمت‌ها طی سال‌های اخیر، امکان اینکه پیش‌بینی روشنی برای آینده داشته باشیم، وجود ندارد و سرمایه تولیدکنندگان روز‌به‌روز محدودتر می‌شود. در صورتی که کارفرمایان باید برای ادامه فعالیت واحدهای تولیدی، سرمایه‌گذاری‌ بیشتری انجام دهند که این مسئله با توجه به محدودیت سرمایه آن‌ها و کاهش توان خرید مشتریان دشوار است. ممکن است در یک نگاه کلی و بدون در نظر گرفتن تمام جوانب، افزایش قیمت محصولات موضوع خوشایندی به نظر برسد اما همگام با رشد بهای محصول، قیمت مواد اولیه در مدار صعودی و حاشیه سود تولیدکنندگان در مدار نزولی قرار می‌گیرد.

این فعال صنعت آلومینیوم در رابطه با کاربرد پروفیل‌های تولیدی این مجموعه، تصریح کرد: مصرف‌کنندگان عمده محصولات ما صنایع لوازم خانگی هستند که میزان فروش آن‌ها تاثیر مستقیمی بر فعالیت‌های مجموعه دارد؛ البته برخی از تولیدات این کارگاه، توسط شرکت‌ها و ارگان‌های دولتی نیز مصرف می‌شوند.

حاجی‌زاده در پاسخ به این سوال که متنوع‌سازی سبد محصولات چه تاثیری بر شاخص‌های عملکردی واحدهای تولیدی دارد، ابراز کرد: توسعه سبد محصولات و تولید انواع پروفیل‌های آلومینیومی برای واحدهای تولیدی کوچک‌مقیاس، مقرون به صرفه نیست و ما هم در این مجموعه برخی از سفارشات خود را از سایر کارگاه‌‌هایی که محصولات باکیفیتی را تولید می‌کنند، تامین می‌کنیم. باید توجه داشت که تولید طیف گسترده‌ای از پروفیل‌های آلومینیومی با دستگاه‌ها و تجهیزات ثابت یک کارگاه امکان‌پذیر نیست و باید برای تولید محصولات متنوع، تعداد خطوط و سالن‌های تولید افزایش یابد و از دستگاه‌های پرس اکستروژن و کوره‌هایی با توان متفاوت استفاده کرد. در این صورت به دلیل سرمایه‌ بالایی که باید صرف این امور شود، تولید محصولات مختلف در واحدهای کوچک‌مقیاس برخلاف واحدهای بزرگ، توجیه اقتصادی ندارد. همچنین در حال حاضر درآمد و سودی که از طریق انجام فعالیت‌های تولیدی نصیب سرمایه‌گذاران می‌شود، چشمگیر نبوده و تمایل به سرمایه‌گذاری در بخش‌هایی مانند مسکن و ساخت‌و‌ساز نیز بسیار افزایش یافته است. به همین دلیل برخی از افراد به جای اجرای طرح‌های توسعه‌ای که ریسک‌ بالایی دارند، در زمینه‌‌های دیگری سرمایه‌گذاری کرده و یا به دلیل وجود مشکلات فراوان از حوزه تولید کناره‌گیری می‌کنند.

وی در رابطه با مشکلات موجود در مسیر متنوع‌سازی سبد محصولات، ادامه داد: مسلما با توسعه فعالیت‌های واحدهای تولیدی، تعداد کارکنان نیز باید افزایش یابد اما به دلیل وجود چالش کمبود نیروی انسانی، کارفرمایان ناچارند برای جذب افراد حقوق بالاتری را پرداخت کنند که این موضوع، سبب افزایش هزینه‌های مجموعه نیز می‌شود. از طرفی دیگر با توجه به شرایط اقتصادی موجود، اعتماد به تمام کارکنان امری دشوار به نظر می‌رسد زیرا در کارگاه‌های کوچک به دلیل اینکه فقط کارفرما ناظر بر فرایندهاست، این احتمال وجود دارد که کارکنان به دلیل قیمت بالای مواد اولیه، درصدد فروش پنهانی و بدون هماهنگی آن با کارفرما باشند؛ در حالی که این موضوع در کارخانه‌های بزرگ که مدیر تولید و مدیر کارخانه وظیفه مدیریت صحیح امور را بر عهده دارند، مشاهده نمی‌شود. همین مسئله یکی از عواملی است که باعث عدم تمایل کارگاه‌های کوچک برای افزایش سرمایه‌گذاری و اجرای طرح‌های توسعه‌ای می‌شود. شایان ذکر است که حدود ۲۰ تا ۳۰ نفر در این مجموعه مشغول به کار هستند اما در گذشته تعداد آن‌ها بسیار بیشتر بود و ما مجبور به تعدیل نیرو شدیم.

این تولیدکننده پروفیل آلومینیومی در خصوص میزان سرمایه‌گذاری لازم در صنعت پروفیل، گفت: برای احداث یک کارگاه در این زمینه، به زمینی به مساحت حداقل دو هزار متر نیاز است که با توجه به بهای کارخانه (۶۰ تا ۷۰ میلیارد تومان)، دستگاه‌های پرس اکستروژن و تجهیزات ( ۲۰ میلیارد تومان) و مواد اولیه (۲۰ تا ۳۰ میلیارد تومان)، سرمایه‌گذار باید حدود ۱۰۰ میلیارد تومان سرمایه در اختیار داشته باشد. البته باید توجه داشت که بعد از احداث مجموعه، مسیر هموار و مستقیمی در مقابل تولیدکنندگان وجود ندارد و آن‌ها‌ ناچارند، پروفیل را به صورت اعتباری در بازار عرضه کرده و تلاش زیادی برای دریافت مطالبات خود کنند.

تجربه‌ای به قدمت یک عمر

حاجی‌زاده با مقایسه شرایط تولیدکنندگان پروفیل آلومینیومی با مصارف ساختمانی و صنعتی، اظهار داشت: با وجود تولیدکنندگان متعددی که در صنعت پروفیل آلومینیومی حضور دارند، توصیه می‌کنم که سرمایه‌گذاران جدیدی به این حوزه، به خصوص تولید پروفیل‌های ساختمانی ورود پیدا نکنند؛ ضمن اینکه اکنون رقابت میان تولیدکنندگان بسیار بالاست و برندهای مطرح و باسابقه‌ای در بازار فعالیت دارند. باید اضافه کنم که بازار مصرف پروفیل‌های صنعتی به دلیل کاهش تقاضای مشتریان، چندان مطلوب نیست اما در مقایسه با بازار مصرف پروفیل‌های ساختمانی می‌توان گفت که از شرایط مناسب‌تری برخوردار است.

وی در ادامه به شرایط تولیدکنندگان خارجی در کشورهای همسایه اشاره کرد و افزود: در حال حاضر کشورهای عربی به دلیل مقرون به صرفه نبودن تولید پروفیل، فعالیت خاصی در این زمینه ندارند اما تولیدکنندگان کشور ترکیه با تولید محصولات باکیفیت، یکی از رقیبان سرسخت تولیدکنندگان ایرانی محسوب می‌شوند؛ اگرچه باید توجه داشت که میزان تولید پروفیل ایران نسبت به این کشور کمتر نیست و برخی از سرمایه‌گذاران ترک تمایل به سرمایه‌گذاری در واحدهای تولیدی ایرانی از خود نشان داده‌اند. در این میان باید به نکته مهمی اشاره کنم که کشورهای همسایه با واردات آلومینیوم از ایران به قیمت‌های پایین‌تر و تولید محصولات خاص که ارزش افزوده بالاتری دارند، سود زیادی را نصیب خود می‌کنند. در این صورت اگر شرایط تولیدکنندگان داخلی دستخوش تغییر نشود، ممکن است بازارهای صادراتی را هم از دست بدهیم.

این فعال صنعت آلومینیوم در پایان در خصوص آینده صنعت پروفیل آلومینیومی در کشور، خاطرنشان کرد: همان طور که پیش‌تر مطرح شد، امکان پیش‌بینی شرایط وجود ندارد و قیمت‌ها به صورت روزانه در حال تغییر هستند. ضمن اینکه با توجه به عدم تناسب سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته و سود اندک فعالیت‌های تولیدی، ادامه مسیر توجیه‌پذیر نیست و شاهد تغییر مسیر حرکت برخی از تولیدکنندگان بزرگ در صنایع مختلف هستیم.