ریخته‌گری، قلب تپنده صنعت کشور

به گزارش باشگاه آلومینیوم سعید سلیمانی در گفت‌وگو با فلزات آنلاین بیان کرد: به طور کلی قیمت آلومینیوم، نوسات بسیاری را تجربه می‌کند و همین نوسان قیمت شمش آلومینیوم برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان مشکل‌ساز شده است. البته قیمت شمش آلومینیوم خالص که توسط کارخانه‌های بزرگ تولید می‌شود، نوسان زیادی نداشته و با قیمت مشخصی به مشتریان عرضه می‌شود اما قیمت شمش آلومینیوم ثانویه که از ذوب ضایعات آلومینیومی تولید می‌شود، دائما در نوسان است. یکی از دلایلی که باعث نوسان قیمت شمش‌ آلومینیوم ثانویه می‌شود، نبود آنالیز دقیق از عناصر موجود در آن است زیرا هر بار میزان و عناصر موجود در شمش آلومینیوم همچون روی، آهن و سیلیس متفاوت و متغییر است. این موضوع بر قیمت تمام شده محصول نهایی بی‌تاثیر نبوده و ریخته‌گران باید برای تولید هر قطعه از شمش با آنالیز خاصی استفاده کنند؛ گرچه کارگاه‌های غیرمجاز بدون توجه به آنالیز شمش، نوع و کاربرد قطعه، از هر نوع شمشی استفاده می‌کنند.

وی در خصوص کارگاه‌های ریخته‌گری غیرمجاز، اذعان کرد: تولیدکنندگان غیرمجاز برخلاف تولیدکنندگان مجاز، با هیچ مشکل و چالشی در مسیر تولید مواجه نیستند و به راحتی در هر مکانی مشغول به تولید می‌شوند. فعالیت کارگاه‌های غیرمجاز، بر فعالیت کارگاه‌های ریخته‌گری مجاز تاثیر منفی داشته و خسارات جبران‌ناپذیری را به آن‌ها وارد می‌کند.

رشد تساعدی قیمت‌ها

مدیر کارگاه ریخته‌گری سلیمانی با بیان اینکه این واحدی تولیدی از روش ماسه‌ای و ماسه «CO₂» برای ریخته‌گری قطعات خود استفاده می‌کند، اظهار کرد:  قیمت ماسه سیلیسی در حال حاضر بسیار افزایش یافته و با قیمت سه هزار تومان به ازای هر کیلوگرم به فروش می‌رسد. لازم به ذکر است که ریخته‌گران با توجه به مواد اولیه مورد استفاده و نوع قطعه، از اندازه‌های مختلف ماسه بهره می‌برند؛ به عنوان مثال تولیدکنندگانی که در زمینه ریخته‌گری چدن فعالیت دارند، از ماسه‌هایی با اندازه‌های بزرگ‌تر استفاده می‌کنند. گفتنی است که‌ این کارگاه از ماسه ۱۰۱ (۰/۰۵ تا ۰/۱۵ میلی‌متر) برای قالب‌گیری قطعات آلومینیومی استفاده می‌کند تا سطح آن‌ها صیقلی باشد. همچنین قیمت گاز «CO₂» روند صعودی به خود گرفته و قیمت هر کپسول ۲۰ لیتری گاز «CO₂» از ۱۸ هزار تومان به بیش از ۳۰۰ هزار تومان افزایش یافته است. علاوه بر افزایش قیمت، در فصول گرم سال به دلیل افزایش میزان مصرف و صادرات گاز «CO₂»، با کمود آن مواجه می‌شویم.

سلیمانی در پاسخ به این سوال که آیا مجددا ماسه‌هایی را که برای قالب‌گیری قطعات از آن‌‌ها استفاده کرده‌اید به خط تولید باز می‌گردانید، تصریح کرد: بله امکان استفاده مجدد از ماسه‌هایی که در فرایند قالب‌گیری مورد استفاده قرار گرفته‌اند وجود دارد اما باید این ماسه‌ها توسط یک دستگاه آسیاب، آسیاب شوند که فرایندی هزینه‌بر و کمی آلاینده است؛ به همین دلیل استفاده مجدد از ماسه برای تولیدکنندگان توجیه اقتصادی ندارد. به طوری که هزینه خریداری ماسه جدید، برابر با هزینه ماسه‌ آسیاب شده است و کیفیت آن به سبب استفاده از چسب همانند ماسه جدید نیست.

وی با اشاره به مشکلاتی که در خصوص مسائل زیست‌محیطی با آن روبه‌رو هستند، عنوان کرد: این کارگاه علاوه‌ بر ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده، به دلیل مسائل زیست‌محیطی یک درصد از میزان درآمد خود را به سازمان‌های دولتی پرداخت می‌کند. به عنوان مثال سازمان‌ حفاظت محیط زیست به ما اعلام می‌کند که باید فیلتر‌های مخصوصی را روی اگزو‌های خروجی نصب کنیم؛ در صورتی که ریخته‌گری آلومینیوم آلودگی را به محیط زیست وارد نمی‌کند و این کارگاه خارج از شهر احداث شده است.

مدیر کارگاه ریخته‌گری سلیمانی در رابطه با عدم وجود زیر‌ساخت‌های لازم در شهرک‌های صنعتی، ابراز کرد: یکی از مسائل مهمی که تولیدکنندگان با آن مواجه هستند، مسافت طولانی بین شهرک‌های صنعتی و مناطق شهری است که نبود شبکه حمل‌‍و‌نقل مناسب و هزینه‌های بالای رفت و آمد این مسئله را برای آن‌ها بغرنج‌تر کرده است. همچنین در شهرک‌های صنعتی، واحد‌های تولیدی بزرگ‌مقیاس بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند و تولیدکنندگان کوچک‌مقیاس ممکن از بدیهی‌ترین امکانات، همچون آسفات جاده منتهی به کارگاه و امنیت در شب‌ها برخوردا نباشند.

کاهش واردات با بومی‌سازی قطعات

سلیمانی با بیان اینکه این مجموعه به طور سفارش محور به تولید قطعات آلومینیومی می‌پردازد، اضافه کرد: به دلیل اینکه تجربه بالایی در زمینه ریخته‌گری داریم، تولید قطعه خاصی را مد نظر نداشته و هر سفارشی که توانایی تولید آن را داشته باشیم، قبول می‌کنیم. به عنوان مثال ما سفارشی برای ریخته‌گری بدنه و قطعاتی برای دستگاه چاپ داشتیم که بسیار پیچیده بود و قالب‌های آن را خود طراحی کردیم. این قطعات در گذشته از کشور‌های اروپایی و کشور چین وارد ایران می‌شدند اما اکنون ما موفق به تولید آن‌ها در داخل شده‌ایم. البته باید خاطرنشان کنم که ریخته‌گران ایرانی از مهارت بالایی برخوردار هستند و همکاران ما قطعات و دستگاه‌های بسیاری را تولید کرده‌اند که در گذشته تنها از طریق واردات تامین می‌شدند.

وی در همین راستا ادامه داد: این مجموعه به دلیل فضای کم کارگاه، تنها در زمینه ریخته‌گری فعالیت دارد و به اصطلاح محصولات تولیدی آن خام هستند زیرا مراحل نهایی تولید همچون تراشکاری، ماشین‌کاری، خم‌کاری و… روی آن‌ها انجام نمی‌گیرد. البته واحد‌هایی که به طور کامل محصولات را تولید و به فروش می‌رسانند، سود بیشتری را نصیب خود می‌کنند.

مدیر کارگاه ریخته‌گری سلیمانی با اشاره به اینکه صنعت ریخته‌گری به نیروی کار متخصص وابسته است، مطرح کرد: خوشبختانه باز هم به دلیل تجربه بالا و مهارتی که در زمینه ریخته‌گری داریم، در رابطه با آموزش نیروی انسانی با چالشی مواجه نیستم اما در حاضر مشکل اصلی، کمبود نیروی انسانی است. متاسفانه نیروی کار ایرانی تمایلی به فعالیت در صنعت ریخته‌گری ندارد و همین موضوع باعث شده تا برخی واحد‌های تولیدی به ناچار از اتباع خارجی استفاده ‌کنند. در صورتی که به دلیل به‌روزرسانی تجهیزات و ملزومات، فعالیت در صنعت ریخته‌گری در مقایسه با سال‌های گذشته آنچنان دشوار و چالش‌برانگیز نیست. نکته مهمی که باید به آن اشاره کنم این است که اتباع خارجی پس از اینکه مدتی در این کارگاه‌ها مشغول به‌کار شده و مهارت کافی را به دست آوردند، کارگاه‌های ریخته‌گری غیرمجاز را تاسیس می‌کنند.

سلیمانی در خصوص مشکلاتی که برای تهیه مواد مصرفی با آن روبه‌رو هستند، بیان کرد: در حال حاضر به دلیل عدم واردات مواد اولیه پودر کاورال و قرص‌های دگازور که برای اکسیژن‌زدایی و تصفیه مذاب مورد استفاده قرار می‌گیرند، با کاهش کیفیت این محصولات مواجه هستیم؛ کاهش میزان خلوص قطعه باعث می‌شود تا محصول بعد از تراشکاری از کیفیت بالایی برخوردار نباشد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: صنعت ریخته‌گری یکی از صنایع مهم و مادر محسوب می‌شود؛ به طوری که ۹۰ درصد صنایع به آن وابسته هستند. خوشبختانه در حال حاضر با توجه به شرایط بازار مصرف و میزان تقاضای مشتریان، تولیدکنندگان امکان اجرای طرح‌های توسعه‌ای را دارند؛ به همین دلیل اگر حمایت لازم از ریخته‌گران به عمل آید، آینده خوبی در انتظار صنعت ریخته‌گری خواهد بود.