در پی حمایت دولت چین از صادرکنندگان رقم خورد

واردات کالای چینی در بازارهای ایران موضوعی قدیمی است. چینی‌ها با واردات کالاهای ارزانقیمت نسبت به کالای ایرانی توانسته‌اند بخشی از بازار را از آن خود کرده و بخش عمده‌ای از رقبای ایرانی را از گردونه تولید خارج کنند. حضور کالاهای چینی در بازار صنایع پایین‌دستی آلومینیوم نیز این روزها باعث از بین رفتن مزیت‌های رقابتی در میان تولیدکنندگان ایرانی شده است.

واردات مواد اولیه و افزایش قیمت تمام‌شده
به گزارش دنياي اقتصاد، صنایع پایین‌دستی آلومینیوم برای حیات خط تولید خود نیازمند واردات بخشی از مواد اولیه هستند. بالا بودن تعرفه‌های واردات مواد اولیه که همواره با واردات کالای ساخته شده یکسان است منجر به از دست رفتن قابلیت‌های رقابتی بخش عمده‌ای از این واحدها تولیدی شده است.

مدیرعامل آلومینای ایران درباره حضور چینی‌ها در بازار صنایع پایین‌دستی آلومینیوم کشور اظهار کرد: کشورهایی مانند چین برای حمایت از صادرات بسته‌های تشویقی دارند. آنها برای اینکه بتوانند به‌راحتی وارد بازارهای هدف شده و بازار را از آن خود کنند از سوی دولت‌های‌شان مورد حمایت قرار می‌گیرند. شاید این موضوع اصلی‌ترین دلیل برای رقابت آنها در شرایط برابر از لحاظ کیفیت باشد.

مجید فیض‌آبادی در ادامه گفت: متاسفانه تولیدکنندگان خارجی به‌راحتی می‌توانند وارد بازارهای داخلی شوند، این درحالی است که تولید داخل نیازمند حمایت‌هایی از سوی دولت است تا بتوانیم شاهد افزایش اشتغال و رشد قیمت‌ها در بازار باشیم.

وی با اشاره به واردات بخشی از مواد اولیه برای تولید در صنایع پایین‌دستی بیان کرد: در صورتی که بازار رقابتی باشد، واردات بخشی از مواد اولیه، مشکلی برای تولیدکننده ایجاد نخواهد کرد اما تفاوت قیمت ارز در کشور ما منجربه افزایش قیمت تمام‌شده می‌شود. واردات مواد اولیه با ارز آزاد کمی تولید را با مشکل مواجه کرده است.

فیض‌آبادی ادامه داد: اگر تعرفه واردات در شرایط برابری قرار داشته باشد، واردات بخشی از مواد اولیه می‌تواند زنجیره ارزش‌افزوده در صنایع پایین‌دستی آلومینیوم را کامل کند اما ازسویی دیگر رکود اقتصادی موجود در کشور نیز مشکلات تولید را چند برابر کرده است.

برخی از تولیدکنندگان برای ادامه حیات خط تولید خود مجبور به خرید نقدی مواد اولیه و فروش نسیه کالای تولیدشده هستند. مدیرعامل آلومینای ایران افزود: پیش از مطرح شدن تحریم‌ها علیه کشور، تولیدکنندگان مواد اولیه خود را از طریق گشایش ال‌سی تامین می‌کردند. اما نرخ بهره بالای ۲۵ درصد نیز منجربه افزایش قیمت تمام‌شده حداقل به میزان ۷ درصد می‌شود، در صورتی که این امر برای تولیدکننده خارجی حداکثر یک‌درصد است. تمامی این موضوعات دست به‌دست هم داده و بازار را به تولیدکنندگان خارجی به ویژه چینی‌ها واگذار کرده است. ارائه بسته‌های تشویقی کمک خوبی برای حمایت از تولیدکننده داخلی است. فقر نقدینگی در برخی بنگاه‌ها به مشکلات تولید دامن زده است. در برخی موارد قیمت تمام‌شده به دلیل برخی مشکلات در تامین مواد اولیه با افزایش ۳۰ درصدی مواجه می‌شود.

تولیدات داخلی گران‌تر از محصولات وارداتی
در این میان برخی از تولیدکنندگان در صنایع پایین‌دستی آلومینیوم به دلیل حضور رقبای چینی، عربی و... در بازار عرضه و تقاضا با مشکل مواجه شده‌اند، به طوری که قیمت محصولات وارداتی ارزان‌تر از کالاهای تولیدشده در داخل کشور است. این درحالی است که تولیدکننده داخلی برای حیات خط تولید خود نیازمند واردات بخشی از مواد اولیه است که این موضوع تاثیر فراوانی بر افزایش قیمت تمام‌شده و کاهش رقابت‌پذیری در بازار دارد.

وحید ریاضی، مدیر گروه آلوفرم به عنوان یکی از صنایع پایین دستی آلومینیوم گفت: از سال ۸۵ فعالیت خود را آغاز کردیم.

وی با عنوان اینکه تولیدات گروه آلوفرم نیازمند ورق‌های آلومینیومی و ورق‌های گالوانیزه است، افزود: به‌طور عمده مواد اولیه موردنیاز این صنعت آلومینیوم و ورق گالوانیزه است که امکان تامین آن از کارخانه‌های داخلی وجود دارد، به گونه‌ای که بیش از ۷۰ درصد مواد اولیه از طریق کارخانه‌های داخلی تامین شده و در حدود ۳۰ درصد از مواد اولیه که بیشتر مربوط به بخش محصولات رنگی و تکمیلی است از طریق واردات تامین می‌شود.

وی در رابطه با چگونگی تامین مواد اولیه گفت: از آنجایی که تولید آلومینیوم و گالوانیزه از استاندارد جهانی یکسانی بهره می‌گیرند و با وجود کیفیت یکسان این محصولات اما قیمت تولیدات داخلی نسبت به واردات متفاوت است. این تفاوت قیمت به گونه‌ای است که به عنوان مثال قیمت گالوانیزه وارداتی ۲۰ درصد ارزان‌تر از قیمت داخلی به بازار عرضه می‌شود.

ریاضی با بیان اینکه تولیدات داخلی از کیفیت بالایی برخوردار بوده و قابلیت رقابت با محصولات مشابه اروپایی را دارد، افزود: به‌عنوان مثال در ساخت بلوک‌های سقفی آلومینیومی ظرفیت تولید ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار متر مربع وجود دارد اما در شرایط کنونی تنها با حدود ۲۰ درصد از ظرفیت خود یعنی درحدود ۶۰ تا ۱۰۰ هزار مترمربع به تولید مشغول هستیم و این در حالی است که در صورت فراهم‌بودن زمینه تولید با ظرفیت ۱۰۰ درصدی این گروه تولیدی قادر به تامین تمام نیاز کشور خواهند بود. همچنین در رابطه با ریل‌های گالوانیزه و آلومینیومی نیز سالانه حدود ۸ تا ۱۰ میلیون‌متر طول نیاز کشور است که امکان تامین آن از سوی تولیدکنندگان داخلی وجود دارد. متاسفانه در شرایط حاضر در حوزه تولید ریل‌های گالوانیزه و آلومینیومی نیز با ۳ میلیون متر تولید تنها ۳۰ تا ۴۰ درصد از ظرفیت کشور مشغول به کار است.
وی در پاسخ به اینکه آیا رکود حاکم بر بازار مسکن باعث افت تولید شده است، گفت: بخش مسکن همواره کشش‌پذیری خود را داشته و باید گفت که در محصولات اینچنینی کاهش ساخت‌وساز تاثیر چندانی بر کاهش تقاضای مصرف ندارد.
به گفته ریاضی آنچه در شرایط کنونی بر بازار محصولات تاثیر گذاشته واردات بی‌رویه محصولات بی‌کیفیت است به گونه‌ای که این محصولات نه‌تنها با استفاده از مواد اولیه کم کیفیت و عموما آلومینیوم ممزوج و غیراستاندارد زمینه کاهش قیمت تمام‌شده را فراهم کرده‌اند بلکه از آنجایی که تعرفه گمرکی این محصولات مشابه با تعرفه مواد اولیه موردنیاز این صنایع است بنابراین قیمت تمام‌شده تولید برای تولیدکننده داخلی به مراتب بالاتر از محصولات وارداتی است.
وی تصریح کرد: به عنوان مثال تعرفه گمرکی بلوک سقفی آلومینیومی و ریل‌های گالوانیزه چینی در ردیف کالاهایی قرار می‌گیرد که با عنوان سایر در تعرفه گمرکی شناخته می‌شود و این درحالی است که تعرفه گمرکی واردات مواد اولیه آلومینیومی و گالوانیزه مورد نیاز تولید این محصولات نیز در همین ردیف قرار گرفته، بنابراین مواد اولیه و کالای ساخته‌شده هر دو در زمان ترخیص مجبور به پرداخت تعرفه یکسانی هستند.
بنابراین طبیعی است که با چنین تعرفه‌ای هزینه تولید محصول در داخل با توجه به ضایعات که به طور طبیعی مشمول تعرفه کالای ساخته‌شده است، بالاتر از محصولات وارداتی چینی است که از مواد اولیه بی‌کیفیت نیز استفاده می‌کنند.
ریاضی در ادامه اظهار کرد: همان‌گونه که به نظر می‌رسد عزم وزارت صنعت، معدن و تجارت بر حمایت از تولیدات داخلی قرار گرفته و این درحالی است که با چنین وضعیتی قادر به رقابت با محصولات وارداتی بی‌کیفیت چینی و دیگر کشورها نخواهیم بود و متاسفانه حیات به خطر افتاده تولید هر روز در معرض تعطیلی و نابودی قرار خواهد گرفت، بنابراین امیدواریم و همواره تقاضا داریم که متولیان این بخش نسبت به دستور بازنگری و تعیین تعرفه گمرکی متناسب با استاندارد محصولات تولیدی از این دست اقدام کنند.
وی درباره بازار صادراتی گفت: در برخی از کشورهای منطقه صادرات مختصری داریم و در صورتی که قدرت رقابت ما افزایش یابد، قادر خواهیم بود در بازارهای صادراتی نیز حضور پررنگ‌تری داشته باشیم.