تولیدکننده، بازنده اصلی نوسان نرخ ارز

به گزارش باشگاه آلومینیوم به نقل از صمت، در ماه‌های اخیر نوسانات نرخ دلار به‌قدری شدت گرفته که بر عملکرد صنایع گوناگون هم اثر گذاشته است. این اثرگذاری به‌ویژه بر عملکرد صنایعی که نرخ خرید و فروش در آنها به‌طور مستقیم تحت‌تاثیر ارز قرار دارد، بیشتر به چشم می‌آید. به‌عنوان نمونه، در تعیین نرخ پایه شمش آلومینیوم در بورس کالا، از نرخ ارز استفاده می‌شود. در چنین شرایطی، نبود ثبات قیمتی حتی بیشتر از رشد نرخ دلار، عملکرد تولیدکنندگان را متاثر می‌کند، چراکه اگر تولیدکننده‌ای برای تامین مواد اولیه مورد نیاز خود خرید کند و در ادامه قیمت‌ها کاهش یابد، متضرر می‌شود. اگر هم برای خرید صبر کند و قیمت‌ها روند صعودی خود را ادامه دهد، باز هم متضرر می‌شود. درواقع تنها واسطه‌هایی از این شرایط منتفع می‌شوند که به‌دنبال سفته‌بازی و دلالی هستند.

افت تقاضا برای شمش، محسوس است

هفته گذشته برای مدت کوتاهی شاهد افت قیمت دلار در بازار آزاد بودیم. در همین حال، رئیس بانک مرکزی خبر از کاهش بیشتر قیمت دلار داد. برای بررسی تاثیر این افت بر بازار خرید و فروش شمش آلومینیوم با آریا صادق‌نیت‌حقیقی، عضو هیات مدیره سندیکای صنایع آلومینیوم گفت‌وگو کردیم. حقیقی با اشاره به نبود رغبت برای خرید شمش در معاملات روز دوشنبه (۱۴ مهر) در رینگ معاملاتی بورس کالا به صمت گفت: نخستین تاثیر این افت قیمت در معاملات شمش آلومینیوم قابل مشاهده بود، چراکه از عرضه‌های شمش آلومینیوم استقبال چندانی نشد. این درحالی است که طی هفته‌های گذشته، شاهد رقابت قابل‌توجه برای خرید شمش آلومینیوم بودیم.

وی تاکید کرد: البته بخشی از این نبود متقاضی برای خرید آلومینیوم را باید ناشی از عرضه مستمر شمش طی هفته‌های گذشته و رفع عطش تولیدکنندگان صنایع پایین‌دستی دانست. اما همانطور که پیش‌تر هم اشاره شد، سیگنال‌هایی مبنی بر کاهش نرخ ارز نیز تاثیر بسزایی بر عقب‌نشینی خریداران داشت. عضو هیات مدیره سندیکای صنایع آلومینیوم افزود: در چنین شرایطی کسانی که شمش را با انگیزه و انتظار برای تداوم رشد قیمت‌ها، ذخیره کرده بودند، متضرر می‌شوند. تولیدکنندگان صنایع پایین‌دستی درحال‌حاضر با دو مشکل اصلی در این‌باره روبه‌رو هستند: از یک‌سو اگر صنعتگران ما مواد اولیه مورد نیاز خود را در انبار ذخیره نکنند، با رشد قیمت‌ها، با مشکلات فراوانی روبه‌رو می‌شوند. از سوی دیگر، اگر مواد اولیه را از پیش خریداری و ذخیره کنند، با ورود قیمت‌ها به روند نزولی باز هم متضرر می‌شوند. درواقع ما نیازمند بهره‌گیری از مکانیسم‌های جدید در معاملات بورس کالا هستیم تا قیمت‌ها تثبیت شوند و تولیدکنندگان در چنین نوساناتی با مخاطراتی روبه‌رو نشوند. بر همین اساس نیز ابزارهایی با عنوان هجینگ برای انجام معاملات در بورس کالا تعریف‌شده که به تثبیت قیمت‌ها کمک می‌کند. معاملات سلف و سلف موازی نیز در همین راستا به کمک می‌آید.

حقیقی در ادامه تاکید کرد: تولیدکنندگان تمایل دارند در فضایی با ثبات قیمت‌ها فعالیت کنند و به کار اصلی خود یعنی تولید مشغولیت داشته باشند. وی افزود: در چنین شرایطی که ثبات از بازار رخت بربسته، تنها دلالان منتفع می‌شوند یعنی کسانی که از نوسانات بهره می‌گیرند. تولیدکننده به‌دنبال کسب سود مقطعی نیست. تولیدکننده‌های صنایع پایین‌دستی در چنین نوسان‌هایی گاه سود می‌کنند و گاه متضرر می‌شوند؛ بنابراین به‌دنبال نوسان‌گیری و سفته‌بازی نیستند. چنانچه در انبار هم موجودی داشته باشد برای پشتیبانی از تداوم فعالیت خطوط تولید است.

ارزبری آلومینیوم بالاست

هوشنگ گودرزی، رئیس سندیکای صنایع آلومینیوم در گفت‌وگو با صمت تاکید کرد: قیمت پایه شمش آلومینیوم در بورس کالا براساس نرخ فروش این فلز در بورس فلزات لندن و نرخ ارز کشف می‌شود؛ بنابراین چنانچه نرخ ارز با کاهش روبه‌رو شود، خریداران متضرر می‌شوند.

وی افزود: درحال‌حاضر نیز تغییرات نرخ ارز بر روند خرید و فروش شمش در بورس کالا موثر بوده است. کما اینکه در عرضه هفته گذشته بر خلاف هفته‌های قبل‌تر، تقاضای چندانی برای خرید شمش وجود نداشت. این نبود تقاضا به‌دلیل افت نرخ ارز و انتظار برای تداوم این روند نزولی حاصل شد. بنابراین این دست نوسانات بازار را با آشفتگی روبه‌رو می‌کند. رئیس سندیکای صنایع آلومینیوم افزود: تولیدکننده و مصرف‌کننده ترجیح می‌دهند در بازاری متعادل فعالیت کنند، چراکه در چنین شرایطی تولیدکنندگان محصولات نهایی که خریدار شمش در هفته‌های گذشته بوده‌اند، متضرر می‌شوند. رئیس سندیکای صنایع آلومینیوم گفت: وابستگی نرخ فروش آلومینیوم به ارز، زمینه این دست چالش‌ها را فراهم می‌کند. البته مواد اولیه تولید این فلز وارد می‌شود. یعنی وجود رابطه‌ای میان نرخ ارز و قیمت این فلز در بازار داخلی گریزناپذیر است، چراکه تولیدکنندگان شمش نیز ناچار هستند آلومینا مورد نیاز خود برای تولید شمش را براساس ارز و همچنین بر مبنای نرخ فروش شمش در بورس فلزات لندن خریداری کنند. اما اگر دولت برای تامین مواد اولیه صنایع بالادستی، نرخ تضمینی ارائه کند، وابستگی این محصولات به نرخ ارز کم و به‌دنبال آن کنترل چنین شرایطی ممکن می‌شود.

سخن پایانی

بخش قابل‌توجهی از مواد اولیه مورد نیاز صنایع آلومینیوم کشور وارد می‌شود. بر همین اساس نیز نرخ فروش شمش این فلز در بورس کالا به‌طور مستقیم از نوسانات نرخ ارز تاثیر می‌پذیرد. در چنین شرایطی، طبیعی است که با رشد قیمت دلار، نرخ این محصول افزایش می‌یابد. در ادامه تاثیر این رشد به قیمت تمام‌شده محصولات نهایی می‌رسد. اما مشکل به همین‌جا ختم نمی‌شود حتی اگر نرخ دلار کاهش هم یابد باز تولیدکنندگان در دوره‌ای متضرر می‌شوند، چراکه مواد اولیه خود را با قیمت بالا خریداری کرده و در ادامه از این روند آسیب می‌بینند. یعنی نوساناتی که بر بازار حاکم است، دشمن تولیدکننده است و باید جلوی آن گرفته شود.