Fa
En
سرمایه‌گذاری ایران در معادن کشورهای خارجی یکی از راه‌های به‌دست آوردن منابع معدنی جهت استحصال ماده مورد نیاز دیگر صنایع است.
با توجه به اینکه ایران خود دارنده بزرگترین ذخایر معدنی جهان با تنوع و پراکندگی بالا در سطح کشور است، بحث سرمایه‌گذاری ایران در معادن کشورهای خارجی را همواره با نگاه‌های متفاوتی مواجه کرده است. بر این اساس ایران باید در شرایطی در کشورهای دیگر سرمایه‌گذاری کند که یا ماده معدنی مورد نظر در داخل کشور به اندازه نیاز داخلی موجود نباشد، یا شرایط استخراج از معادن کشورهای دیگر به گونه‌ای باشد که برای ایران صرفه اقتصادی داشته باشد.
از آنجا که در ایران در بحث معادن بوکسیت هم به لحاظ میزان و هم به لحاظ ویژگی‌های مورد نیاز برای استفاده در صنعت آلومینیوم‌سازی دچار کمبود هستیم، تاکنون یکی از سرمایه‌گذاری‌های خارجی ایران در حوزه معادن در معادن بوکسیت کشور گینه بیسائو بوده است. اما تاکنون و پس از گذشت ۲۳ سال از قرارداد ایران و گینه در زمینه برداشت از معادن بوکسیت این کشور برداشتی از معادن گینه صورت نگرفته و تلاش‌های ایران در حوزه اکتشاف و استخراج این معادن نیمه‌کاره رها شده است. این درحالی است که گینه یکی از بزرگترین کشورهای دارای ذخایر بوکسیت است و ممالک زیادی در معادن این کشور سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
از آنجا که قرارداد ایران و گینه یک قرارداد ۹۹ ساله بوده است و در این مدت بهره‌برداری خاصی صورت نگرفته ایران تنها دو سال فرصت بهره‌برداری از معدن بوکسیت گینه را دارد، چراکه در غیر این صورت قرارداد اجاره معدن بوکسیت گینه فسخ و تمام هزینه‌کرد ایران در سال‌های گذشته بی‌ثمر رها خواهد شد.
گینه به تعهد خود در قبال ایران عمل نکرد
گرچه ایران نیازمند داشتن معادن بوکسیت با ویژگی‌های متناسب با تولید آلومینیوم است و از سوی دیگر برای به‌دست آوردن معادن بوکسیت در یکی از بزرگترین کشورهای دارنده این ماده سرمایه‌گذاری کرده است اما برخی کارشناسان معتقدند سرمایه‌گذاری ایران از ابتدا در گینه بیسائو درست نبوده است.
اکبر گلکار، مدیرعامل شرکت آلومینیوم المهدی و هرمزآل در این باره می‌گوید: گینه بیسائو فاصله زیادی با ایران دارد و ما می‌توانیم بوکسیت مورد نیاز خود را از کشورهایی چون قزاقستان و هندوستان تهیه کنیم.
گلکار که خود ۵ سال در معدن بوکسیتی که در اجاره ۹۹ ساله ایران است کار کرده، درباره این معدن می‌گوید: فاصله ۴۰۰ کیلومتری معدن بوکسیت گینه با پایتخت این کشور از یک سو و عملی نشدن تعهد گینه‌ای‌ها در قبال تاسیس راه‌آهن از معدن به پایتخت این کشور از سوی دیگر باعث شد ایران نتواند در معدن خود فعالیتی داشته باشد.
گلکار می‌گوید هزینه‌های ارزی و همچنین گران بودن طرح باعث شد تلاش‌های قبلی نیمه‌کاره رها شود. وضعیت اقتصادی ایران در سال‌های گذشته یکی دیگر از دلایل ناقص ماندن این طرح بیان می‌شود.
مدیرعامل آلومینیوم المهدی می‌گوید: زمان بازگشت سرمایه این طرح مشخص نبود و به این دلیل اجرای چنین طرحی برای ایران مقرون به صرفه نیست.
سرمایه‌گذاری در گینه؛ آری یا نه؟!
با توجه به اینکه سرمایه‌گذاری در گینه بیسائو از سوی کارشناسان مقرون به صرفه شناخته نشده است، گلکار درباره دلایل این سرمایه‌گذاری می‌گوید: این سرمایه‌گذاری بدون شناخت قبلی از گینه بیسائو و صرفا با هدف توسعه روابط با کشورهای افریقایی انجام شده است و اکنون برای ایران صرفه اقتصادی ندارد. این درحالی است که تاکنون کشورهای زیادی در معادن گینه سرمایه‌گذاری کرده‌اند. یک شرکت فرانسوی سالانه ۱۴ میلیون تن بوکسیت با درجه خلوص بالا از معادن گینه استخراج می‌کند. روسیه و اروپای شرقی دومین مقصد بوکسیت گینه هستند. گینه بیسائو با داشتن بیش از ۴۰ میلیارد تن از معادن بوکسیت جهان حدود دوسوم از ذخایر بوکسیت دنیا را دارد. نکته دیگر درباره سرمایه‌گذاری در گینه، قانون معادن این کشور است که براساس آن به سرمایه‌گذار معدنی معافیت مالیاتی همانند زمان اکتشاف، تجهیز و توسعه داده می‌شود. به این منظور شرکت‌های بزرگ خارجی مستقر در گینه گزارش‌های دوره‌ای خود را برای پرداخت نکردن مالیات بر ارزش‌افزوده به دولت گینه می‌دهند.
تولید آلومینیوم بدون بوکسیت
گلکار با بیان اینکه در ۵ سال حضور در معدن بوکسیت گینه کارهایی چون ذخیره‌یابی و پیگیری برای ایجاد شبکه‌های اکتشافی انجام شده است و بر این اساس تا حدودی استخراج هم از معادن گینه داشته‌ایم، می‌گوید: برای تولید آلومینیوم در کشور نباید نگران داشتن بوکسیت باشیم چراکه اکنون بسیاری از شرکت‌ها و کشورهایی که بوکسیت ندارند، جزو تولیدکنندگان آلومینیوم هستند.
گلکار با بیان اینکه ایران می‌تواند از مزیت‌های معدنی خود استفاده کند، می‌گوید برای سرمایه‌گذاری در کشورهای دیگر ما باید به مواردی چون نزدیکی راه، وضعیت اقتصادی و سیاسی کشوری که قرار است در آن سرمایه‌گذاری کنیم و همچنین توانایی کشورها برای انجام مشارکت‌هایی که تعریف می‌شود توجه کنیم. وجود یک مدیریت منسجم در سرمایه‌گذاری خارجی یکی دیگر از موضوعاتی است که به اعتقاد گلکار باید به آن توجه داشت.
وزیر صنعت، معدن و تجارت در اواخر دولت گذشته با اشاره به درخواست گینه برای سرمایه‌گذاری ایران در معادن بوکسیت این کشور، گفته بود باید برای بخش خصوصی و سازمان زمین‌شناسی زمینه‌سازی لازم را انجام داد تا فعالیت‌های مطالعاتی، آموزشی، اکتشاف، استخراج و بهره‌برداری از معادن این کشور انجام گیرد.
به گفته وزیر سابق عملیات پروژه‌های معدنی در گینه کوناکری به دلیل برخی مشکلات اقتصادی و مسائل ناشی از حمل‌ونقل، به خوبی پیش نرفته است، اما در صورت فعال شدن این پروژه‌ها، ایران قادر خواهد بود مواد اولیه تولید آلومینیوم را به کشور وارد کند.
معادن خوب گینه
کیانوش حشمتی، رییس سندیکای آلومینیوم درباره نیاز به بوکسیت جهت استفاده در صنعت آلومینیوم‌سازی کشور نظر متفاوتی دارد، وی در این‌باره می‌گوید: ما سالانه ۶۰۰ هزارتن آلومینا برای صنایع آلومینیوم‌سازی کشور نیاز داریم که تنها ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تن آن توسط جاجرم تولید می‌شود، بنابراین سالانه حدود ۴۰۰هزار تن آلومینا نیاز داریم که از بوکسیت تهیه می‌شود.
حشمتی با بیان اطلاعاتی از میزان سودمند بودن سرمایه‌گذاری در معادن بوکسیت گینه اظهار بی‌اطلاعی می‌کند و درباره کیفیت این معادن می‌گوید: معادن بوکسیت گینه کیفیت خوبی دارند به طوری که کشورهای آمریکا و فرانسه درحال استخراج بوکسیت معادن گینه هستند و برخی شرکت‌ها هم فرآوری بوکسیت را در همان گینه انجام می‌دهند.
حشمتی با بیان اینکه ما به بوکسیت نیاز داریم، درباره اینکه برخی کشورها آلومینیوم را بدون استفاده از بوکسیت تولید می‌کنند، می‌گوید: این کشورها که تعدادشان هم زیاد نیست به جای استفاده از آلومینا از آلونیت در ساخت آلومینیوم استفاده می‌کنند که این کار در همه کشورها مقرون به صرفه نیست و ایران باید برای تامین بوکسیت مورد نیاز خود اقدام به سرمایه‌گذاری کند.
به گفته حشمتی اینکه معدن ایران در گینه از دریا دور است یا راه‌آهن برای انتقال بوکسیت وجود ندارد، دلیل بی‌کیفیتی معادن گینه نمی‌شود.
ثبت نظر