افزایش افسارگسیخته قیمت شمش آلومینیوم

به گزارش باشگاه آلومینیوم، عزیزعلی عقیلی در گفت‌وگو با فلزات آنلاین، بیان کرد: این واحد تولیدی فعالیت خود را از سال ۱۳۸۳ در شهرک صنعتی شمس‌آباد با تولید ورق و گرده آلومینیومی آغاز کرد. برای تولید این محصولات، از شمش آلومینیوم خالص استفاده می‌شود؛ شمش آلومینیوم ذوب شده و در قالب‌های ریژه، به شکل‌ موزاییکی ریخته‌گری می‌شود. آلومینیوم ریخته‌گری شده پس از سرد شدن در دستگاه نورد تا رسیدن به ضخامت دلخواه مشتری، نورد می‌شود؛ بعد از مرحله نورد، ورق آلومینیومی تولید شده توسط دستگاه پرس در اندازه‌های مختلف برش داده شده و تبدیل به گرده می‌شود. در نهایت برای اینکه این گرده‌های آلومینیومی در ساخت ظروف قابل استفاده باشند و در مرحله کشش عمیق دچار پارگی نشوند، عملیات آنیلینگ روی آن‌ها انجام می‌شود.

مشکلات بی‌پایان تولیدکننده

وی در رابطه با شرایط فعالان صنعت ورق آلومینیومی، عنوان کرد: علی‌رغم اینکه چهار ماه از شروع سال جدید می‌گذرد، تولیدکنندگان تمام صنایع با مشکل عدم ثبات قیمت‌ها مواجه هستند؛ به طوری که شاهد تغییرات هفتگی و روزانه قیمت شمش آلومینیوم هستیم. لازم به ذکر است که این واحد تولیدی، شمش آلومینیوم مورد نیاز خود را از بورس کالا و بازار آزاد خریداری می‌کند اما باید به این نکته اشاره کنم که به دلیل وجود خریداران عمده در بورس کالا، تقاضا برای شمش آلومینیوم و قیمت آن به یک‌باره افزایش پیدا می‌کند؛ به عنوان مثال اگر قیمت پایه شمش ۹۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم باشد، به دلیل رقابت تنگاتنگ بین خریداران، قیمت شمش آلومینیوم ۲۰ تا ۳۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم افزایش می‌یابد. در حال حاضر قیمت شمش آلومینیوم در بازار آزاد با بورس کالا تفاوت زیادی ندارد؛ حتی در برخی مواقع قیمت شمش عرضه شده در بازار آزاد پایین‌تر از قیمت شمش آلومینیوم عرضه شده در بورس کالاست. لازم به ذکر است که در گذشته تولیدکنندگان برای خرید مواد اولیه از بورس کالا، سفارش خود را باید در سامانه بهین‌یاب ثبت می‌کردند اما اکنون آن‌ها باید در سامانه دیگری اقدام به ثبت سفارشات خود کنند. باید اذعان کنم که شرایط خرید از این تالار صنعتی بسیار پیچیده بود و این اتفاق آن را پیچیده‌تر هم کرد؛ تغییر شرایط خرید و ورود سامانه‌های جدید، نه‌تنها مشکلات تولیدکنندگان را رفع نمی‌کند، بلکه باعث سردرگمی بیشتر آن‌ها می‌شود.

مدیر کارگاه نورد عقیلی در همین راستا ادامه داد: فعالیت خریداران عمده در بورس کالا علاوه‌ بر افزایش قیمت شمش، باعث می‌شود تا تولیدکنندگان کوچک‌مقیاس امکان خرید شمش آلومینیوم در تناژ‌های پایین از این تالار صنعتی را نداشته باشند و به ناچار برای رفع نیاز خود بازار آزاد را انتخاب کنند. در اینجا این سوال مطرح می‌شود که چطور این خریداران، شمش را با قیمت بالایی از بورس کالا خریداری و با قیمت پایین‌تر در بازار آزاد عرضه می‌کنند؟ تنها جوابی که می‌توان برای آن یافت، وجود رانت در سازو‌کارهای این تالار صنعتی است. به عنوان مثال در ظاهر این افراد شمش آلومینیوم را با قیمت ۱۲۰ هزار تومان به ازای هرکیلوگرم خریداری می‌کنند اما در بازار آزاد با قیمت ۱۱۵ هزار تومان به فروش می‌رسانند. با توجه به این شرایط باید گفت که حتی هدف‌گذاری افزایش میزان تولید شمش آلومینیوم در کشور هم نمی‌تواند تاثیری بر کاهش‌ قیمت‌ها داشته باشد زیرا شمش آلومینیوم تولید شده به دست تولیدکنندگان حقیقی نمی‌رسد. در کنار مشکلات تهیه مواد اولیه، محدویت‌های انرژی صنایع و افزایش قیمت انرژی نیز به سدی بزرگ در مقابل تولیدکنندگان و ادامه فعالیت‌های آن‌ها تبدیل شده است. همان طور که اشاره شد این واحد تولیدی در شهرک صنعتی شمس‌آباد واقع شده است که طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در این شهرک، برق هر بخش در روز مشخصی قطع می‌شود اما باید اضافه کنم که تا یک ماه گذشته برق واحد‌های صنعتی بدون اطلاع قبلی و ناگهانی قطع می‌شد.

عقیلی در خصوص محدودیت‌های انرژی واحد‌های صنعتی، اذعان کرد: با قطعی برق کارگاه، ما یک روز کامل کاری را از دست می‌دهیم و این موضوع باعث می‌شود تا علی‌رغم کاهش میزان تولیدات، همچنان هزینه‌های کارگاه ثابت بماند زیرا ما موظف هستیم تا حقوق نیروی انسانی را حتی اگر مشغول به فعالیت نباشد، بپردازیم. در این شرایط اولین راهکاری که برای جبران عقب‌افتادگی‌ها به ذهن خطور می‌کند، فعالیت در روز‌های تعطیل است؛ باید اذعان کنم که این کار راه‌حل مناسبی نیست زیرا در موارد محدود شاید اجرای آن نتیجه‌بخش باشد اما در بلند‌مدت زندگی روزمره افراد دچار اختلال می‌شود. همچنین نکته مهم اینجاست که حقوق پرداختی به نیروی کار در روز‌ها تعطیل، دو برابر روز‌های معمولی است؛ به همین دلیل نه‌تنها مشکل حل نمی‌شود، بلکه هزینه‌های کارگاه بیش از پیش افزایش می‌یابد. لازم به ذکر است که در فصل زمستان نیز با قطعی گاز و افت فشار روبه‌رو هستیم. به طوری که در سال گذشته گاز این کارگاه به مدت ۱۰ روز برای جبران کسری گاز منازل مسکونی قطع شد. در کنار محدویت‌های انرژی، هزینه گاز و برق واحد‌های صنعتی هم بسیار افزایش یافته است؛ به عنوان مثال هزینه گاز این مجموعه سه سال گذشته به طور ماهانه ۶ میلیون تومان بود که اکنون به ۶۰ میلیون تومان افزایش یافته است؛ هزینه برق مجموعه نسبت به دو سال گذشته، سه برابر رشد یافته است.

عواقب افزایش بی‌مهابای قیمت‌ها

وی با بیان اینکه اکثر ماشین‌آلات مجموعه ساخت داخل هستند، اظهار کرد: متاسفانه به دلیل کمبود نقدینگی، شرایط دشوار واردات و تحریم‌ها، تاکنون موفق به نوسازی و به‌روزرسانی ماشین‌آلات کارگاه نشده‌ایم؛ در صورتی که استفاده از ماشین‌آلات به‌روز، هزینه‌های ثابت واحد‌های تولیدی را کاهش می‌دهد. مجددا باید به این موضوع اشاره ‌کنم که نوسان قیمت شمش آلومینیوم و افزایش نرخ دلار تاثیر بسزایی در مشکل کمبود نقدینگی کارگاه داشته‌اند. در گذشته این کارگاه در زمینه صادرات فعال بود و محصولات خود را به کشور‌های تاجیکستان، عراق و افغانستان صادر می‌کرد اما تغییرات زیاد قیمت محصول به سبب افزایش قیمت شمش، برای مشتری خارجی قابل قبول نبود؛ به همین دلیل روند صادرات قطع و با کاهش میزان تولیدات، درآمد مجموعه روند نزولی به خود گرفت. به عنوان مثال قیمت شمش در ابتدای سال جاری ۱۴۰ هزار تومان به ازای هرکیلوگرم بود و در هفته گذشته ۱۰۵ هزار تومان و اکنون با قیمت ۱۱۵ هزار تومان معامله می‌شود. نکته مهمی دیگری که باید در نظر داشت، این است که قیمت شمش آلومینیوم در داخل بسیار بالاتر از قیمت‌های جهانی است؛ مسلما با این شرایط، تولیدکنندگان داخلی نسبت به رقبای خود در بازار‌های خارجی، مزیت رقابتی ندارند. در صورتی که هزینه‌های انرژی و نیروی کار در ایران بسیار کمتر از قیمت‌های جهانی است.

مدیر کارگاه نورد عقیلی با اشاره به شرایط تولیدکنندگان کشور‌های همسایه، تصریح کرد: در حال حاضر تولیدکنندگان کشور‌های همسایه به دلیل استفاده از ماشین‌آلات به‌روز و ثبات قیمت مواد اولیه، شرایط مناسب‌تری نسبت به تولیدکنندگان ایرانی دارند. علاوه‌براین تولیدکنندگان داخلی مانند تولیدکنندگان خارجی از حمایت‌های لازم برخوردار نیستند و در مسیر تولید با موانع ایجاد شده از سوی سازمان‌های دولتی مواجه هستند. گفتنی است که در کنار کشور‌های همسایه، اکنون کشور چین با تولید محصولات ارزان قیمت و عرضه‌ آن‌ها در منطقه، رقیبی برای تولیدکنندگان داخلی محسوب می‌شود؛ در صورتی که کیفیت محصولات چینی و سایر کشور‌ها به پای محصولات ایرانی نمی‌رسد.

عقیلی در رابطه با وضعیت بازار مصرف و میزان تقاضا برای محصولات، گفت: متاسفانه اثرات منفی افزایش قیمت شمش آلومینیوم تنها به بازار‌های صادراتی ختم نشده و میزان مصرف محصولات در بازار‌های داخلی هم بسیار کاهش یافته است. به طوری که با افزایش قیمت محصول نهایی و کاهش قدرت خرید مردم، شاهد افت شدید میزان تقاضا و رکود بازار هستیم.

وی به بیان سایر مشکلات تولیدکنندگان پرداخت و گفت: در گذشته مبلغی که کارفرما برای بیمه کارکنان به سازمان تامین اجتماعی پرداخت می‌کرد، ۱۰ درصد میزان حقوق آن‌ها بود اما اکنون دیگر این قانون وجود ندارد و کارفرما باید ۳۰ درصد حقوق کارکنان را به سازمان تامین اجتماعی پرداخت ‌کند. در صورتی که این مبلغ هم برای کارگاه‌های کوچک‌مقیاس بسیار زیاد است. مشکل دیگر تولیدکنندگان، پرداخت ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده است زیرا صنعتگران باید هم در زمان خرید مواد اولیه و هم در زمان فروش محصول مالیات بپردازند. دلیل آن را می‌توان به عدم تمایل مشتریان به صدور فاکتور رسمی برای خرید محصولات نسبت داد؛ در این شرایط تولیدکنندگان برای حفظ مشتریان خود ناچار به پرداخت ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده بیشتر هستند.

مدیر کارگاه نورد عقیلی در خصوص چالش کمبود نیروی انسانی، تاکید کرد: علی‌رغم اینکه این صنعت به نیروی کار متخصص وابسته نیست و افراد می‌توانند بعد از گذراندن یک دوره آموزشی، مشغول به‌کار شوند، نیروی انسانی تمایلی به فعالیت در واحد‌های صنعتی ندارد؛ دلیل آن را می‌توان به افزایش شغل‌های کاذب و آسان با درآمد‌های بالا نسبت داد. این موضوع می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به صنعت و آینده آن وارد کند؛ به همین دلیل مسئولان امر باید قبل‌تر از این اتفاقات، به فکر آموزش نیروی کارآمد از سنین پایین می‌بودند. لازم به ذکر است که اکنون ۱۲ نفر در این کارگاه مشغول به فعالیت هستند اما اگر میزان تقاضا برای محصولات افزایش یابد، امکان جذب پنج نفر دیگر هم وجود دارد.