ابتکارات جدید بورس کالا در تعیین قیمت شمش و بیلت آلومینیوم!!

باشگاه آلومینیوم- از قدیم گفته‌اند سالی که نکوست از بهارش پیداست. سالی که به نام "تورم زدایی و حمایت از تولید" نام گذاری شده است در اولین گام با ابتکار بورس کالا در تعیین غیر کارشناسی قیمت پایه بیلت آلومینیوم و بر اساس آخرین قیمت کشف شده شمش آلومینیوم، اولین نشانه‌های تورم زدایی آن هویدا شد.

در دومین گام نیز بورس کالا با ابلاغیه‌ی غیرکارشناسانه‌ی جدیدی در مورد نحوه محاسبه‌ی قیمت پایه، همه اهالی صنعت را شگفت زده کرد. در ابلاغیه‌ای که بورس کالا به کارگزاری‌های خود در تاریخ 18 اردیبهشت ماه ارسال کرده است این مساله عنوان شده که از تاریخ 24 اردیبهشت قیمت پایه مس کاتد، شمش آلومینیوم و شمش روی در صورت کف عرضه اعلامی وزارت صمت، با توجه به میانگین قیمت معامله شده (هفته قبل) محاسبه و اعمال خواهد گردید!!

طی چند ماه گذشته در مصوبه وزارت صمت مقرر شده بود تا هر هفته برای تنظیم بازار داخل میزان 10.000 تن انواع شمش آلومینیوم از طریق بورس کالا عرضه شود. با شروع سال جدید هر هفته و به بهانه‌های مختلف، عرضه‌ها آب رفتند تا از هرگونه تعدیل قیمت جلوگیری شود. این تقلیل عرضه هیچ واکنشی را از طرف هیچ نهاد نظارتی در بر نداشت و خود زمینه ساز این شد تا قطعه دیگری از پازل بازارسازی با همکاری بورس کالا اجرایی شود.

در خلال این سکوت نهادهای نظارتی و اجرایی، بورس کالا در اقدامی غیر کارشناسی اقدام به تغییر قیمت پایه عرضه بیلت نمود. با این اقدام عملا بورس کالا که باید محور شفافیت بازار باشد خود به مثابه بازار ساز عمل نموده و با قیمت گذاری غیر منطقی موجبات اجحاف و نارضایتی بسیاری از مصرف کنندگان بیلت را به همراه داشته است. برای این نوع قیمت‌گذاری معیار درستی برای آن متصور و مشخص نیست. اقدامی که علاوه بر تاثیرات مخرب آن بر کارمزد تولید بیلت در بازار سبب آشفتگی بازار تولید بیلت و مصنوعات آلومینیوم گردیده و با توجه به حجم مصرف بیلت کشور بزودی تاثیرات مخرب خود را بر بازار شمش خواهد گذاشت.

در خصوص ابلاغیه دوم جهت نحوه محاسبه قیمت پایه عرضه نیز ابهامات بسیاری به وجود آمده است. اول اینکه آیا بورس کالا صلاحیت قیمت گذاری دارد یا خیر؟ آیا فرمول قیمت گذاری که وزارت صمت بر اساس قیمت بورس فلزات لندن برای شمش آلومینیوم تعیین کرده بود ملغی شده است یا خیر؟ برای مثال اگر قیمت شمش آلومینیوم پس از رقابت از 72000 تومان به 95000 هزار تومان رسیده است آیا قیمت معاملات نقدی لحاظ می‌شود یا معاملات اعتباری؟ آیا اگر بورس فلزات لندن در یک هفته 10 درصد کاهش قیمت داشته باشد چگونه امکان لحاظ شدن در تعیین قیمت شمش آلومینیوم خواهد داشت؟ آیا امکان رقابت منفی نیز وجود دارد؟ آیا نظارتی بر بند " در صورت رعایت کف عرضه اعلامی از سوی وزارت صمت" می‌شود؟ اگر کف عرضه رعایت نشود چه می‌شود؟ آیا دوباره از فرمول قبلی برای محاسبه قیمت استفاده می‌شود؟

بر اساس کدام قانون این تغییرات صورت گرفته و چه کسی صادر کننده این مجوزات و ناظر بر این نوع دستورالعمل‌های غیر کارشناسانه‌ است.

در این بین نیز عدم کارایی سیستم‌ها و درگاه‌های وزارت صمت موجب عدم تایید خریداران جهت انجام خرید از بورس کالا شد و در این آشفته بازار بسیاری از تولیدکنندگان نتوانستند این هفته خریدی از بورس داشته باشند در صورتیکه مصوبات و قوانینی که ابلاغ می‌شوند و با توجه به عدم عملکرد و کارایی مناسب زیر ساخت‌ها برای بارگذاری مدارک عملا خریداران را از خرید منع کرد.

وزارت صمت باید در این مواقع با توجه به توانایی زیرساخت‌ها زمان بیشتری به شرکت‌ها برای این مورد می‌داد و اگر سامانه دچار اشکال شده بود معاملات را به روز دیگری منتقل می‌کرد.

گویا ابر و باد و ارز و عرضه کنندگان و بورس کالا همگی دست در دست هم نهاده‌اند تا به هر نحوی از انطباق قیمت‌ها با شرایط اقتصادی کشور جلوگیری نمایند.

شایسته است تا وزارت صمت در کنار مصوباتی که می‌تواند کمک شایانی به تنظیم و تامین بازار داخل نماید همت گمارده و تلاشی مضاعف بر نحوه اجرای مصوبات خود نماید تا شاهد تصمیماتی از این قبیل نباشیم.