آلومینیوم، گنج پنهان منزل شما

از حدود 450 گرم ضایعه آلومینیومی می‌توان براحتی 30 عدد قوطی کنسرو تهیه کرد که از نظر کیفیت هیچ تفاوتی با آلومینیوم تازه استخراج شده ندارد.

 استفاده از آلومینیوم بازیافتی در مقایسه با استخراج آن از سنگ بوکسیت، 95 درصد بیشتر در مصرف انرژی صرفه جویی خواهد کرد. این فلز نرم و سفید که در پوسته زمین به وفور یافت می شود، زمانی حتی از طلا هم باارزش تر بوده است. اما دانشمندان باور دارند ظرفیت و قابلیت بازیافت مجدد این فلز حاکی از یکی دیگر از ارزش های بالقوه آن است که متاسفانه اغلب توسط خانوارها نادیده انگاشته می شود.

شناخت آلومینیوم

آلومینیوم از سنگ معدن بوکسیت تهیه می شود. مهم ترین ذخایر این سنگ معدنی در کشورهای گینه، استرالیا، ویتنام و جامائیکا به ثبت رسیده اما عرضه آلومینیوم نمی تواند به شکل بی حد و حصر باشد. برای تهیه آلومینیوم از بوکسیت، هیدروکسید سدیم و درجه حرارت های فوق العاده زیاد لازم است. تصفیه فلز آلومینیوم به دلیل میزان قابل ملاحظه انرژی که لازم دارد، کار بسیار سختی است. علاوه بر آن تولید آلومینیوم با مشکلاتی نظیر پروسه اسیدی شدن محیط هم قرین شده است. در نتیجه بهترین راه حل اقتصادی و محیط زیست، استفاده از آلومینیوم بازیافتی است.

سابقه بازیافت آلومینیوم

تاریخچه بازیافت آلومینیوم به قرن نوزدهم میلادی برمی گردد، اما در آن زمان این پروسه برعکس دوران کنونی سودآور نبود. قوطی های آلومینیومی نخستین پیشگامان این عرصه در دهه 1960 میلادی بودند. پس از آن رشد خارق العاده مصرف آلومینیوم بازیافتی به صنایعی نظیر اتومبیل سازی، کارخانه های تولید در و پنجره، لوازم خانگی تسری یافت. یکی از مزایای عمده استفاده از آلومینیوم بازیافتی که بالطبع بر همه گیر شدن آن هم تاثیر داشته، نبود کاهش کیفیت محصولات بازیافتی است، در حالی که رقیب سر سخت این فلز انعطاف پذیر یعنی پلاستیک، درست نقطه مقابل این وضع قرار دارد. در طول فرآیند بازیافت به هیچ وجه از کیفیت آلومینیوم کاسته نمی شود، اما پلاستیک این بلای زیست محیطی برعکس در طول هر مرحله از بازیافت بشدت دستخوش تغییرات نامطلوب می شود.

مزایای زیست محیطی

بازیافت آلومینیوم چنانچه بر اساس ضوابط و استانداردهای تعریف شده باشد، از دیدگاه زیست محیطی نه تنها قابل توجیه، بلکه حتی بسیار هم مورد تاکید است. ضوابط زیست محیطی لازم برای همه مراحل شامل جمع آوری، تفکیک و ذوب ضایعات تعریف شده و تبعیت از آنها به معنای بهره مندی از منافع اقتصادی و در عین حال زیست محیطی است. بازیافت مدیریت شده آلومینیوم نه تنها باعث صرفه جویی در مصرف انرژی، زمان، پول و البته ذخایر طبیعی می شود، بلکه می تواند اشتغال زا و مفید به حال خدمات اجتماعی هم باشد، چون از این طریق عملا می توان در زندگی میلیون ها نفر تغییرات مثبت و مشهودی ایجاد کرد.

بازارهای آلومینیوم بازیافتی

بازار گسترده ای برای همه انواع آلومینیوم های بازیافتی تعریف شده که از نمونه های بارز آن می توان از یک سو به تولید سر سیلندر، جعبه موتور اتومبیل، جعبه دنده، سایر ابزار و وسایل موردنیاز صنعت اتومبیل سازی و از سوی دیگر به تولید انواع شمش های فلزی، قالب های مخصوص ریخته گری برای تولید انواع قطعات، صفحات، نوارها و فویل ها اشاره کرد. صنعت فولاد یکی دیگر از مهم ترین بازارهای مصرف آلومینیوم بازیافتی است. آلومینیوم های بازیافتی در این صنعت اغلب برای احیای فولاد به کار می روند. فولاد مایع حاوی مقادیر زیادی اکسیژن است و در طول پروسه حرارت دهی این میزان از حد متعارف بیشتر می شود. حضور اکسیژن باعث تشکیل حباب های هوا و رسوب اکسیدآهن و بالطبع کاهش کیفیت فولاد می شود. آلومینیوم یکی از عوامل دی اکسید یا احیا کننده ای است که در این زمینه می تواند نقش بسیار مهمی ایفاء کند.

اهمیت بازیافت آلومینیوم

سالانه در جهان حدود 5/1 میلیون تن ظروف آلومینیومی وارد چرخه دفع مواد زاید می شود. بدیهی است تمام ظروف شامل قوطی ها و بشقاب های آلومینیومی که دور ریخته می شوند، باید بار دیگر تولید شوند. در نتیجه دور ریختن آنها چیزی به جز اسراف و ضایع کردن نعمت های خدادادی نیست. البته این مساله جدای از آلودگی های زیست محیطی است که دفع این ماده در طبیعت ایجاد خواهد کرد. تحقیقات نشان داده تولید آلومینیوم سالانه حدود 14 درصد باعث افزایش گازهای گلخانه ای در جهان می شود. تولید مواد سمی همچون اکسیدسولفور و اکسیدنیتروژن که هر دو از عوامل عمده ریزش باران های اسیدی و مه دود هستند، شاید دلیلی باشد بر این که چرا هر یک از ما باید بازیافت آلومینیوم را جدی تر بگیریم.

نتیجه گیری

از آنجا که آلومینیوم یک فلز 100 درصد قابل بازیافت است و محدودیتی هم در تعداد دفعات بازیافت آن وجود ندارد، لذا هر شخص باید بداند با بازیافت یک قوطی کنسرو یا نوشابه می تواند کمک موثری به حفاظت از محیط زیست کند. به عنوان مثال بازیافت 33 قوطی کنسرو آلومینیومی می تواند حدود هفت کیلووات ساعت در مصرف برق صرفه جویی کند، در حالی که با انرژی که برای تولید یک قوطی آلومینیومی جدید مصرف می شود، می توان 20 قوطی کنسرو بازیافتی تولید کرد که در اصل هیچ تفاوتی هم با یکدیگر ندارند. این آمارها زمانی بهتر قابل درک خواهد شد که بدانید در جهان هر ساله 23 میلیارد کیلووات ساعت برق صرف سوزاندن و دفع ضایعات آلومینیومی می شود. حتی آمار تولید آلومینیوم اولیه هم تاسف بار است، چرا که مصرف هر ساله 300 میلیارد کیلووات ساعت برق در جهان براستی یک فاجعه تمام عیار برای کل ساکنان کره زمین خواهد بود.