کارگاه‌های غیرمجاز، سد راه صنعت ریخته‌گری

به گزارش باشگاه آلومینیوم، سید جلال میرمحمدی در گفت‌وگو با فلزات آنلاین بیان کرد: این کارگاه فعالیت خود را از سال ۱۳۳۸ در استان تهران، در زمینه تولید انواع قطعات ریختگی آلومینیومی به روش ماسه‌ای آغاز کرد. گفتنی است که ما در این کارگاه مشغول به تولید قطعه خاصی نبوده و با توجه به تقاضای مشتریان به صورت سفارش محور ریخته‌گری قطعات را انجام می‌دهیم.

وی در خصوص وضعیت صنعت ریخته‌گری در کشور و شرایط بازار مصرف، اذعان کرد: متاسفانه در حال حاضر بازار مصرف دچار رکود شدیدی بوده و میزان تقاضا برای قطعات ریختگی بسیار کاهش یافته است. دلایل مختلفی باعث به وجود آمدن این وضعیت شده اما به طور کلی می‌توان آن را به شرایط اقتصادی کشور نسبت داد. علاوه‌براین می‌توان به فعالیت کارگاه‌های ریخته‌گری غیرمجاز نیز اشاره کرد که تاثیر زیادی بر میزان تولید کارگاه‌های مجاز دارند؛ این کارگاه‌ها به راحتی بدون وجود مشکلاتی که ما با آن‌ها دست به گریبان هستیم، فعالیت داشته و با تولید محصولات ارزان‌قیمت و بی‌کیفیت، نظر مشتریان را جلب می‌کنند. به عنوان مثال برای اجاره یک کارگاه به مساحت یک هزار متر در شهرک‌های صنعتی به طور میانگین به ۵۰۰ میلیون تومان ودیعه نیاز بوده و اجاره ماهانه آن ۱۰۰ میلیون تومان است؛ در صورتی که کارگاه‌های غیرمجاز ملزم به پرداخت این هزینه‌ها نیستند. باید گفت که کیفیت تا جایی برای مشتریان حائز اهمیت است که اختلاف قیمت بین محصولات زیاد نباشد؛ زمانی که این تولیدکنندگان با استفاده از مواد اولیه نامرغوب و قراضه آلومینیومی، قیمت قطعات ریختگی را به طور چشمگیری کاهش می‌دهند، بدون شک مشتریان آن‌ها را انتخاب می‌کنند.

تولید در گرداب مشکلات

مدیر کارگاه ذوب فلزات میرمحمدی با بیان اینکه مواد اولیه مورد استفاده در این کارگاه برای تولید قطعات، شمش آلومینیوم است، عنوان کرد: با توجه به اینکه ما شمش موردنیاز خود را از بازار آزاد خریداری می‌کنیم، نوسان قیمت یکی از چالش‌هایی است که در مسیر تولید با آن مواجه هستیم؛ با نوسان قیمت شمش، تولیدکنندگان مجبور هستند تا هر بار قیمت متفاوتی را به مشتریان اعلام کنند و در حال حاضر نیز علی‌رغم اینکه قیمت‌ شمش کاهش یافته است، میزان تقاضای مشتریان افزایش نیافته و بازار همچنان در رکود قرار دارد. محدودیت‌های انرژی باعث شده تا تولیدکنندگان برای تامین انرژی موردنیاز خود در زمان قطعی برق، مجبور به خرید مولد‌های برق باشند، این در حالی است که با افت تقاضای محصولات و درآمد مواجه هستند. گفتنی است که واحد‌های صنعتی به طور حتم در هفته با دو روز و در برخی موارد با سه روز قطعی برق مواجه هستند که در این شرایط ادامه فعالیت امکان‌پذیر نیست. در حال حاضر با خریداری مولد برق این مشکل را برطرف کرده‌ایم اما به دلیل هزینه زیاد خرید و نگهداری این مولدها و قیمت بالای سوخت، بخش عمده‌ای از سرمایه ما صرف این کار شد؛ هزینه خرید یک لیتر گازوئیل با قیمت آزاد، حدود ۶ تا هفت هزار تومان است که این موضوع باعث شد تا هزینه‌های ما روند صعودی به خود بگیرد.

میرمحمدی در خصوص تجهیزات و ملزومات مورد استفاده در صنعت ریخته‌گری، تصریح کرد: همان طور که ذکر شد ما در این کارگاه، ریخته‌گری قطعات را به روش ماسه‌ای انجام می‌دهیم؛ به همین دلیل لزومی به استفاده از تجهیزات وارداتی نداشته و تمام ملزومات موردنیاز خود را از بازار‌های داخلی تهیه می‌کنیم. تنها موردی که می‌توان به آن اشاره کرد این است که در حال حاضر ریخته‌گران به دلیل قیمت بالای بوته گرافیتی که از طریق واردات تامین می‌شود، با چالش روبه‌رو هستند؛ علاوه بر قیمت بالا، کیفیت بوته‌های گرافیتی بسیار کاهش یافته است و زمانی تولیدکنندگان آن را داخل کوره قرار می‌دهند، به سرعت آسیب دیده و یا ترک برمی‌دارند. با توجه به این موضوع و اختلاف قیمت بسیار بالای بوته گرافیتی با چدنی، ما از بوته‌های چدنی باکیفیت که در داخل تولید می‌شوند، برای ذوب آلومینیوم استفاده می‌کنیم اما مسئله اینجاست که ذوب مواد در این بوته‌ها بر کیفیت محصول نهایی تاثیر‌گذاشته و باعث افت آن می‌شود. گفتنی است که کیفیت اکثر پودر‌های کاورال موجود در بازار کاهش یافته است اما ما برای تولید قطعات باکیفیت از نوع مرغوب آن که قیمت بیشتری دارد، استفاده می‌کنیم.

وی در همین راستا ادامه داد: ما برای قالب‌گیری قطعات از ماسه سنتی و ماسه «CO₂» استفاده می‌کنیم و برای تهیه آن‌ها با چالش خاصی روبه‌رو نیستیم؛ باید اضافه کنم که ۹۹ درصد ریخته‌گری قطعات این کارگاه، با استفاده از ماسه «CO₂» انجام می‌شود زیرا ریخته‌گری با این نوع از ماسه آسان‌تر بوده و کیفیت محصول نهایی بالاتر است. تنها مشکلی که در این خصوص با آن مواجه هستیم این است که امکان استفاده مجدد از ماسه«CO₂»  وجود ندارد و ما هر بار بعد از ریخته‌گری باید اقدام به خرید ماسه جدید کنیم که با توجه به قیمت ماسه (چهار هزار تومان به ازای هر کیلوگرم) این کار هزینه‌های زیادی را به کارگاه تحمیل می‌کند.

مدیر کارگاه ذوب فلزات میرمحمدی در پاسخ به این سوال که آیا این کارگاه ریخته‌گری با چالش‌های زیست‌محیطی مواجه بوده است، ابراز کرد: در حال حاضر ما در این کارگاه از گاز به عنوان سوخت کوره‌های خود بهره می‌بریم و با مشکلی در این زمینه روبه‌رو نیستم اما در گذشته از مازوت استفاده می‌کردیم که آلودگی‌های بسیاری داشت. با جایگزین کردن گاز به جای مازوت، اکنون فرایند‌های تولید بسیار آسان‌تر شده و میزان آلودگی نسبت به گذشته بسیار کاهش یافته است.

حفظ کیفیت در اولویت است

میرمحمدی در خصوص افزایش کیفیت محصولات، اظهار داشت: همان طور که ذکر است ما از شمش آلومینوم و ماسه «CO₂» برای ریخته‌گری قطعات استفاده می‌کنیم و در کنار آن برای افزایش کیفیت محصولات خود، اقداماتی مانند استفاده از دستگاه شات بلاست، سنگ‌زدن قطعات و بهره‌مندی از نیروی کار ماهر را در دستور کار خود داریم اما این اقدامات نیاز به سرمایه زیادی داشته و کارگاه‌هایی که از روش‌های نوین برای ریخته‌گری قطعات استفاده می‌کنند، قدرت مانور بیشتری در این زمینه دارند. لازم به ذکر است که ما از دستگاه شات بلاست برای ماسه‌زدایی و تمیزکاری قطعات چدنی و آماده‌سازی آن‌ها برای مرحله تراشکاری بهره ‌می‌بریم. در حال حاضر کارگاه‌های ریخته‌گری سنتی تمام تلاش خود را به‌کار گرفته‌اند تا با تولید محصول باکیفت مشتریان خود را حفظ کنند اما در برخی موارد که مصرف‌کنندگان قطعاتی با آنالیزهای خاص سفارش می‌دهند، امکان تولید نداشته و مشتریان به کارگاه‌های ریخته‌گری پیشرفته رجوع می‌کنند.

وی با بیان اینکه صنعت ریخته‌گری وابسته به نیروی کار متخصص است، یادآور شد: در حال حاضر اکثر صنایع در کشور با چالش کمبود نیروی انسانی مواجه هستند و ما هم از این موضوع مستثنی نیستیم زیرا ریخته‌گری یک از مشاغل سخت به شمار رفته و نیروی کار ایرانی تمایلی به فعالیت در کارگاه‌ها صنعتی ندارد. در مقابل بازار شغل‌های کاذب و آسان بسیار داغ شده و افراد جوان گرایش بیشتری به این شغل‌ها دارند؛ به همین دلیل برخی تولیدکنندگان مجبور به استفاده از نیروی کار خارجی هستند که آن هم با اما و اگرهای فراوانی مواجه است. لازم به ذکر است که ما در این کارگاه‌ ریخته‌گری برای پنج تا ۶ نفر زمینه اشتغال را فراهم کرده‌ایم.

مدیر کارگاه ذوب فلزات میرمحمدی در پایان خاطرنشان کرد: صنعت ریخته‌گری جزو صنایع مادر به شمار می‌آید که امکان حذف آن به هیچ وجه وجود ندارد؛ به همین دلیل اگر حمایت‌های لازم از سوی دولت و مسئولان از فعالان این صنعت به عمل آید و در کنار آن اقتصاد و صنعت کشور نیز رشد پیدا کند، می‌توان به آینده امیدوار بود. در صورتی که اکنون شاهد هستیم تولیدکنندگان برای اخذ وام و تسهیلات با شروط دشوار و سود بانکی بالا مواجه هستند که آن‌ها را از ادامه این کار منصرف می‌کند. با توجه به این شرایط توصیه می‌کنم، سرمایه‌گذارانی در این صنعت سرمایه‌گذاری کنند که از دانش و مهارت کافی در این زمینه برخوردار بوده و امکان تولید محصولات باکیفیت و توانایی بازاریابی خوبی داشته باشند زیرا در مقاطعی شاهد بودیم که افراد کم‌تجربه در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده و بعد از مدتی مجبور به تعطیلی کارگاه شده‌اند. لازم به ذکر است که در دهه ۶۰ و ۷۰ شرایط بازار مصرف و میزان تقاضا برای محصولات به قدری مناسب بود که ما سه شیفت کاری مشغول به‌ فعالیت بودیم و حتی برخی از سفارشات خود را به کارگاه‌های دیگر واگذار می‌کردیم اما متاسفانه دیگر این شرایط تکرار نشد؛ از دلایلی که احتمال می‌دهیم در آن زمان باعث رونق بازار شده بود، مسئله سازندگی بعد از جنگ و عدم واردات قطعات به کشور بود.