Fa
En
قطر در انتظار حضور ايران پاي ميز مذاكره است . نه درباره ميدان مشترك پارس جنوبي و برداشت صيانتي از اين ميدان، و نه درباره لايه نفتي مشترك. موضوع مذاكره اين بار "آب" است. آنچه مي‌گويند جنگ‌هاي آينده را رقم خواهد زد.
اگر حمد بن خليفه آل ثاني، امير پيشين قطر "خاك" ايران را مي‌خواست، پسرش، تميم بعد از در دست گرفتن قدرت روياي پدر را تكميل كرد و حالا "آب" مي‌خواهد . خاك بدون آب نمي‌تواند كاري از پيش ببرد . قطر مي‌خواهد فصل جديد داستانش با ايران را نه با نفت و گاز ،كه با آب و خاك ايران بنگارد.
همسايه جنوبي به دنبال خرید آب از ایران است و در رابطه با طرح‌های انتقال آب از ایران پیشنهادهایی را مطرح کرده است. اين را يحيي آل اسحاق، رئيس اتاق بازرگاني تهران اعلام كرده است.
قانون نوشت: هر چند حساسيت بر سر صادرات آب بالاست و درست يا اشتباه برخي به جو منفي اين دست اخبار دامن مي‌زنند اما مسئله صادرات آب به قطر، كشور كوچكي كه شريك ايران در بزرگ‌ترين ميدان گازي جهان است، مي‌تواند با واكنش‌هايي به مراتب منفي‌تر از ديگر كشورها روبه رو شود.
قطر در حالي كه جمعيتش به زحمت به دو ميليون نفر مي‌رسد، با تمام قدرت در ميدان گازي پارس جنوبي در حال فعاليت است و حجم برداشت اين كشور كوچك به سه برابر ايران مي‌رسد . آخرين آمارها نشان مي‌دهد متوسط تولید روزانه گاز ایران از پارس جنوبی در سال گذشته ۲۴۱ میلیون مترمکعب گزارش شد اين در حالي است كه متوسط برداشت قطر به ۷۵۰ میلیون مترمکعب در روز می رسد.تنها گاز نيست كه قطر در برداشتش از ايران پيشي گرفته است . درلايه نفتي نيز با تمام قدرت در حال فعاليت است در حالي كه ايران تا كنون حتي يك بشكه نفت نيز از لايه نفتي پارس جنوبي برداشت نكرده است. شايد اين كشور كوچك ثروتمند، منتفع‌ترين كشور جهان از بابت تحريم‌هاي ايران باشد و زمزمه لغو تحريم‌ها بيش از هر كشوري ، اخم را مهمان ابروان آن كند . درآمد سرانه قطري‌ها در سال 2012 ميلادي به 106 هزار دلار افزايش يافته است . اين درآمد سرانه كه حاصل حضور قطر در بازار جهاني نفت و گاز است ، رتبه اول بالاترين درآمد سرانه را از آن اين كشور كرده است. در مقابل قطر ايران رتبه نود و ششم درآمد سرانه را در ميان 173 كشور جهان از آن خود كرده است . درآمد سرانه ايران در سال 2012 طبق اعلام بانك جهاني به 4520 دلار مي‌رسد. حالا با طرح مسئله خريد آب از ايران مي‌توان از زاويه اي ديگر به موضوع نگريست. قطر كه رسم همسايگي را در ميدان گازي پارس جنوبي به جا نياورده است، حالا مي خواهد با پرداخت پولي كه از پارس جنوبي در مي آورد، شريك آب شيرين ايران شود.
این کشور پيش از اين نيز به خاك کشورمان چشم دوخته بود و در مجلس شوراي اسلامي بود كه برخي نمايندگان درباره صادرات خاك از كشور سخن گفتند و اين كشور را مقصد خاك‌هاي صادراتي كه قانوني وغيرقانوني از كشور خارج مي‌شد معرفي كردند. ارديبهشت ماه سال 1390 بود كه سفير ايران در دوحه اعلام كرد كه ايران با صدور خاك كشاورزي به قطر موافقت كرده است اين در حالي است كه طبق قانون مصوب مجلس صادرات خاك از ايران ممنوع است . اينكه قرار است قطر با آب و خاك خريداري شده از ايران چه محصولات كشاورزي را پرورش دهد، معلوم نيست اما بيم آن مي‌رود كه ايران خود مشتري شماره اول محصولات كشاورزي اين كشور شود.
شايد با صدور آب يا حتي نشستن پاي ميز مذاكره بر سر آب ، رابطه ايران 75 ميليوني با قطر دو ميلیوني وارد دوران تازه‌اي شود . دوراني كه شكلي جز امروز را خواهد داشت .
قطر تنها نيست
اين تنها قطر نيست كه مشتري آب ايران است. هر چند ايران كشوري خشك و نيمه خشك محسوب مي‌شود اما مسئولان وزارت نيرو معتقدند منابع لازم براي آب صادراتي را دارد. 10 سال قبل بود كه كويت پاي ميز مذاكره با ايران نشست و... خواستار خريد آب شد . شركتي انگليسي را به عنوان مجري پروژه معرفي كرد و مقرر شد خط لوله اي از زير دريا آب ايران را به كويت برساند اما با وجود برگزاري جلسات متعدد ، برنامه صادرات آب به كويت اجرايي نشد و در حد مذاكراتي باقي ماند كه هر دوره تجديد مي‌شود.
سال 1385 بود كه وزير وقت نيرو از به روز شدن موافقنامه صادرات آب به كويت خبر داده بود . اين اتفاق در پى سفر يك روزه رئيس جمهورسابق ايران به كويت صورت گرفت اما حتي اين اقدام نيز نتوانست به اجرايي شدن توافقنامه منجر شود.
در متن موافقتنامه اوليه انتقال آب ايران به كويت كه به تصويب هيأت وزيران وقت رسيد آمده بود كه دولت ايران و دولت كويت انتقال روزانه ۹۰۰هزار متر مكعب آب شيرين از طريق احداث خط لوله از ايران به كشور كويت با درنظر گرفتن شرايط طبيعى و مراعات كاهش آب در دوره‌هاى خشكسالى و شرايط قهرى را مورد موافقت قرار داده و دولت كويت دريافت آب و بازپرداخت بهاى آن را تضمين كند. همچنين آب دريافتى از ايران تنها در خاك كويت مصرف شود.
نه فقط كويت كه ديگر كشورهاي عربي نيز خواهان خريد آب از ايران هستند و حاضرند بر سر اين موضوع پاي ميز مذاكره بنشينند . اين در حالي است كه وضع آب در ايران چندان حال و روز خوشي ندارد و اتفاقا شهرهاي جنوبي كشور مشكل‌دار ترين شهرها در اين حوزه هستند. حالا وقتي حسن روحاني از ديپلماسي آب در اولين سخنراني‌هايش براي اعلام برنامه دولت يازدهم استفاده مي‌كند، مي‌توان به اين نتيجه رسيد كه خبرهاي ديگري در راه است . آيا ايران قصد دارد صادرات آب به كشورهای جنوبي را اجرايي كند.
رايزني براي واردات
ديپلماسي آب اما تنها در اين بخش خلاصه نمي‌شود . ايران همچنان كه درگير مذاكرات براي صادرات آب بود، پاي ميز مذاكره براي واردات نيز نشست . ايران پيشنهادي رسمي براي واردات آب از تاجيكستان و برخي ديگر از كشورهاي حاشيه خزر را روي ميز گذاشت و پيگيري كرد . روساي جمهور سه كشور ايران، افغانستان و تاجيكستان پاي ميز مذاكره نشستند و مسير ورود آب را بررسي كردند.مقرر شد آب تاجيكستان از افغانستان راهي ايران شود و اين كشور نيز موافقت خود را اعلام كرد. رايزني‌ها و گفت و‌گوها نيمه‌تمام ماند اما دوران دولت دهم به پايان رسيد. حالا اين سوال مطرح است كه آيا ديپلماسي آب دولت يازدهم مي‌تواند ايران را به آبراهه شمال – جنوب تبديل كند؟
ثبت نظر