وقتی در روی یک پاشنه می‌چرخد!

به گزارش باشگاه آلومینیوم، یوسف صمدی در گفت‌وگو با فلزات آنلاین، در رابطه با شرایط تولیدکنندگان فعال در صنعت ریخته‌گری، بیان کرد: این کارگاه با بازیافت ضایعات خشک آلومینیومی، شمش‌هایی با آلیاژ خاص برای صنایع خودرو‌سازی تولید می‌کند؛ به همین دلیل با رکود صنایع خودرو‌سازی و صنایع وابسته، این کارگاه با مشکل مواجه می‌شود. در حال حاضر با گذشت سه ماه از سال ۱۴۰۲، به دلیل عدم پرداخت مطالبات قطعه‌سازان از سوی مشتریان دولتی و به طبع عدم پرداخت مطالبات ما از سوی قطعه‌سازان، در شرایط خوبی قرار نداریم. همچنین به سبب افزایش تورم، هزینه‌های ثابت و متغیر واحد‌های تولیدی اعم از مواد مصرفی، انرژی (برق و گاز)، حقوق نیروی انسانی، هزینه خرید تجهیزات و… افزایش یافته اما هزینه فروش محصولات آنچنان تغییری نکرده است. به عنوان مثال قیمت شمش آلومینیوم نسبت به دو سال گذشته حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش یافته اما هزینه‌های جانبی، نرخ تورم به صورت تساعدی رشد پیدا کرده است. همین موضع باعث شده تا تولیدکنندگان از جهات مختلف تحت فشار باشند؛ گفتنی است که صنعتگران در مسیر تولید با چالش‌های فراوانی مواجه هستند اما همانند واسطه‌گران از حاشیه سود بالایی برخوردار نیستند. البته در مقابل بسیاری از افراد بیان می‌کنند که قیمت شمش آلومینیوم در داخل بسیار بالاتر از قیمت‌های جهانی است؛ در صورتی که این چنین نیست و در سال ۱۴۰۰، شمش آلومینیوم با قیمت ۸۶ هزار تومان به ‌ازای هر کیلوگرم به فروش می‌رفت و اکنون با افزایش قیمت کمی که در مقایسه با افزایش هزینه‌های تولید بسیار ناچیز است، شمش آلومینیوم با قیمت ۱۰۵ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم معامله می‌شود.

وی در همین راستا ادامه داد: قیمت مس که از آن برای آلیاژ‌سازی شمش استفاده می‌کنیم از ۷۰ هزار تومان به ازای هرکیلوگرم در سال ۱۴۰۰، اکنون به ۳۷۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم افزایش یافته است. همچنین حقوق نیروی انسانی نیز در این مدت بسیار افزایش یافته و به دلیل اینکه حقوق افرادی که در زمینه بازیافت آلومینیوم فعالیت دارند، بیشتر از مقدار تعیین شده در قانون کار است، این افزایش حقوق برای فعالین این حوزه بیشتر هم خواهد بود؛ در این شرایط تولیدکنندگان نمی‌توانند از پس هزینه‌های کارگاه برآیند. البته تقاضا برای محصولات بالاست اما مشتریان دولتی مطالبات ما را یا پرداخت نمی‌کنند و یا با تاخیر این کار را انجام می‌دهند؛ از طرف دیگر سایر مشتریان هم محصولات را به صورت اعتباری خریداری می‌کنند اما تولیدکنندگان باید مواد اولیه و مصرفی و تجهیزات را به صورت نقدی تهیه کنند. این موضوع باعث شده تا نتوانیم به تعهدات خود نسبت به کارکنان و افرادی که از آن‌ها خدمات دریافت کرده‌ایم، عمل کنیم. به دلیل اینکه محصولات ما تنها در صنایع خودرو‌سازی کاربرد دارند، ناچار به ادامه مسیر با همین شرایط هستیم. قیمت خودرو در داخل بر اساس فرمول‌های خاصی تعیین شده و از بازار‌های جهانی تبعیت نمی‌کند؛ به عنوان مثال بهای آن نسبت به سال‌های گذشته به شدت رشد یافته اما در مقابل قیمت آلومینیوم دستخوش تغییرات فراوانی نشده است. اگر تولیدکنندگان شمش آلومینیوم را با قیمت‌های حقیقی در بازار عرضه کنند، مشتریان به سبب افزایش هزینه تمام شده محصول نهایی، تمایلی به خرید نخواهند داشت.

تودرتوی مشکلات

مدیر کارگاه ریخته‌گری صمدی در رابطه با چالش کمبود نیروی انسانی، توضیح داد: متاسفانه باید اذعان کنم که به قدری با کمبود نیروی انسانی مواجه هستیم که حتی نیروی کار معمولی هم برای کار به کارگاه مراجعه نمی‌کند؛ البته سختی کار و افزایش هزینه‌های معیشتی نیز باعث شده تا دیگر نیروی‌ کار ایرانی تمایلی به فعالیت در کارگاه‌های ریخته‌گری نداشته باشد. همین موضوع باعث شده تا برخی از کارگاه‌ها از نیروی کار خارجی استفاد کنند که آن هم با مشکلات فراوانی همراه است. لازم به ذکر است که در حال حاضر در این کارگاه ریخته‌گری ۲۰ نفر مشغول به فعالیت هستند.

صمدی با بیان اینکه فعالیت‌های تولیدی در ایران همواره با مشکل همراه است، اظهار کرد: متاسفانه شرایط تولیدکنندگان در ایران مناسب نیست و آن‌ها در اکثر مواقع درگیر حل مشکلات هستند. عدم تعامل با سایر کشور‌ها و اظهار نظرات غیر‌کارشناسی از سوی نهاد‌های بالادستی، شرایط را برای صنعتگران پیچیده‌تر کرده است. در صورتی که کارگاه‌های ریخته‌گری غیرمجاز به راحتی مشغول به فعالیت هستند و وضعیت تولیدکنندگان مجاز به دلیل مشکلات فراوان روبه‌روز وخیم‌تر می‌شود. همچنین شرکت‌های تولیدکننده قطعات آلومینیومی برای اینکه با کمترین هزینه، بیشترین سود و عدم پرداخت مبلغی به سازمان‌های دولتی، ضایعات خود را بازیافت کنند، بیشتر تمایل به همکاری با کارگاه‌ها غیرمجاز دارند. البته وابستگی شدید اقتصاد ما به صنعت نفت بر این موضوع بسیار تاثیر‌گذار بوده زیرا اکنون به دلیل تحریم‌هایی که علیه کشور وضع شده، فروش نفت با چالش‌های زیادی مواجه شده است؛ به همین دلیل با افزایش نرخ تورم و کسری بودجه، میزان مالیات‌ها و هزینه‌ها افزایش پیدا کرده است. در صورتی که سایر کشور‌های حوزه خلیج فارس که اقتصاد آن‌ها هم به صنعت نفت وابسته است، به دلیل تعامل با کشور‌های توسعه‌یافته، شرایطی متفاوت از ما دارند.

وی با اشاره به اینکه بوته گرافیتی یکی از ملزومات اصلی و حیاتی صنعت ریخته‌گری است، ابراز کرد: در حال حاضر به دلیل عدم وجود دانش ساخت بوته‌های گرافیتی در داخل، ریخته‌گران بوته مورد نیاز خود را از یک شرکت هندی خریداری و وارد کشور می‌کنند. البته این بوته‌های گرافیتی کیفیت پایینی داشته و به جای اینکه تا یک سال کارایی داشته باشند، بعد از گذشت سه روز ترک برمی‌دارند؛ همین موضوع باعث هدررفت نقدینگی ما و اعمال هزینه‌های بیشتر به کارگاه برای خرید مجدد بوته شده است. علاوه‌براین قیمت این بوته‌ها با حجم ذوب ۶۰۰ کیلوگرم آلومینیوم‌ از ۲۵ میلیون تومان به ۸۵ میلیون تومان رسیده است؛ در صورتی که در گذشته این بوته‌ها توسط یک شرکت هندی دیگر، تحت لیسانس کشور آلمان تولید می‌شدند و کیفیت بسیار خوبی داشتند.

بقا مهم‌تر از ارتقا

وی در خصوص دورنمای این صنعت، اظهار کرد: صنعتگران ایرانی به دلیل قیمت پایین انرژی تاکنون توانسته‌اند به مسیر تولید ادامه دهند؛ در صورتی که اکنون به دلیل محدودیت‌ و افزایش هزینه‌های انرژی، این مزیت تبدیل به چالش شده است. در حال حاضر تولیدکنندگان به دلیل مشکلات ذکر شده، تنها به فکر بقا هستند تا ارتقا کیفیت و توان تولیدی؛ همین موضوع باعث شده تا تولیدکنندگان ایرانی دیگر امکان رقابت در بازار‌های خارجی را نداشته باشند. در نهایت با توجه به این شرایط، باید گفت که آینده این صنعت امیدوارکننده نیست و اکثر افرادی که برای آموزش آن‌ها زمان و هزینه صرف شده تا تبدیل به نیروی‌های متخصص شوند، در فکر مهاجرت هستند. تا زمانی که اقدامات مسئولین و نهاد‌های بالادستی بدون نظرات کارشناسی اعمال شود، شرایط بر همین روال ادامه پیدا خواهد کرد.