مصاحبه با آقای وحید معینی، مدیرعامل شرکت پتروسیس سامان و رئیس هیئت مدیره شرکت پترو‌فوند

• لطفاً در مورد سابقه فعالیت خودتان و شرکت‌های «پتروسیس سامان» و«پتروفوند» توضیحاتی را بفرمائید.

از سال ۱۳۷۶ فعالیتم را در صنعت آلومینیوم آغاز کردم و از سال ۱۳۸۹ نیز وارد صنعت دایکست شدم. همزمان با ورود به صنعت دایکست فعالیتمان را در زمینه واردات روان‌ساز‌های صنعتی و در قالب شرکت پتروسیس سامان شروع کردیم و از اواسط سال ۲۰۱۵ موفق به عقد یک قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک (JV) با شرکت فاندرمت ایتالیا شدیم و توانستیم فاندرمت را متقاعد به سرمایه‌گذاری مستقیم در ایران برای تولید محصولاتی نماییم که تا قبل از آن از خودشان خریداری و وارد می‌نمودیم.

از حدود 1/5 سال پیش در منطقه ویژه اقتصادی کاوه واقع در شهر صنعتی کاوه شهرستان ساوه زمینی را خریداری نمودیم و با ۵۰ درصد سرمایه‌گذاری فاندرمت و ۵۰ درصد سرمایه‌گذاری اینجانب شرکت پتروفوند بین‌الملل را پایه‌گذاری نمودیم؛ البته در حال حاضر فعالیتمان را به صورت آزمایشی آغاز کرده‌ایم و امیدواریم تا سه ماه آینده فعالیت اصلی آغاز شود.

شرکت پتروفوند در زمینی به وسعت ۷ هزار متر مربع و با ۴۰۰۰ متر سالن بنا شده است. حدود دو هزار متر از این سالن‌ها برای تولید روانکارها استفاده می‌شود و مابقی برای بازسازی و اوورهال ماشین‌های دایکست و ریخته‌گری و همچنین ساخت کوره‌های ذوب آلومینیوم استفاده می‌شود و به طور کلی تولید به عهده شرکت فاندرمت و فروش و بازاریابی به عهده ماست. طراحی کوره‌ها توسط شرکت پِدِرچینی ایتالیا، بازسازی کوره‌ها توسط OMS ایتالیا و تولید روانکار نیز توسط فاندرمت انجام می‌شود ولی تمامی این قراردادها را فاندرمت انجام داده است و در واقع طرف قرارداد ما تنها شرکت فاندرمت ایتالیاست.

• آیا آغاز تحریم‌ها مشکلاتی برای ادامه فعالیت شریک اروپایی شما ایجاد نکرده است؟

تحریم‌های کنونی که علیه ایران صورت گرفته قطعاً در روند فعالیت‌ها بی‌تأثیر نخواهد بود ولی خوشبختانه در انگیزه سرمایه‌گذاری شریک ایتالیایی‌مان خللی ایجاد نشده است چرا که سرمایه‌گذاری ساخت کارخانه قبل از آغاز تحریم‌ها صورت پذیرفته بود ولی به هر صورت موجب طولانی‌شدن انجام امور مربوط به گواهی و ضمانت امنیت سرمایه‌گذاری آن‌ها در ایران گردید.

• جنابعالی مشکلات صنعت و تولید و مشکلات صنعت دایکست را به طور خاص چگونه دسته‌بندی می‌فرمائید؟

متأسفانه عدم حمایت سیستم دولتی در ایران و بوروکراسی شدید اداری از مشکلاتی است که شرکت‌های مشارکت کننده با خارجی‌ها را به مشکلات بسیاری دچار می‌کند و متأسفانه تمامی سروصداها مبنی بر حمایت از سرمایه‌گذاری‌های خارجی در حد شعار باقی مانده است. در واقع در تمامی مراحل از ثبت "نام" شرکت گرفته تا ثبت "سرمایه" و ساخت "کارخانه" و ... هیچ امتیاز و هیچ عامل تسهیل‌کننده‌ای در جهت ورود سرمایه خارجی به‌منظور یک فعالیت تولیدی در کشور انجام نمی‌شود.

از لحاظ کمیت، صنعت دایکست ایران با صنعت دایکست ایتالیا می‌تواند برابری کند و طبق آمار، تعداد شرکت‌های ثبت شده در ایران از شرکت‌های ثبت شده در ایتالیا هم بیشتر است ولی نکته اینجاست که از لحاظ کیفی به نسبت ایتالیایی‌ها متأسفانه خیلی عقب‌تر هستیم.

صنعت دایکست از زمان فروپاشی شوروی سابق در ایران جان گرفت و تا قبل از آن تعداد کارخانه‌ها بسیار اندک بود و در حال حاضر طبق برخی آمار بیش از ۱۷۵ کارخانه فعال در زمینه دایکست در کشور فعال هستند. از نظر کمّی تقریباً به همین اندازه هم در ایتالیا شرکت فعال در زمینه دایکست وجود دارد که متأسفانه دلایلی مانند فرسودگی ماشین‌آلات موجب تفاوت فاحش در کیفیت محصولات ایتالیایی و ایرانی شده است.

بسیاری از ماشین‌آلات دایکست ایران متأسفانه همان دستگاه‌هایی هستند که حدود ۳۰ سال پیش و بعد از فروپاشی شوروی وارد کشور شدند و این ماشین‌آلات قبل از آن هم سال‌ها در کشور مبدأ فعال بوده‌اند و نیاز به بازسازی و بازبینی دارند و خیلی از آنها نیز باید از رده خارج شوند و متأسفانه همچنان به فعالیت ادامه می‌دهند.

از طرف دیگر میزان منابع مالی لازم برای سرمایه‌گذاری در تولید یک قطعه دایکست آن‌قدر بالاست که موجب می‌شود هزینه تولید به‌حدی بالا باشد که امکان صادرات از بین برود و در صورت صادرات هم رقابت با خارجی‌های «با کیفیت و ارزان» ممکن نیست.

یکی دیگر از دلایل پایین بودن کیفیت قطعات دایکست داخل، طراحی غلط و کیفیت پایین قالب‌های دایکست در کشور است و این البته شامل تمام کارخانه‌ها نمی‌شود. ولی کم نیستند کارخانه‌هایی که در طراحی قالب و سیستم ماشین‌آلاتشان با مشکلات زیادی روبرو هستند.

می‌دانیم که سخت‌ترین روش ریخته‌گری در دنیا دایکست است و به دلیل سرعت و تیراژ بالای تولید آن، پرسودترین روش ریخته‌گری است ولی متأسفانه به دلیل مشکلاتی که در سال‌های اخیر از نظر سیاسی و اقتصادی در کشور به‌وجود آمده است نتوانسته‌ایم ماشین‌آلات با کیفیت و به‌روز اروپایی را وارد کشور نماییم و حتی ماشین‌آلات خوب چینی هم در این سال‌ها به تعداد زیاد وارد نشده‌اند و شاید فقط ۳۰ درصد ماشین‌آلات چینی وارد شده در سطح و کلاس خوب و بالا رده‌بندی می‌شوند؛ همین باعث شده است که هزینه‌های تولید حتی در بین کسانی که در این صنعت سابقه طولانی دارند بالا برود و نتوانیم در بازار بین‌المللی رقیب قدری باشیم.

برای مثال اینجانب به شخصه حدود 1/5 سال است که در زمینه صادرات قطعات دایکست تحقیق می‌کنم و در این راه به هیچ مانعی جز هزینه‌های بالای تولید در ایران بر‌نخورده‌ام.

از دیگر مشکلاتی که در زمینه صادرات قطعات دایکست برای تولیدکنندگان ما وجود دارد این است که ما هنوز در نیافته‌ایم که روش صادرات قطعه با روش فروش در بازار داخلی بسیار تفاوت دارد. قیمت‌گذاری محصول دایکستی خود یک کار دقیق و حساس است و در ایران تاکنون یک فعالیت دقیق و علمی برای قیمت‌گذاری قطعات دایکست صورت نگرفته است.

اگر کلیه شرکت‌های فعال دایکستی‌مان را مورد بررسی قرار دهیم به شرکت‌هایی برمی‌خوریم که آنقدر میزان ضایعات و هزینه‌های تولید بالایی دارند که عملاً فعالیت آنها صرفة اقتصادی بالایی ندارد و همانطور که گفتم این شامل تمام شرکت‌ها نمی‌شود و البته در کشورمان دایکست‌کارانی نیز داریم که سابقه تولید قطعه برای خودروسازان اروپایی را در رزومه دارند و تا قبل از آن آغاز تحریم‌ها به صادرات قطعه برای برخی خودروسازان اروپایی مشغول بودند.

• نقش انجمن دایکست را در این زمینه برای حل مشکلات تولید قطعه سازان چگونه می‌بینید و اگر اقداماتی نیز اتفاق افتاده است لطفاً بفرمائید.

می‌دانیم که تعداد انجمن‌های مربوط به صنعت در سطح جهان خیلی محدود است و خوشبختانه یکی از آنها یعنی انجمن‌ دایکست در کشور ما فعالیت می‌کند که با کمک دوستان پایه‌ریزی شده است و بنده نیز عضو هیئت مدیره این انجمن هستم.

مهمترین مسأله در زمینه انجمن این است که خیلی از خدمات را اعضای انجمن متناسب با نیاز کارخانه‌هایشان مطالبه می‌کنند و انجمن نیز در جهت انجام آن اقدام می‌کند؛ ولی متأسفانه تاکنون درخواست‌های زیادی از انجمن مطالبه نشده تا بتواند برای یاری و کمک اعضای خود به صورت عملی وارد شود. در بین اعضای هیأت مدیره کسانی هستند که در زمینه طراحی قالب‌ها یا فرآیند دایکست بسیار ماهر هستند و کسانی را نیز داریم که در زمینه ماشین‌آلات دایکست بسیار فعالند و با این وجود باید خود اعضا بخواهند و درخواست کنند تا این کمک‌ها انجام شود.

همچنین انجمن دایکست تاکنون سعی نموده تا با برگزاری برخی دوره‌ها و کلاس‌های آموزشی به صنعتگران کمک نماید و امیدواریم که استقبال از این کلاس‌های آموزشی هرچه بیشتر باشد.

• اگر اعضا به انجمن‌ها مراجعه نمی‌کنند آیا نمی‌تواند علت آن این باشد که خود اعضا شاید به بعضی مشکلات و نیازهای محتمل واقف نیستند و یا لازم باشد که انجمن در این زمینه‌ها اطلاع‌رسانی بیشتری نیز داشته باشد؟

متأسفانه یک دیدگاه نادرست که در بعضی تولیدکنندگان ما وجود دارد این است که هر کمکی از هر شخص، گروه و یا انجمنی بخواهند صرفاً به جنبه مالی آن توجه می‌کنند و آن را فقط به شکل هزینه می‌بینند. نکته‌ای که وجود دارد این است که نباید به آن به‌شکل هزینه نگاه کنند چرا که اگر هزینه‌ای برای آموزش انجام شود به این خاطر است که هزینه‌های تولید هر چه بیشتر کم بشود و در آن صورت هزینه‌ها ناچیز خواهند بود.

موضوعی که مدتی است اعضای انجمن با آن مشغول هستند عضوگیری انجمن است و با توجه به اینکه حق عضویت را جهت ترغیب کارخانه‌ها به عضوشدن خیلی پایین در نظر گرفته‌ایم ولی متأسفانه به واسطه بعضی مشکلات مانند سیستم دارایی، خیلی از شرکت‌ها از دادن اطلاعات و آمار تولید و... و عضو شدن واهمه دارند و گرچه برای عضویت دادن این اطلاعات جزو شرایط عضویت نیست ولی زمانی که بخواهند به حل مشکل کارخانه‌شان اقدام کنند ناگزیر مجبور به دادن آمار و اطلاعات تولیدشان هستند تا بتوان براساس آن صورت مسئله مشکلشان را مطرح و نسبت به حل آن اقدام کرد. در اینجا لازم است تأکید کنم که هرگونه اطلاعاتی که به انجمن برای حل مسئله یا مشکلی ارائه می‌شود صد در صد محرمانه تلقی خواهد شد و فقط بین خود کارشناسان آن موضوع و شرکت مربوط خواهد بود و حتی لازم نیست که تمامی اعضای انجمن از آن آگاه شوند و فقط مهم این است آمار دقیق ضایعات و مشکلات دیگر مطرح شود تا بتوان برای حل آن اقدام کرد.

به نظر من اصل موضوع در این زمینه فرهنگ‌سازی است که حتماً لازم است فعالیتمان را در این زمینه آغاز کنیم و به نظر من یکی از مأموریت‌های مهم «نشریه آلومینیوم» می‌تواند فرهنگ‌سازی صنعت در موضوعاتی نظیر این باشد و به نظر من شاید جای این گلایه یا درخواست باشد که نشریة آلومینیوم توجه بیشتری را نسبت به صنعت دایکست به طور خاص داشته باشد چرا که از نظر تعداد شرکت‌های فعال در زمینه دایکست امروز با تعداد اکستروژن‌کارها برابری می‌کند ولی صنعت اکستروژن بیشتر مورد توجه رسانه‌ها واقع شده است لذا به نظر می‌رسد که لازم است ارتباط قوی‌تری بین فعالان دایکست و رسانه‌ها از جمله نشریه آلومینیوم برقرار شود تا بتوانیم بعضی اطلاع‌رسانی‌ها را به غیر از مجله "ریخته‌گری تحت فشار" مربوط به انجمن دایکست در نشریة آلومینیوم و از طریق "مرکز تحقیقات و آلومینیوم ایران" نیز انجام دهیم. امیدواریم با کمک رسانه‌ها این فرهنگ‌سازی انجام شود تا شرکت‌ها بتوانند مشکلاتشان را به صورت تخصصی و علمی و از طریق انجمن دایکست مرتفع نمایند.

• در انتها اگر فرمایش خاصی مانده است بفرمایید.

در این چند سال که با شریک ایتالیایی در زمینه دایکست همکاری داشته‌ام همواره سعی نمودم که نکات مثبت آنها را چه از لحاظ صنعتی و چه از نظر بازرگانی یاد بگیرم و به همکاران صنعتی خودم منتقل کنم. یکی از نکات مثبت آنها این است که همواره باید یک رقابت سالم در بازار وجود داشته باشد و اینکه رقبا همدیگر را در هیچ سطحی تخریب نکنند و من به شخصه همیشه رعایت کرده‌ام و هیچگاه هم از این نظر متضرر نشده‌ام و من هم به همة دوستانم هم همین توصیه‌ها را یعنی رقابت سالم، علمی کارکردن، نرخ و قیمت‌گذاری درست و دیگر مواردی که قطعاً می‌تواند ما را در ارتقای صنعت کمک کند دارم.