تبعات قطع برق صنایع و هزینه میلیاردی بیدارکردن کوره‌های منجمد!

به‌گزارش باشگاه آلومینیوم، آریاصادق نیت‌حقیقی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار داشت: قسمت نسوز کوره‌های صنایع مادر یکی از گران‌قیمت ترین قسمت کوره‌هاست و اگر جریان برق قطع شود و این کوره منجمد شود از بین می‌رود. درواقع کوره‌ای که به خواب می‌رود، بیدارکردن آن هم هزینه میلیاردی به‌همراه دارد و زمان‌بر هم هست. مشکل صنایع پایین‌دستی هم مانند سایر صنایع است؛ آنها هم به برق نیاز دارند و اگر برق نداشته باشند نمی‌توانند تولید کنند؛ ضمن اینکه اگر این صنایع مادر از بین بروند، صنایع پایین‌دست هم به‌صورت اتوماتیک از بین می‌روند.

دبیر سندیکای صنایع آلومینیوم ایران ادامه داد: درحا‌ل‌حاضر واردات و صادرات آلومینیوم به خاطر تحریم‌ها بسیار سخت است و ما باید ازطریق واسطه‌ها مواد اولیه را بیاوریم که گران تر و سخت‌تر است. از سوی دیگر باید ازطریق واسطه‌ها محصولات خود را صادر کنیم که از لحاظ قیمتی برای ما مقرون‌به‌صرفه نیست. اینها مواردی است که سندیکا پیگیری می‌کند و اقداماتی هم که در این زمینه انجام شده، این است که سال گذشته صنایع مادر از قطع برق مستثنی شدند و توانستند به تولید خود ادامه دهند و بقیه صنایع هم تحت رژیم مصرف برق قرار گرفتند که صدماتی هم خوردند، اما به‌طور کلی توانستیم جلوی صدمه‌دیدن کل صنعت را بگیریم.

وی درباره قیمت‌ها اظهار کرد: در این زمینه دائما درحال پیگیری هستیم. به‌هرحال چالش‌هایی بین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان در زمینه عرضه و تقاضا وجود دارد که آلومینیوم هم خارج از این موضوع نیست، اما تلاش می‌کنیم تعادل حفظ شود.

وی در پاسخ به سوال در زمینه وضعیت برق صنایع در تابستان امسال اظهار کرد: صنایع به‌طورکلی از ۱۶ خردادماه دچار قطعی برق شدند و صنایع فولاد و سیمان نیز رژیم و محدودیت‌های خاص خود را دارند؛ به‌طوری‌که مجبورند تعطیلات تابستانی خود را در فاصله زمانی ۱۶ خرداد تا ۱۵ شهریور برقرار کنند و اورهال (تعمیر و نگهداری) خود را در این بازه زمانی انجام دهند؛ چراکه باید مصرف خود را تا ۱۰ درصد کاهش دهند. صنایع پایین دستی البته شامل محدودیت‌های عامه صنعت شده‌اند که فعلاً قطع برق برای ۱۲ ساعت در هفته است و از ۱۶ خرداد در ابتدا دو روز در هفته به مدت ۱۲ ساعت خاموش می‌شدند که خوشبختانه این زمان به یک روز تقلیل پیدا کرد و از ۸ صبح تا ۱۱ شب برق آنها قطع می‌شود.

وی با بیان اینکه میزان کمبود برق در سال گذشته و امسال حدود ۱۵ هزار مگاوات بوده است افزود: امسال با تدابیر درنظر گرفته شده و همکاری با نیروگاه‌هایی که در مدار هستند، تولید برق نسبت به سال گذشته پنج درصد بیشتر بوده، درصورتی‌که مصرف بیش از هفت درصد بوده؛ یعنی در کنار تولید، مصرف برق هم رشد داشته است؛ بنابراین امسال نسبت به سال گذشته به‌دلیل اینکه رشد مصرف از تولید بیشتر بوده، دو درصد هم عقب‌تر هستیم؛ بنابراین با حدود ۱۵ هزار مگاوات کمبود برق مواجه هستیم. این مسأله هم فقط مربوط به سال گذشته و آینده نیست؛ درواقع در جریان یک سیر عدم سرمایه‌گذاری برای تولید برق ایجاد شده و به این زودی‌ها هم برطرف نمی‌شود. به‌عبارتی شما نمی‌توانید نیروگاهی احداث کنید تا این کمبود را جبران کند، زیرا نیروگاه به سوخت نیاز دارد. کمبود برق نیروگاه‌ها در زمستان ناشی از کمبود گاز است، پس ابتدا باید در توسعه فازهای پارس جنوبی سرمایه‌گذاری شود تا سوخت موردنیاز تأمین و بعد به موازات آن نیروگاه احداث شود.

حقیقی همچنین خاطرنشان کرد: تولید ۱۰ هزار مگاوات برق از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی بادی و خورشیدی ازجمله مواردی بود که در برنامه دیده شده بود اما متأسفانه آن هم شاید در حد بیش ۱۰ درصد محقق نشده که اگر موردتوجه قرار می‌گرفت بحث‌های محیط زیستی و کمبود رخ نمی‌داد و از نعمت آفتاب که در ایران حدود ۳۵۰ روز است، بهره‌مند می‌شدیم. درحال‌حاضر چنین اتفاقاتی صنعت را تهدید و مشکلات جدی ایجاد می‌کند.

دبیر سندیکای صنایع آلومینیوم ایران درباره مشوق‌های درنظر گرفته‌شده در زمینه قطعی برق صنایع نیز توضیح داد: سال‌های قبل که به این صورت کمبود برق وجود نداشت، مشوق‌هایی درنظر گرفته می‌شد که صنایع در ایام پیک مصرف برق (تابستان) تعطیلات تابستانی خود، تعمیرات و شیفت شب را قرار دهند و در ازای کاهش مصرف، مشوق‌های ریالی دریافت می‌کردند. چنین اقداماتی شاید می توانست هزینه‌های اضافی را تا حدودی کاهش دهد اما بیشتر مشوق‌ها از جنس تعامل بود و منفعتی برای صنعت نداشت.

وی معتقد است برخی از کارخانه‌ها به‌صورت دو یا سه شیفت کار می‌کنند، بنابراین اگر بخواهند شیفت روز را به شب منتقل کنند باید هزینه‌هایی متقبل شوند. درواقع شب‌کاری از ضرایب اضافه‌ای برخوردار است که می‌توان به کاهش بهره‌وری و افزایش ضریب حوادث اشاره نمود.

حقیقی تأکید کرد: درحال‌حاضر دولت هم براساس قانون موظف است برق موردنیاز صنایع را فراهم کند که درصورت بروز مشکل در تأمین آن، در مرحله اول باید با اطلاع قبلی خاموشی اعمال کند و ثانیا ضرر و زیان‌ها را جبران کند. مشکل این است که در کشور قوانین فراوانی داریم اما یا اجرا نمی‌شوند یا به‌صورت بد اجرا می‌شوند.

عضو هیأت‌مدیره سندیکای آلومینیوم ایران با تأکید بر اینکه باید همیشه اولویت به تولید داده شود، گفت: وقتی مقام معظم رهبری طی سال‌های متمادی بیان می‌کنند که اولویت با تولید است، بنابراین چنین امری خطی مشی حمایت از تولید را مشخص می‌کند. همچنین نقش حمایت در شرایط جنگ اقتصادی بسیار پررنگ می‌شود ولی در عمل مشاهده می‌کنیم که چنین اتفاقی رخ نمی‌دهد. درحال‌حاضر هزینه گاز برای منازل مسکونی یا مراکز تجاری تغییری نکرده اما برای صنعت بین ۱۰ تا ۲۶ برابر افزایش یافته است. چنین مسأله‌ای به این معنا است که یارانه به مصرف‌کننده داده می‌شود نه تولیدکننده؛ بنابراین زمانی‌که با کمبود برق روبه‌رو می‌شوند، برق صنایع (بخش مولد) را قطع می‌کنند اما لامپ برق بخش‌های مصرف‌کننده را روشن نگه می‌دارند تا نارضایتی عمومی نداشته باشد.

وی ادامه داد: برای اینکه نارضایتی وجود نداشه باشد باید امکانات را فراهم کرد و درصورت کمبود امکانات باید اولویت‌گذاری کرد. متأسفم که در اولویت‌گذاری کردن به این نتیجه می‌رسیم که رضایت خانه از رضایت محل کار بیشتر است. در جلسات برگزارشده اعلام کرده‌ام اگر کوره‌ای خاموش شود سفره‌ای برچیده می‌شود اما اگر کولر خانه‌ای خاموش شود راه‌های گوناگونی برای استفاده و بهره‌مندی از آن وجود دارد.

قیمت برق واقعی نیست

او با تأکید بر اینکه قیمت برق واقعی نیست، گفت: لوازم خانگی عمدتاً تایمرهایی دارند که متأسفانه در ایران از آن استفاده نمی‌شود. در خارج از ایران قیمت یک ماشین ظرف شویی بر اساس دسی بل صدایی که تولید می کند، تعیین می‌شود، چون قرار است در هنگام شب و زمان آرامش خانواده‌ها از آن استفاده شود نه در طول روز و علت آن هم گرانی برق است؛ کاربرد تایمر آن هم به همین دلیل است. این درحالی است که در ایرانی هیچ کسی درباره نحوه استفاده از تایمر لباس‌شویی اطلاعی ندارد، چون برق ارزان است.

حقیقی تصریح کرد: اگر مشاهده می‌شود که بخش غیردولتی در جایی سرمایه‌گذاری کرده و نیروگاه ساخته، به این دلیل است که دولت برق آن بخش را به مبلغ ۸۰۰ تومان خریداری می‌کند و به بخش خانگی ۱۲۰ تومان می‌فروشد. البته چنین اقدامی هم درحال‌حاضر کم شده، چون دولت ۳۰ هزار میلیارد تومان به تولیدکنندگان برق بدهکار است. همه این مسائل نتیجه سوء‌مدیریت است؛ بنابراین باید اقدامی انجام داد که منفعت شخصی در منفعت جمعی باشد و تحقق چنین امری امکان‌پذیر و شدنی است.

صادرات آلومینیوم یعنی صادرات انرژی!

عضو هیأت‌مدیره سندیکای صنایع آلومینیوم ایران درباره وضعیت صادرات این فلز اظهار کرد: صادرات آلومینیوم جزو آن حوزه‌هایی است که باید بسیار به آن رسیدگی شود. وقتی ما بابت برق یارانه می‌دهیم و آلومینیوم نیز مصرف برق قابل‌ملاحظه‌ای دارد، بنابراین وقتی آلومینیوم را صادر می‌کنیم، درواقع انرژی را صادر کرده‌ایم.

وی افزود: خوب است به‌جای اینکه برق را صادر کنیم، آن‌را به یک کالای دارای ارزش‌افزوده بیشتر و با اشتغال بیشتر تبدیل و سپس آن‌را صادر کنیم. در همه جای دنیا هم به همین صورت است؛ یعنی اگر مشاهده می‌کنید که در کانادا آلومینیوم تولید می‌شود، علت آن وجود انرژی برق آبی زیاد است. همچنین در آمریکا انرژی برق‌آبی زیادی وجود دارد. علاوه بر موارد ذکرشده، آلومینیوم در حوزه خلیج‌فارس هم به‌دلیل وجود انرژی بسیار رشد کرده است؛ بنابر این این فلز به‌دنبال انرژی توسعه پیدا کرده است. به‌تازگی در حوزه خلیج‌فارس به این نتیجه رسیده‌اند به جای اینکه آلومینیوم بفروشند، محصولات آن را بفروشند که سبب ایجاد اشتغال هم می شود.

حقیقی گفت: درحال‌حاضر صادرات مواد اولیه به محصول می‌چربد که این یک ایراد است. مشکلی که وجود دارد این است که ما در تحریم قرار داریم و تبادل پولمان بسیار سخت و گران است؛ بنابراین ساده ترین راه که لزوما بهترین هم نیست تهاتر کردن است؛ یعنی آلومنیوم خالص بدهیم و آلومینا دریافت کنیم. درحال حاضر یک مقدار آلومینا وارد و درمقابل آلومینیوم صادر می شود.

وی معافیت از مالیات و ارائه جایزه صادراتی را از دیگر مشوق های در نظر گرفته شده برای صادرات اعلام کرد و گفت: در کشور های درحال توسعه و توسعه یافته برای تشویق تولید و صادرات محصول نهایی، ایجاد اشتغال و ارزش افزوده جایزه و برای خام فروشی جریمه در نظر گرفته می‌شود. آنها به صادرکنندگان خود می‌گویند اگر می‌خواهید مواد خام صادر کنید باید جریمه پرداخت کنید. در آنجا کالای میانی نه جریمه دارد و نه جایزه اما محصول نهایی جایزه دارد. در واقع بین منفی ۱۵ تا مثبت ۱۵ درصد فاصله وجود دارد؛ یعنی بین خام فروشی تا محصول نهایی مزیت قرار داده اند و برای منفعت خود به دنبال آن می روند و به همین دلیل مواد خام را نمی فروشند اما ما چنین اقدامی انجام نمی‌دهیم. یکی از صادرکنندگان نمونه ای که مدال بر گردن آن انداخته می شود صادرکننده مواد خام است.

مصرف آلومینیوم نشان دهنده میزان رشد اقتصادی یک کشور

حقیقی درباره میزان رشد مصرف آلومینیوم در حوزه های گوناگون نیز اظهار کرد: سرانه مصرف این فلز در دنیا حدود هشت کیلوگرم برای هر نفر بوده که این رقم در ایران حدود ۵.۱ کیلوگرم برای هر نفر است و نشان دهنده پایین بودن سرانه مصرف ایران است.

وی با بیان اینکه میزان مصرف آلومینیوم نشان دهنده میزان رشد اقتصادی یک کشور است خاطر نشان کرد: درست اجرانشدن مشوق‌ها و ارزانتر بودن صادرات از قیمت داخلی، از دیگر مسائل مورد توجه است. آلومینیومی که از ایران به ترکیه صادر می شود ارزانتر از آلومینیومی است که به دست تولیدکننده ایرانی می رسد و این فاجعه است.