از راه‌اندازی مرکز تحقیقات آلومینیوم اراك چه خبر؟

علیرضا فضلعلی اظهار کرد: در چند سال اخیر، با توجه به اینکه استان مرکزی، مرکز تولید آلومینیوم بوده و دارای تعداد قابل توجهی واحدهای صنعتی است، تصمیم گرفته شد علاوه بر پژوهش‌های انجام شده در تولید آلومینیوم اولیه و آلیاژ که چندان نیز منسجم نبود، یک شرکت تحقیقات توسعه برای صنایع آلومینیوم در این استان راه‌اندازی شود.

وی در رابطه با هدف و نوع تحقیقاتی که مقرر است در مرکز تحقیقات آلومینیوم انجام شود، افزود: این مرکز از ابتدای زنجیره تولید آلومینیوم تا تولید محصولات نهایی را پوشش می‌دهد. در این مرکز هم از توانایی‌های متخصصین حوزه صنعت و هم از توانایی‌های متخصصین حوزه دانشگاه بهره برده می‌شود.

وی تصریح کرد: در این راستا، مقرر شده یک شرکت احداث شده و دانشگاه و مؤسسات بزرگتر و متولیان اولیه و سایر پژوهشگران در هر جای استان از طریق این شرکت وارد حوزه موضوعات پژوهشی شوند.

فضلعلی ادامه داد: سازمان صنعت و معدن، دانشگاه اراک، دانشگاه صنعتی اراک، شرکت ایرالکو، نورد آلومینیوم و آلومرول نوین سهامداران این شرکت را تشکیل می‌دهند.

این عضو هیئت علمی گروه مهندسی شیمی دانشگاه اراک ادامه داد: تمام پژوهش‌هایی که لازم است در استان در حوزه آلومینیوم انجام شوند، به این شرکت معرفی می‌شود و این شرکت به عنوان واسطه طرح‌های در دستور کار را به متخصصین اجرایی واگذار می‌کند. این فعالیت‌ها ترکیبی و بر حسب توانمندی‌هاست.

معاون پژوهشی دانشگاه اراک با اشاره به اینکه سازمان صنعت، معدن و تجارت و استانداری مرکزی حامی این پروژه است، عنوان کرد: با پیگیری‌های انجام شده در زمان استاندار سابق، یک دفتر اولیه واقع در پارک علم و فناوری استان مرکزی برای این مهم در نظرگرفته شده است. این دفتر در حال فعالیت است و پس از ثبت‌ نهایی و در صورت توسعه و گسترش، دفتر مستقلی در آینده ایجاد خواهد شد.

وی اظهار کرد: درصدد هستیم از کل توانمندی‌های آزمایشگاهی و متخصصین در نقاط مختلف استان استفاده کرده و با جمع‌آوری اطلاعات مجموعه‌ای را احداث کنیم تا پژوهش‌های مربوط به حوزه آلومینیوم و فلزات را در داخل استان انجام دهیم.

فضلعلی گفت: ‌این مرکز در حال حاضر در حال گذران مراحل ثبت است که با ثبت آن کارشناسان به صورت ثابت مستقر خواهند شد و محققان می‌توانند طرح‌های خود را از طرف مؤسسات به این مرکز ارائه داده و تجاری‌سازی آن را پیگیری کنند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا برنامه‌های درنظر گرفته شده برای این شرکت کوتاه‌مدت هستند یا بلندمدت، عنوان کرد: تجربیات نشان داده که برنامه‌های کوتاه‌مدت بازده زودتر و بیشتری خواهند داشت. از این‌رو مقرر شد برنامه‌ها کوتاه‌مدت بوده و گسترش این مجموعه بر اساس پتانسیل‌های ایجاد شده و کارآیی‌های مشاهده شده از آن باشد.

این معاون پژوهشی افزود: از ابتدا در احداث این مرکز، یک سازمان بزرگ را تعریف نکرده‌ایم که در اداره آن دچار مشکل شده و با هزینه‌های گزاف روبرو شویم، چراکه این شرکت قرار نیست خودش هزینه‌ساز باشد.

محورهای تحقیقاتی مرکز تحقیقات آلومینیوم و نقش آن در بروزرسانی صنایع

این استاد دانشگاه در رابطه با محورهای تحقیقات در این مرکز، گفت: عمده فعالیت این مرکز مربوط به تحقیقات در حوزه آلومینیوم است که بسیار گسترده بوده و کل صنایع در حوزه آلومینیوم می‌توانند تحقیقات خود را در این شرکت انجام دهند.

وی با اشاره به اینکه این تحقیقات می‌تواند در آینده در جهت تعاملات بزرگتر کمک‌کننده باشد، اضافه کرد: ایرالکو قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین کارخانه آلومینیوم‌سازی در کشور است و با توجه به سوابق موجود در حوزه پژوهش در دانشگاه‌های استان، پتانسیل‌ها در این راستا تقویت شده و امیدواریم فعالیت‌هایی در حد ملی انجام شود.

این استاد دانشگاه در رابطه با دستاوردهای علمی و فناوری این مرکز و نقش آن در بروزرسانی صنایع آلاینده، بیان کرد: فعالیت‌های این مرکز در حوزه اصلاح روش‌های تولید برای کاهش آلایندگی، اصلاح فرآیند تولید و روش‌های جدید کمک به انتقال و تولید تکنولوژی‌های جدید و تولید آلیاژهای جدید با فناوری بالا که ارزش افزوده ایجاد می‌کند، متمرکز خواهد بود.

فضلعلی تأکید کرد: همه امور مربوط به تولید آلومینیوم با رویکرد استفاده از فناوری‌های جدید و در راستای کاهش یا حذف آلایندگی است.

معاون پژوهشی دانشگاه اراک درباره هزینه و منابع موردنظر اظهار کرد: این شرکت بر مبنای هزینه‌ساز نبودن استوار است، چراکه احداث مراکز و مؤسسات با هزینه‌های بالا و انتظار برای تکمیل پروژه همواره از مسائل مشکل‌ساز مربوط به توسعه بوده است.

وی افزود: شرکت وظیفه دارد متخصصانی که می‌توانند پروژه را انجام دهند، بیابد و قرارداد همکاری را تنظیم کند. همچنین اعتبارات از محل پروژه‌هایی که شرکت می‌گیرد و انجام می‌دهد تأمین ‌می‌شوند و بار مالی وجود نخواهد داشت.

فضلعلی درخصوص نقش این مرکز در اشتغالزایی و تجاری‌سازی گفت: محققانی که در حوزه‌های مختلف تخصص و پتانسیل دارند، ولی اشتغال به‌ کاری ندارند می‌توانند با ورود به این حوزه و با توجه به توانمندی‌های موجود و بلا‌استفاده در دانشگاه‌ها و مؤسسات، بهره‌برداری‌های لازم را از این ظرفیت به ‌عمل آورند.

صنعت چقدر باید برای دستاوردهای مرکز تحقیقاتی آلومینیوم صبر کند؟

عضو هیئت علمی گروه شیمی دانشگاه اراک در پاسخ به این پرسش که صنعت چقدر باید برای دستاوردهای مرکز تحقیقاتی آلومینیوم صبر کند، بیان کرد: به‌ طور‌ کلی، ازآنجاکه صنعت نقش عمده‌ای در راه‌اندازی این مرکز دارد، این اقدام فقط یک پروژه دانشگاهی که مورد استقبال قرار نگیرد، محسوب نمی‌شود خود صنعت نیز در به ‌ثمر رسیدن سریعتر آن نقش بسزایی دارد.

وی بیان کرد: اگر اقدامات اولیه به‌ خوبی انجام شود، طبیعتاً ‌صنعت نیز اقبال بیشتری به پژوهش پیدا می‌کند.

تحقیقات دانشگاهی راهگشای مشکلات فعلی صنعت نیست

این استاد دانشگاه با اشاره به پیشنهاداتی که برای کمک به صنعت، توسعه، کاهش آلودگی هوا و افزایش ارزش افزوده از سوی دانشگاه وجود دارد، ‌اظهار کرد: پتانسیل‌های خوبی در دانشگاه جهت رفع این مسائل وجود دارد و صنعت باید در مراحل اولیه به دانشگاه اعتماد کامل کرده و فقط کار را واگذار نکند. همچنین در مسائل مالی و تکنولوژی و... کمک کند.

وی افزود: ممکن است در مراحل اولیه، کارها با کیفیت خوبی ارائه نشود ولی قطعاً در آینده‌ای نزدیک با انجام چند طرح اولیه قادر خواهیم بود پتانسیل واقعی دانشگاه را به صنعت نشان دهیم.

فضلعلی در پاسخ به این سؤال که با توجه به جایگاه علمی بالای کشورمان علت عدم اعتماد صنعت به دانشگاه چیست؟ گفت: مشکل ارتباط صنعت با دانشگاه به دلیل عدم اعتماد نیست و صنعت تا حدودی حق دارد؛ چراکه تحقیقات دانشگاهی که در سطح بالا انجام می‌شود شاید راهگشای مشکلات صنعتی فعلی ما نیست و تحقیقات در دانشگاه در حد عرصه‌های علمی و تئوری است.

وی با بیان اینکه صنعت ما مشکلات روزمره‌ای دارد که نیاز به رفع آنها هست، خاطرنشان کرد: تحقیقات دانشگاهی کاربردی هستند؛ اما از آنجاکه صنایع ما از تکنولوژی بسیار بالایی برخوردار نیستند و تحقیقات انجام شده در دانشگاه‌ها در سطح های‌تک هستند، این تحقیقات در صنایع عملیاتی نمی‌شود.

فضلعلی عنوان کرد: کاربردی کردن پژوهش در دانشگاه و تبدیل آن به فناوری در کشور ما در سطح پایینی انجام می‌شود. به عبارتی ما پژوهش را انجام می‌دهیم؛ ولی تبدیل پژوهش به فناوری که نیاز واقعی است، انجام نمی‌شود.

وی افزود: اگر فناوری خوبی ایجاد کنیم که قابلیت عرضه به صنعت را داشته باشد، قطعاً صنعت از آن استقبال می‌کند.

این استاد دانشگاه در رابطه با علت عدم رضایت محققان از نحوه حمایت‌ها، اظهار کرد: با توجه به سیاست‌های چند سال اخیر در این حوزه گام‌هایی برداشته شده؛ اما از آنجا که محققان عمدتا به جای تولید فناوری به سمت تولید مقاله گرایش یافته‌اند، میان صنعت و محققان فاصله ایجاد شده است.

وی اظهار امیدواری کرد با سیاست‌های جدید دولت و نظام حکومتی که به سمت تبدیل پژوهش به فناوری می‌رود، بتوانیم به‌ تدریج ارتباط بین صنعت و دانشگاه را بهتر کنیم.

فضلعلی افزود: شرکت‌های دانش‌بنیان در مرکز رشد دانشگاه‌ و تعدادی مرکز رشد که در آینده به آنها اضافه خواهند شد، وظیفه حمایت از محققان و تجاری‌سازی پژوهش‌های دانشگاهی را برعهده دارند.

وی خاطرنشان کرد: این مرکز به‌ زودی با رفع موانع اداری به ثبت‌ نهایی خواهد رسید.