اجبار شرکت آلومینای ایران به واردات بوکسیت

به گزارش باشگاه آلومینیوم به نقل از دنیای اقتصاد، با این وجود فقدان سازو کارهای درست برای حمایت از معدن‌کاران و چند گانگی در برخی تصمیمات مانند جلوگیری از بهره‌برداری معدن تاش به عنوان شاهرگ حیاتی تولید آلومینا باعث شده تا مدیران این شرکت دچار چالش‌های مختلفی شوند که البته متناسب با آن راهکارهایی را در پیش گرفته‌اند. به این موارد می‌توان افزایش سرسام آور نرخ برق، گاز، آب و ... را هم اضافه کرد.

هزار و یک مشکل در نبود تاش

تورج زارع، مدیرعامل شرکت «آلومینای ایران» می‌گوید: با خروج «تاش» از مدار تولید، مجبور شدیم سهمی‌را که از این معدن استخراج می‌کردیم و سالانه حدود ۳۰۰ هزار تن بود، از معادن دیگر استخراج کنیم. از طرفی معادن دیگر به مراتب «باطله‌برداری» بیشتری نسبت به «تاش» داشتند. بنابراین حجم استخراج ما در نبود «تاش» به حدود ۳۰ تا ۳۵ میلیون تن باطله‌برداری و استخراج بوکسیت رسید و برای دستیابی به این مهم باید ظرفیت ناوگان استخراج را تا دو برابر افزایش می‌دادیم که خوشبختانه به این سطح رسیدیم، اما این کار با مشکلات عمده‌ای هم مواجه بود. به طور نمونه تامین سوخت ماشین‌آلات معدنی به دلیل طولانی شدن فرآیند‌های اداری، ماهانه چهار روز با وقفه مواجه  و در مجموع سالانه حدود دو ماه استخراج متوقف می‌شد.

تامین ناریه؛ چالش همه گیر بخش معدن

وی می‌افزاید: مساله مهم دیگری که هم اکنون با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم، تامین «ناریه» است؛ در سال جاری تمامی‌معادن برای تامین این مواد با مشکل مواجه بودند و  به همین جهت دچار مشکلات عمده‌ای شدیم. با تمام این اوصاف «بوکسیت» مورد نیازمان را تامین کردیم، اما در آماده‌سازی معادن با چالش‌های زیادی مواجه شدیم. نکته دیگر افزایش چند برابری قیمت انرژی بود. قیمت گاز و برق امروز بیش از ۸ برابر افزایش یافته است و نکته حائز اهمیت اینکه قیمت‌ها از نرخ‌های جهانی تبعیت می‌کند و تا این لحظه روند افزایشی کماکان ادامه دار است.

واردات سالانه ۱۵۰ هزار تن بوکسیت با کیفیت

زارع با اشاره به افزایش هزینه‌های تولید خاطرنشان می‌کند: مساله دیگری که مشکل ساز بود و منجر به افزایش قیمت نهایی محصول ما شد، افزایش چشمگیر قیمت «سود کاستیک» (ماده شیمیایی بدون بو و سفید رنگ است که کاربردهای فراوانی در صنایع مختلف دارد) به عنوان یک ماده اولیه بود. به این مسائل هزینه‌های معدن کاری را هم باید اضافه کنیم. نهایتا به خاطر نبودن معدن تاش و به دست آوردن کیفیت مورد نیاز به واردات بوکسیت‌های با کیفیت رو آورده ایم که علاوه بر خروج ارز، هزینه‌های تمام شده ما را بالا می‌برد و بیم جدی‌تر شدن مشکلات در آینده هم وجود دارد. با تمام این اوصاف در حوزه تولید آلومینا به خاطر قطعی گاز و کیفیت بسیار پایین بوکسیت و شرایط انرژی کشور، ۲درصد کاهش تولید نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته‌ایم، اما در حوزه شمش هر چند قطعی برق ما را اذیت کرد، اما در مقایسه با سال گذشته ۶۰درصد افزایش تولید داشته‌ایم.

وی در پاسخ به این سوال که با توجه به فعال نبودن معدن تاش تا چه اندازه شرکت نیازمند واردات بوکسیت است، می‌گوید: پیش‌بینی ما این است که اگر تاش نباشد، سالانه ۱۵۰ هزار تن بوکسیت از ترکیه وارد کنیم و این مقدار ۱۳ درصد نیاز ما را تامین می‌کند و در واقع حدود ۲۰ میلیون دلار برای این میزان باید هزینه شود. در حالی که این معدن نه از نظر زیست محیطی و نه از نظر قانونی هیچ گونه مشکلی برای بازگشایی ندارد. این در حالی است که معادن ترکیه در مناطق بسیار سبز و خوش آب و هوا ایجاد می‌شود و اصولا در تمام دنیا این اتفاق طبیعی است. واقعیت این است که از نظر زیست محیطی هیچ موردی ندارد، اما تشکلی خارج از قوانین کشور که در گذشته هم مخالفت‌هایی از این دست با سایر معادن داشته، مانع فعالیت می‌شوند و موضوع را تبدیل به یک مساله اجتماعی می‌کنند.

چشم‌اندازهای توسعه و برنامه‌های آلومینا

مدیر عامل شرکت «آلومینای ایران» در مورد چشم‌اندازهای سال آینده شرکت عنوان می‌کند: با توجه به اهمیت تامین برق مورد نیاز شرکت، موافقت وزارت نیرو و ایمیدرو را گرفته‌ایم که نیروگاه ۱۶۰ مگاواتی را در جاجرم احداث کنیم. با این وجود هنوز سرمایه‌گذار مشخص نشده، اما پیگیر امور اداری آن هستیم. علاوه بر این، برنامه کوتاه مدت ما ذخیره برق در شرایط عادی برای مواقع اضطراری است. حتی برای یک نیروگاه گازی کوچک به صورت موقت برنامه‌ریزی می‌کنیم. همچنین برای انتقال آب از سد دره که در حال احداث است، موافقت‌هایی را دریافت کرده‌ایم.

زارع با اشاره به اینکه امسال در نیمه نخست سال ۱۱۵ هزار تن آلومینا تولید کرده ایم و پیش بینی ما این است که با وجود مشکلات، تا پایان سال این رقم به بیش از ۲۳۰ هزار تن برسد، می‌افزاید: در برنامه توسعه ما پروژه‌ها از ۵۰ درصد پیشرفت عبور کرده‌اند و حتی برخی در مرحله تکمیل هستند که از جمله این موارد می‌توان به تولید «هیدرات ریزدانه» به عنوان کند سوز کننده در صنایع اشاره کرد که ارزش افزوده ۴ برابری نسبت به آلومینا دارد و تا شش ماه آینده و نهایتا تا اوایل سال ۱۴۰۱ به بهره‌برداری می‌رسد. همچنین پروژه توسعه‌ای سود و تبخیر در حال اجراست که امیدوارم بخشی از آن تا پایان سال به بهره برداری برسد. در برنامه توسعه واحد گل قرمز مجتمع آلومینای ایران یکی از پروژه‌ها به نام «واشر پنجم» به بهره‌برداری رسید که دو واشر (تیکنر) دیگر در این پروژه را دنبال می‌کنیم  که مجموعا ۱۲۰ میلیارد تومان سرمایه نیاز دارد و تا پایان شش ماه اول سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد.